Η βρώμη (Avena sativa) είναι ένα είδος δημητριακού που μπορεί να
χαρακτηριστεί και ως «λειτουργικό»τρόφιμο λόγω της περιεκτικότητάς της … σε
β-γλυκάνη.
Οι β-γλυκάνες είναι
δομικοί πολυσακχαρίτες και τις συναντάμε στα κυτταρικά τοιχώματα των
δημητριακών σπόρων. Με άλλα λόγια, πρόκειται για διαλυτές φυτικές ίνες. Το
πίτουρο της βρώμης περιέχει β-γλυκάνες σε ποσοστό 2,2-7,8%.
Πολλές έρευνες που
πραγματοποιήθηκαν συμπέραναν πως οι φυτικές ίνες όπως το πίτουρο βρώμης
βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ. Επίσης συμβάλουν στην καλύτερη ρύθμιση της
μεταγευματικής γλυκόζης αίματος.
Η μελέτη των Brown et al έδειξε ότι η αύξηση
στην πρόσληψη διαλυτών φυτικών ινών κατά 1 γρ /ημέρα μπορεί να μειώσει τα
επίπεδα της ολικής και της LDL – κακής χοληστερόλης κατά 1,73 mg/dl και 2,2 mg/dl αντίστοιχα.
Η μελέτη CARDIA κατέληξε στις
ευεργετικές ιδιότητες των φυτικών ινών καθώς παρατηρήθηκαν βελτιωμένα επίπεδα
ινσουλίνης, μείωση σωματικού βάρους, αρτηριακής πίεσης ,τριγλυκεριδίων, της LDL χοληστερόλης και του
ινωδογόνου αίματος.
Οι μηχανισμοί με τους
οποίους δρουν οι διαλυτές β-γλυκάνες στα λιπίδια αίματος είναι οι εξής:
· Δημιουργούν μέσα στο έντερο ένα είδος ζελατίνης που δεσμεύει τη χοληστερόλη και δεν επιτρέπουν την απορρόφηση της από το έντερο.
· Δεσμεύουν τα χολικά οξέα στο λεπτό έντερο με αποτέλεσμα την μείωση της χοληστερόλης στον ορό.
· Δημιουργούν μέσα στο έντερο ένα είδος ζελατίνης που δεσμεύει τη χοληστερόλη και δεν επιτρέπουν την απορρόφηση της από το έντερο.
· Δεσμεύουν τα χολικά οξέα στο λεπτό έντερο με αποτέλεσμα την μείωση της χοληστερόλης στον ορό.
Μέσω της ζύμωσης από τα
βακτήρια του παχέος εντέρου αναστέλλουν την σύνθεση της χοληστερόλης.
Οι β-γλυκάνες ,λοιπόν,
ανήκουν στην κατηγορία των λειτουργικών και βιοενεργών συστατικών. Στην Μεγάλη
Βρετανία το J.H.C.I (Joint Health Claims Initiative) υποστηρίζει ότι η κατανάλωση 3 γραμμαρίων
β-γλυκάνης βρώμης στο πλαίσιο μίας υγιεινής διατροφής με χαμηλές θερμίδες,
μπορεί να βοηθήσει ουσιαστικά στη μείωση της χοληστερόλης.
Η πρόσφατη έκθεση του
Εθνικού Αμερικανικού Προγράμματος Εκπαίδευσης για τη Χοληστερόλη (NCEP) συστήνει την
κατανάλωση φυτικών διαλυτών ινών, όπως η β-γλυκάνη. Για τους παραπάνω λόγους,
έχει ήδη πραγματοποιηθεί ο εμπλουτισμός προϊόντων σε β-γλυκάνες όπως δημητριακά
πρωινού, αρτοσκευάσματα και ζυμαρικά.