-Το λειτούργημα του Δικαστικού είναι γνωστό σε όλους μας αλλά μόνο
επιφανειακά, πολλοί λίγοι γνωρίζουν την βαθιά σημασία αυτής της λέξης, την
δομή, τις διακρίσεις και τις βαθμίδες.
-Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσω να «δομηθεί» κατά το μέγιστο στο μυαλό
κάθε αναγνώστη η εικόνα του Έλληνα Δικαστή! Και επειδή εδώ δεν χωράνε
παρανοήσεις ή κενά στις σημασίες που αποδίδονται θα μεταφέρω από την παγκόσμια
ηλεκτρονική βιβλιοθήκη wikipedia, αυτούσιο το κείμενο.-
Σπύρος Α. Ηλιάδης
Δημοσιογράφος
Διαχ. ΒΗΜΑ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ
τ. Πρόεδρος & Διευθύνων Σύμβουλος
TV ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
«Δικαστής είναι
ο λειτουργός, ο οποίος ασκεί τη δικαστική εξουσία, είτε μόνος του είτε ως μέρος
μιας πολυμελούς συνθέσεως. Οι εξουσίες, τα καθήκοντα, ο τρόπος διορισμού, η
πειθαρχία και η κατάρτιση των δικαστών ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό μεταξύ των διαφόρων δικαιοδοσιών.
Ο δικαστής οφείλει να διεξάγει τη δίκη αμερόληπτα και, συνήθως, σε ανοιχτό
δικαστήριο. Ο δικαστής ακούει όλους τους μάρτυρες και οποιαδήποτε άλλα
αποδεικτικά στοιχεία που παρουσιάζονται από τους δικηγόρους της υπόθεσης,
αξιολογεί την αξιοπιστία και τα επιχειρήματα των διαδίκων και στη συνέχεια
εκδίδει απόφαση επί του θέματος βάσει της ερμηνείας του νόμου και την προσωπική
τους κρίση. Σε ορισμένες δικαιοδοσίες, η εξουσία του δικαστή μπορεί να
μοιράζεται με μια κριτική επιτροπή.
Σύμφωνα με το
Ελληνικό Σύνταγμα, οι δικαστές είναι
ισόβιοι κρατικοί λειτουργοί, που απολαμβάνουν προσωπικής και λειτουργικής
ανεξαρτησίας. Οι δικαστές κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, στην εφαρμογή
των πάσης φύσεως νομοθετημάτων, ουσιαστικά εκφράζουν άμεσα και ελεύθερα την
πολιτειακή βούληση, χωρίς εξάρτηση από φορείς άλλων εξουσιών.
Κατά το υφιστάμενο
σύστημα λειτουργίας της ελληνικής δικαιοσύνης και των διακρίσεων αυτής, οι
Έλληνες δικαστές διακρίνονται σε δύο κατηγορίες:
Στους Δικαστές της
πολιτικής και ποινικής δικαιοσύνης
Διακρίνονται στους
δικαστές:
Των πολιτικών και
ποινικών δικαστηρίων. Κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας υπηρετούν:
α) στον Άρειο Πάγο: ο Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι και οι Αρεοπαγίτες,
β) στα Εφετεία: Οι Πρόεδροι Εφετών και οι Εφέτες και
γ) στα Πρωτοδικεία: οι Πρόεδροι
Πρωτοδικών και οι Πρωτοδίκες. Επίσης, υπάρχουν και οι πάρεδροι πρωτοδικείου
(πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστικών
Λειτουργών και μετά από μία περίοδο δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν
περιορισμένα καθήκοντα πρωτοδίκη, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται σε
πρωτοδίκες).
Κατά φθίνουσα σειρά
αρχαιότητας, στα ειρηνοδικεία υπηρετούν οι Ειρηνοδίκες Α', Β', Γ', Δ' τάξης.
Επίσης, υπάρχουν και οι δόκιμοι ειρηνοδίκες (πρόκειται για όσους επιτύχουν στο
διαγωνισμό ειρηνοδικών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, εφόσον κριθούν
ικανοί προάγονται σε ειρηνοδίκες Δ' τάξης).
Στους Δικαστές της
διοικητικής δικαιοσύνης
Διακρίνονται στους
δικαστές:
Στο Συμβούλιο
της Επικρατείας, στο οποίο (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας) υπηρετούν: ο
Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, οι Σύμβουλοι, οι Πάρεδροι και οι Εισηγητές. Επίσης
υπάρχουν και οι Δόκιμοι Εισηγητές. Πρόκειται για όσους αποφοιτούν από
την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο
δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα Εισηγητή, εφόσον
κριθούν ικανοί προάγονται σε Εισηγητές.
Στο Ελεγκτικό
Συνέδριο, στο οποίο (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας) υπηρετούν: ο
Πρόεδρος, οι Αντιπρόεδροι, ο Επίτροπος της Επικράτειας, οι Σύμβουλοι, οι
Αντεπίτροποι της Επικράτειας, οι Πάρεδροι και οι Εισηγητές. Επίσης, υπάρχουν
και οι Δόκιμοι Εισηγητές. Πρόκειται για όσους αποφοιτούν από την Εθνική
Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο δοκιμασίας, κατά την
οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα Εισηγητή, εφόσον κριθούν ικανοί προάγονται
σε Εισηγητές.
Στα τακτικά
διοικητικά δικαστήρια, στα οποία (κατά φθίνουσα σειρά αρχαιότητας)
υπηρετούν:
α) στα Διοικητικά Εφετεία: Οι Πρόεδροι Εφετών και οι Εφέτες και
β) στα Διοικητικά Πρωτοδικεία: οι Πρόεδροι Πρωτοδικών και οι Πρωτοδίκες.
Επίσης, υπάρχουν και οι πάρεδροι πρωτοδικείου (πρόκειται για όσους αποφοιτούν
από την Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών και μετά από μια περίοδο
δοκιμασίας, κατά την οποία ασκούν περιορισμένα καθήκοντα πρωτοδίκη, εφόσον
κριθούν ικανοί προάγονται σε πρωτοδίκες).
Ιδιαίτερη κατηγορία
δικαστών είναι οι λειτουργοί της στρατιωτικής δικαιοσύνης.»
Πηγή στοιχείων: el.m.wikipedia.org
