ΚΥΡΙΑΚΗ ΙΣΤ΄, ΤΩΝ ΠΑΤΕΡΩΝ ΤΗΣ Ζ΄ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΔΟΥ (Τίτ 3,8-15)“Πιστὸς ὁ λόγος”

Ἡ Κυριακὴ ποὺ γίνεται μετὰ τὶς ἕνδεκα Ὀκτωβρίου εἶναι ἀφιερωμένη στοὺς Πατέρες τῆς ἑβδόμης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, καὶ γι’ αὐτό, τὸ ἀποστολικὸ ἀνάγνωσμα δὲν εἶναι ἀπὸ τὴν σειρὰ τοῦ Κυριακοδρομίου, ἀλλ’ εἶναι ἐπιλεγμένο γιὰ τοὺς Πατέρες. Ὁ ἅγιος ἀπόστολος Τίτος δέχεται ἐπιστολὴ τοῦ Παύλου μὲ ὁδηγίες γιὰ τὴν ἄσκησι τοῦ ἱεροῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος. Μέρος αὐτῶν τῶν ἀποκαλύψεων καὶ ὁδηγιῶν, ἀκούγεται σήμερα. Θὰ ἀναλύσουμε μόνο μέρος, τὴν ἀρχή, τῆς περικοπῆς.

Παραλήπτης τῆς ἐπιστολῆς εἶναι ὁ Τίτος στὴν Κρήτη, ἀλλὰ ὅλα τὰ κείμενα τοῦ Παύλου, ὅλη ἡ ἁγία Γραφὴ γενικά, ἀπευθύνεται σὲ ὅλους τοὺς πιστούς.

Ἡ ἁγία Γραφὴ εἶναι ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ, καὶ αὐτὸς ὁ λόγος, λέγει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, εἶναι «πιστός», εἶναι λόγος ἀξιόπιστος. Μποροῦμε καὶ πρέπει νὰ τὸν ἐμπιστευθοῦμε σὲ ἀπόλυτο βαθμό.

Στὶς ἀνθρώπινες σχέσεις μας ἐμεῖς ποιὸν ἐμπιστευόμαστε; Ἐμπιστευόμαστε κάποιον, ποὺ ἡ μέχρι τώρα συμπεριφορὰ του ἦταν καθόλα τίμια καὶ συνεπής. Κάθε λόγος του ἦταν λόγος τιμῆς. Ποτὲ δὲν ἐκμεταλλεύθηκε καταστάσεις, εἶχε δυνατότητα νὰ πράξη κατὰ τὸ συμφέρον του, ἀλλὰ δὲν τὸ ἔπραξε. Παρουσίασε ἀξιοθαύμαστη συνέπεια, ποὺ μᾶς πείθει ὅτι μποροῦμε νὰ τὸν ἐμπιστευθοῦμε. Τὸ τίμιο καὶ συνεπὲς παρελθὸν καὶ ἡ ὅλη διαδρομή του ἐγγυῶνται τὸ ἀξιόπιστο καὶ στὸ μέλλον. Ὁ Κύριος μᾶς δίδει κάποιες ὑποσχέσεις. Ὑπόσχεται μὲ τὴν χάρι του νὰ μᾶς καταστήση, σύμφωνα μὲ τὴν χαρμόσυνη ἐλπίδα του, κληρονόμους τῆς αἰωνίου ζωῆς. Αὐτὴ λοιπὸν ἡ ὑπόσχεσις, αὐτὸς ὁ λόγος εἶναι ἀξιόπιστος. Τὸν ἐμπιστευόμαστε διότι ὁ Κύριος ἔχει δείξει κατὰ τὸ παρελθὸν ὅτι τηρεῖ πιστὰ τὶς ὑποσχέσεις του. Ἔκανε μὲ τὸν ἄνθρωπο συνθῆκες καὶ συμφωνίες. Τήρησε πιστὰ πάντα τοὺς ὅρους τῶν διαθηκῶν. Ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν ἀνθρώπων ὑπῆρξαν πάντοτε οἱ παραβάσεις. Ὁ ἄνθρωπος φάνηκε ἀναξιόπιστος, καὶ μὴ τηρητὴς τῶν ὑποσχέσεών του. Ποτὲ ὅμως ὁ Θεός. Αὐτὴ ἀκριβῶς ἡ συνέπεια κατὰ τὸ παρελθὸν εἶναι ἡ ἐγγύησις ὅτι ὁ Θεὸς καὶ τώρα θὰ τηρήσει τὸν λόγο του, καὶ ὅσα ὑπόσχεται θὰ τὰ ἐφαρμόσει. Ἔτσι φθάνει ὁ ἀπόστολος νὰ τονίζη ὅτι εἶναι «πιστὸς ὁ λόγος». Σχολιάζοντας ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος τὸν παραπάνω λόγο λέγει· «Ἐπειδὴ μίλησε ὁ Κύριος καὶ ὑποσχέθηκε γιὰ τὰ μέλλοντα καὶ ὄχι τὰ παρόντα, τονίζει ὁ ἀπόστολος τὴν ἀξιοπιστία, τὴν φερεγγυότητα. Εἶναι ἀληθινὰ αὐτά. Καὶ τοῦτο φαίνεται ἀπὸ ὅσα μέχρι τώρα ἔγιναν. Διότι αὐτὸς ποὺ μᾶς ἀπάλλαξε ἀπὸ τὸση ἀνομία καὶ τόσα κακά, εἶναι φανερὸ ὅτι θὰ μᾶς χαρίσει καὶ τὰ μέλλοντα μὲ βεβαιότητα, ὅσο ἐμεῖς θὰ παραμένουμε κάτω ἀπὸ τὴν χάρι του. Ἐξ ἄλλου ὅλα προέρχονται ἀπὸ τὴν ἴδια φιλάνθρωπη κηδεμονία». Σχολιάζει καὶ ὁ ἅγιος Θεοφύλακτος καὶ λέγει· «Πιστὸς ὁ λόγος. Ἐπειδὴ εἶπε γιὰ τὰ μέλλοντα, ἐπικαλεῖται ὁ ἀπόστολος τὴν ἀξιοπιστία τοῦ Κυρίου. Καὶ εἶναι φανερὴ καὶ βέβαιη αὐτὴ ἡ ἀξιοπιστία ἀπὸ ὅσα μέχρι τώρα ἔγιναν. Διότι σίγουρα αὐτὸς ποὺ ἔδωσε τόσα μέχρι τώρα, θὰ δώση καὶ αὐτὰ ποὺ τώρα ὑπόσχεται ὅτι θὰ δώσει στὸ μέλλον».

