Με αφορμή το
δοκίμιό του με τίτλο Οι ιδέες της
προόδου και της συντήρησης
ο διδάσκων του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης του ΔΠΘ και διδάκτωρ του Παντείου
Πανεπιστημίου Γιάννης Μπαλαμπανίδηςσυζητά με το συντονιστή του Κύκλου Πολιτικής
Ανάλυσης του ΕΝΑΚώστα Ελευθερίουγια το περιεχόμενο των κύριων πολιτικών
διαιρέσεων της εποχής μας, σε μια προσπάθεια αποσαφήνισηςτουνοήματος και της
κρισιμότητάς τους.
Στερείται, για παράδειγμα, πράγματι πλέον νοήματος η διάκριση Αριστεράς/Δεξιάς ή μήπως η θεμελιακή αυτή διαιρετική τομή της πολιτικής νεωτερικότητας πρέπει να θεωρείται κάθε άλλο παράξεπερασμένη στο σημερινό περιβάλλον των διαδοχικών κρίσεων και της ανόδου της Ακροδεξιάς,που ξαναφέρνουν την αξιακή πολιτική σύγκρουση στο προσκήνιο;Πόσο χρήσιμη είναι και πού εξαντλούνται τα όρια της έννοιας του λαϊκισμού;Αν, όπως υποστηρίζει ο συνομιλητής μας,η ανάγνωση της πολυσύνθετης (πολιτικής) πραγματικότητας υπό το πρίσμα του λαϊκισμού συχνά συσκοτίζει όψεις του πραγματικού, αποκρύπτοντας κρίσιμες διαφορές μεταξύ ανταγωνιστικών πολιτικών προγραμμάτων και ηθικοποιώνταςεντέλει την πολιτική, τότε μήπως θα ήταν λυσιτελέστερηη «επιστροφή σε μια πιο μινιμαλιστική εκδοχή του λαϊκισμού», ως ένα ανάμεσα σε πολλά ερμηνευτικά εργαλεία κατανόησης της πραγματικότητας;
Πώς και σε
ποιο βαθμόεπηρεάζουν τον πολιτικό ανταγωνισμόκαι την πολιτική ταυτότητα και
συμπεριφορά οι πολιτισμικές μεταβλητές, όπως οι αξίες, οι ιδέες ή οι
προτιμήσεις μας; ο Γ. Μπαλαμπανίδης υπογραμμίζει εδώ την κρισιμότητα της
σύνθεσης του πολιτισμικού με το υλικό επίπεδο της πολιτικής για ένα σύγχρονο
αριστερό/προοδευτικό πολιτικό πρόταγμα, ιδίως σε μια εποχή όξυνσης των υλικών
ανισοτήτων,όπως η σημερινή. Παράλληλα, μας καλεί να προσεγγίσουμε τις πολιτικές
και πολιτισμικές νεολαιίστικες ταυτότητες ως μέρος των δομικών συγκρούσεων της
εποχής μας και των πολιτικών αποτελεσμάτων που παράγουν οι διαφορετικές
ιστορικές συνθήκες και εμπειρίες, προτείνονταςμια διαφορετική ανάγνωση της
σύγκρουσης π.χ. της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς των boomer με τη γενιά των νέων
που ενηλικιώθηκαν μετά την κρίση του 2010.
Αντλώντας εν
πολλοίς από το αμερικανικό πολιτικό παράδειγμα, το οποίο, κατά τη γνώμη του,
συνιστά το πιο ενδιαφέρον εργαστήρι της προοδευτικής πολιτικής σήμερα,ο
συνομιλητής μας επιχειρεί, τέλος, να απαντήσει στο ερώτημα εάν η
Σοσιαλδημοκρατία επανέρχεται στις μέρες μας (υπό όρους και προϋποθέσεις) στο
προσκήνιο.Σύμφωνα με τον Γ. Μπαλαμπανίδη, η Σοσιαλδημοκρατίακαλείται σήμερα να
υπερβεί την κληρονομιά της δεκαετίας του ’90 και της σύγκλισης με τους
πολιτικούς της αντιπάλους. Για να το πετύχει, χρειάζεται, όπως υποστηρίζει, να
ανακτήσει την αυτοπεποίθησή της, χωρίς να είναι η κυρίαρχη δύναμη του
παρελθόντος, και να ανανεώσει την ταυτότητακαι την προγραμματική της πρόταση σε
ένα περιβάλλον πληθυντικής Αριστεράς και δυνάμει συμμαχιών ή (συγκρουσιακής) συμβίωσης
με άλλες πολιτικές οικογένειες καιδυνάμεις, διεκδικώντας το «πρωτείο της
πολιτικής».
Το βίντεο της συνέντευξης: https://youtu.be/4QNFJS9dPQo
