Η σχιζοφρένεια είναι μια
χρόνια, σοβαρή διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας που καθιστά ανίκανο το
άτομο να λειτουργεί κανονικά.
Υπολογίζεται ότι 1% του
πληθυσμού επηρεάζεται από την πάθηση.
Οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια πιθανόν να αναφέρουν ότι ακούουν εσωτερικές φωνές που δεν είναι αντιληπτές από άλλους. Πιστεύουν ότι άλλοι άνθρωποι διαβάζουν ή και ελέγχουν τις σκέψεις τους ή ακόμη ότι σχεδιάζουν να τους κάνουν κακό. Οι σκέψεις αυτές τους τρομοκρατούν, τους προκαλούν φόβο, απομόνωση ή αντίθετα υπερβολική ταραχή.
Κάποτε, όταν μιλούν οι
άνθρωποι με σχιζοφρένεια, αυτά που λένε δεν έχουν έννοια. Μπορεί να κάθονται
για ώρες χωρίς να κινούνται ή να λένε πολλά πράγματα. Επίσης μπορεί να φαίνονται
ολωσδιόλου φυσιολογικοί μέχρι που να αρχίσουν να μιλούν για αυτά που πραγματικά
σκέφτονται.
Επειδή πολλοί σχιζοφρενείς,
δυσκολεύονται να κρατήσουν μια δουλειά ή να φροντίζουν για τους εαυτούς τους,
το βάρος για την οικογένεια τους και την κοινωνία γενικότερα, είναι σημαντικό.
Οι θεραπείες που προσφέρονται
για τη σχιζοφρένεια, είναι σε θέση να εξουδετερώνουν πολλά από τα συμπτώματα
της πάθησης. Όμως στους πλείστους ασθενείς παραμένουν κάποια υπολειπόμενα
προβλήματα για όλη τους τη ζωή. Έτσι, τόσο οι ίδιοι όσο και τα άτομα του
περιβάλλοντος τους, πρέπει να μάθουν να αντεπεξέρχονται και να ζουν με την εν
λόγω κατάσταση.
Έναρξη της σχιζοφρένειας
Τα ψυχωτικά συμπτώματα όπως
οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες, εκδηλώνονται συνήθως στους άνδρες στα τελευταία
εφηβικά χρόνια και στην αρχή της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους. Στις γυναίκες
τα πρώτα συμπτώματα παρουσιάζονται στα μέσα της τρίτης ή στις αρχές της
τέταρτης δεκαετίας της ζωής τους.
Η νόσος σπάνια εκδηλώνεται
μετά την ηλικία των 45 ετών. Παρουσιάζεται επίσης σπανιότερα πριν από την
εφηβική ηλικία. Παρόλα αυτά όμως έχουν περιγραφεί περιπτώσεις σε παιδιά γύρω
στην ηλικία των 5 ετών.
Γενικά μπορούμε να πούμε ότι
η σχιζοφρένεια εκδηλώνεται συνήθως μεταξύ 13 και 25 ετών και αρχίζει σε πιο
νεαρή ηλικία στους άνδρες από ότι στις γυναίκες.
Στους έφηβους τα πρώτα σημεία
περιλαμβάνουν αλλαγές φίλων, πτώση των βαθμών τους, προβλήματα του ύπνου και
ευερεθιστικότητα. Επειδή τα εν λόγω προβλήματα παρουσιάζονται και σε πολλούς
φυσιολογικούς έφηβους, η διάγνωση σε αυτό το στάδιο της ζωής, είναι δύσκολη. Σε
νέους ανθρώπους που αναπτύσσουν τη νόσο, η αρχική αυτή εφηβική φάση,
αποκαλείται το πρόδρομο στάδιο.
Η σχιζοφρένεια επηρεάζει
εξίσου άνδρες και γυναίκες και με την ίδια συχνότητα σε όλες τις εθνικές ομάδες
παγκοσμίως.
Τα πρώτα προειδοποιητικά
σημεία
Σύμφωνα με μαρτυρίες από
οικογένειες σχιζοφρενών, μια σειρά από σημεία και συμπτώματα, μπορεί να
συσχετίζονται με την έναρξη της σχιζοφρένειας. Βέβαια μερικά από τα σημεία
αυτά, εμπίπτουν στη σφαίρα της φυσιολογικής συμπεριφοράς. Όμως πρέπει να
λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της συμπεριφοράς του ατόμου και η διαχρονική εικόνα
που παρουσιάζει η οποία χαρακτηρίζεται από τις οικογένειες των πασχόντων ως
ασυνήθιστη.
Ας δούμε μερικά από τα πρώτα
προειδοποιητικά σημεία που αναφέρουν οι οικογένειες, λαμβάνοντας όμως πάντοτε
υπόψη τις πιο πάνω παρατηρήσεις:
Κοινωνική απομόνωση, το άτομο
αποτραβιέται από τους άλλους, επιλέγει τη μοναξιά
Επιδείνωση των κοινωνικών
σχέσεων
Διακοπή των δραστηριοτήτων,
παράλειψη παρακολούθησης των τάξεων στο σχολείο
Μείωση των ακαδημαϊκών,
σχολικών και αθλητικών επιδόσεων
Δυσκολίες συγκέντρωσης και
ικανότητας επίλυσης ακόμη και μικρών προβλημάτων
Εμφανής αδιαφορία, ακόμη και
όταν πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικά πράγματα ή καταστάσεις
Επιδείνωση της προσωπικής
υγιεινής, εκκεντρικές ενδυμασίες
Υπερβολική κούραση και
υπνηλία ή αντίθετα αϋπνία
Άσκοπες συχνές κινήσεις,
ταξίδια ή μακρινοί περίπατοι που δεν οδηγούν οπουδήποτε
Κατάχρηση αλκοόλ και χρήση
ναρκωτικών
Υπερβολική ενασχόληση με
θέματα πνευματικά ή θρησκευτικά
Περίεργη συμπεριφορά
Ανάρμοστο γέλιο
Λήψη περίεργων στάσεων
Χαμηλή ανεκτικότητα σε
διάφορους ερεθισμούς
Ανικανότητα έκφρασης
συναισθημάτων
Παράλογες τοποθετήσεις
Περίεργη και παράξενη χρήση,
χρήση των λέξεων ή της δομής του λόγου τους
Συζητήσεις στις οι οποίες οι
θέσεις του ατόμου φαίνονται βαθυστόχαστες αλλά δεν είναι λογικές ή συνδεδεμένες
Βλέμμα απλανές και ασάφεια
Ασυνήθιστη ευαισθησία σε
διάφορους ερεθισμούς όπως ο θόρυβος και το φως
Τα άτομο ξεχνά εύκολα
Σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία
που να προσφέρει ίαση στους ασθενείς με σχιζοφρένεια. Όμως με την κατάλληλη
θεραπεία πολλοί ασθενείς μπορούν να έχουν μια παραγωγική ζωή.
Είναι σημαντικό όταν υπάρχουν
υποψίες ότι κάποιος παρουσιάζει προβλήματα σχιζοφρένειας, να ενθαρρύνεται να
αναζητεί άμεσα βοήθεια από γιατρό.
Η έναρξη της θεραπευτικής
αντιμετώπισης, ακόμη και από το πρώτο επεισόδιο της νόσου, μπορεί να είναι η
αιτία για καλύτερη μακροχρόνια πρόγνωση.