Ἀπὸ τὰ παραπάνω φαίνεται ὅτι ὁ Κύριος ἀπέδειξε στὸ παρελθὸν τὴν ἀξιοπιστία του. Τήρησε πάντοτε τὸν λόγο του.

Ὅταν ὁ Κύριος δίδασκε τόνισε ὅτι δὲν ὑπάρχει τίποτε πιὸ σίγουρο καὶ σταθερὸ ἀπὸ τὸν λόγο του. Εἶπε χαρακτηριστικά· «Σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι…  ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ θὰ παρέλθουν, οἱ λόγοι μου ὅμως δὲν θὰ παρέλθουν, ἀλλὰ θὰ πραγματοποιηθοῦν ἐξ ὁλοκλήρου». Φαίνεται ὅτι ὁ κόσμος εἶναι παντοτεινός. Δὲν εἶναι. Κάποτε θὰ ἔλθη το τέλος του, ὅπως κάποτε πῆρε μία ἀρχή. Μάλιστα κάποιοι εἰδικοὶ ἔχουν ὑπολογίσει καὶ τὸν χρόνο διάρκειας ζωῆς γιὰ τὴν γῆ καὶ τὸν ἥλιο. Ὁ κόσμος θὰ παρέλθη διότι δὲν εἶναι αἰώνιος. Ὁ ὑλικὸς κόσμος, τὸ σύμπαν ποὺ μᾶς περιβάλλει καὶ μέσα στὸν ὁποῖο κινεῖται ὁ ἄνθρωπος, μεταβάλλεται, φθείρεται, παλαιώνει καὶ τελειώνει. Ὁ λόγος ὅμως τοῦ Κυρίου θὰ παραμένη γιὰ πάντα ἀληθινός, γιὰ πάντα πιστός, ὅπως εἶναι ἀληθινὸς γιὰ πάντα καὶ ὁ Κύριος. Καὶ στὴν περίφημη «ἐπὶ τοῦ ὄρους ὁμιλία» του πάλι τόνισε ὁ Κύριος καὶ εἶπε· «Σᾶς διαβεβαιώνω μὲ κάθε ἐπισημότητα ὅτι ὅσο ὑπάρχει ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ, οὔτε ἕνα γιώτα ἢ ἕνα κόμμα δὲν θὰ παραπέση ἀπὸ τὸν νόμο, μέχρι τὴν στιγμὴ ποὺ ὅλα θὰ πραγματοποιηθοῦν». Σε αὐτὸν τὸν λόγο ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι ὀφείλομε νὰ δείξωμε ἀπόλυτη ἐμπιστοσύνη. Δὲν ἀφήνει ὁ Κύριος περιθώρια γιὰ παρεξηγήσεις καὶ ἀμφιβολίες. Ὁ λόγος του εἶναι «τὸ ναί, ναί, καὶ τὸ ὄχι, ὄχι». Εἶναι πέρα ἀπὸ κάθε ἀμφιβολία «Πιστὸς ὁ λόγος» τοῦ Κυρίου, καὶ τονίζω, στὸ σύνολό του. Ἔτσι δὲν μᾶς δίδεται τὸ δικαίωμα νὰ διαλέγωμε καὶ νὰ ξεχωρίζωμε κὰποιο μέρος τοῦ λόγου του καὶ νὰ τὸ δεχώμαστε, καὶ ἄλλο νὰ τὸ ἀπορρίπτωμε. Πιστὸς εἶναι ὁ λόγος στὸ σύνολό του, ἀπὸ τὴν ἀρχὴ μέχρι τὸ τέλος, μέχρι καὶ τὴν πιὸ μικρὴ λεπτομέρεια. Στὸ λόγο τοῦ Κυρίου δὲν ὑπάρχουν σημαντικὰ καὶ ἀσήμαντα, μικρὰ καὶ μεγάλα, ὅλος ὁ λόγος του εἶναι σημαντικὸς καὶ μεγάλος καὶ σωτήριος. Ὅταν ἔδωσε τὴν ἐντολὴ στοὺς μαθητές του νὰ πορευθοῦν καὶ νὰ κηρύξουν στὸν κόσμο, τοὺς τόνισε τό· «Διδάσκοντες τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν». Νὰ τοὺς διδάσκετε «νὰ ἐφαρμόζουν ὅλα ὅσα σᾶς δίδαξα». Ὅλα, χωρίς νὰ γίνεται καμμία ἐπιλογή. Τὸ εἶπαμε καὶ ἄλλοτε ὅτι στὸν λόγο τοῦ Κυρίου ἐμεῖς δὲν μποροῦμε, δὲν ἔχομε δυνατότητα, δὲν ἔχομε οὔτε κανένα δικαίωμα, νὰ διορθώσωμε κανένα λάθος, διότι λάθη δὲν ὑπάρχουν στὸν λόγο τοῦ Κυρίου. Δὲν εἴμαστε ἐμεῖς ποὺ θὰ προσθέσωμε κάτι καινούργιο ἢ ἐπὶ πλέον στὸν λόγο τοῦ Κυρίου. Νεωτερισμοὶ δὲν ἐπιτρέπονται. Ἀλλὰ καὶ δὲν μποροῦμε νὰ διαγνώσωμε ὅτι κάποιο μέρος ἀπὸ τὸν λόγο τοῦ Κυρίου ξεπεράσθηκε καὶ πρέπει νὰ τὸ καταργήσωμε. Ὁ λόγος τοῦ Κυρίου εἶναι πιστός, ἀληθινὸς καὶ αἰώνιος.

Καὶ ἐνῶ ὑπάρχει αὐτὴ ἡ σταθερότητα καὶ φερεγγυότητα ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Κυρίου καὶ τοῦ λόγου του, ζητούμενο εἶναι ἡ δική μας θέσις καὶ ἀντιμετώπισις ἔναντι τοῦ λόγου τοῦ Κυρίου. Ὁ ἅγιος Χρυσόστομος στὸν σχόλιό του καταλογίζει τὴν δική μας εὐθύνη, καὶ σημειώνει τὴν ἀνάγκη «ἐμεῖς νὰ παραμείνωμε κάτω ἀπὸ τὴν χάρι του». Τοῦτο ἀποτελεῖ προϋπόθεσι γιὰ τὰ ἀγαθά, ποὺ ὑποσχέθηκε ὁ Κύριος νὰ μᾶς χαρίση στὸ μέλλον. Ὅπως μᾶς χάρισε κατὰ τὸ παρελθόν, ἔτσι θὰ γίνη καὶ στὸ μέλλον, ὅσο ὅμως ἐμεῖς θὰ εἴμαστε πιστοὶ στόν «πιστὸ λόγο» τοῦ Κυρίου.