Οι προκλήσεις του νέου Δικαστικού Χάρτη

Χριστόφορος Λινός και ο Αντώνης Ελευθεριάνος μιλούν για την επόμενη μέρα.   

-Ντόμινο κινήσεων, τροποποιήσεις σε Κανονισμούς, ανακατανομή δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων, και κυρίως εύρεση ισορροπιών, διαμορφώνουν το σκηνικό που επιτάσσει ο νέος Δικαστικός Χάρτης, τόσο για το Πρωτοδικείο Αθηνών όσο και για την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών. Εγχείρημα που έχει ενδυθεί με υψηλές προσδοκίες, ιδίως ως προς τους ρυθμούς απονομής Δικαιοσύνης, η ενοποίηση του πρώτου βαθμού και ο νέος Χάρτης συνεπάγονται σειρά αλλαγών, που καλούνται να υλοποιήσουν μεταξύ άλλων τους προσεχείς μήνες και πάντως ως τον προσεχή Σεπτέμβριο, ο Χριστόφορος Λινός, Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών και ο Αντώνης Ελευθεριάνος, Προϊστάμενος της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών. Η θητεία αμφοτέρων έχει άλλωστε παραταθεί – καθόσον γνωρίζουν τα πεδία, όπως την παλάμη τους – ως τα τέλη του Σεπτεμβρίου, κατά τρόπον ώστε να θέσουν εκείνοι σε τροχιά εφαρμογής τα νέα δεδομένα.

-Το NB Daily συνομίλησε μαζί τους, καταγράφοντας εκκρεμότητες, δυσκολίες, αποφάσεις που έχουν ήδη ληφθεί. Το εγχείρημα δεν είναι απλή υπόθεση, ιδίως για το Πρωτοδικείο Αθηνών που συνιστά την καρδιά της ελληνικής Δικαιοσύνης: από την επικράτεια του «περνά» μέχρι σήμερα το 50-55% της δικαστικής ύλης πανελλαδικώς, και ενώ οι αριθμοί που αφορούν το δυναμικό του είναι ισχνοί, με μόνο το 35% των δικαστών α’ βαθμού εντός των ορίων του.

Οι δικαστές ήταν 400 και θα γίνουν 695, οι δικαστικοί υπάλληλοι ήταν 450 και θα γίνουν 644.

-«Το διακύβευμα είναι πολύ μεγάλο», τονίζει o Λινός. «Η επιτυχία του εξαρτάται από την καλόπιστη συμμετοχή όλων των παραγόντων. Η διοίκηση των Πρωτοδικείων, γενικότερα, απαιτείται να δώσει τον καλύτερο της εαυτό. Οι Πρωτοδίκες θα παίξουν αποφασιστικό ρόλο, μεταξύ άλλων και στην ένταξη των πρώην Ειρηνοδικών στο νέο σκηνικό, πρέπει να «τείνουν χείρα βοηθείας» προς τους συναδέλφους τους. Οι πρώην Ειρηνοδίκες οφείλουν να καταβάλουν προσπάθεια, ώστε να ενταχθούν ομαλά και αποτελεσματικά. Το Υπουργείο Δικαιοσύνης, να παράσχει υλικοτεχνική υποδομή. Ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών να συνδράμει, η συνεργασία του είναι απαραίτητη προκειμένου η καθημερινότητα του δικηγόρου να γίνει καλύτερη. Το ίδιο ισχύει και για τους δικαστικούς υπαλλήλους, χωρίς τη βοήθεια των οποίων είναι αδύνατη η λειτουργία του Δικαστηρίου».

Η κατάργηση 12 Ειρηνοδικείων της Περιφέρειας Αττικής, που τελούσαν υπό την εποπτεία του Πρωτοδικείου Αθηνών (Αμαρουσίου, Περιστερίου, Κρωπίας, Αχαρνών, Ελευσίνας, Καλλιθέας, Ιλίου, Λαυρίου, Μαραθώνος, Μεγάρων, Νέας Ιωνίας και Χαλανδρίου) αναδιατάσσει το σκηνικό ως εξής:

-Πέντε από αυτά (Αμαρουσίου, Περιστερίου, Κρωπίας, Ελευσίνας και Καλλιθέας) ορίζονται πλέον ως περιφερειακές έδρες του Πρωτοδικείου Αθηνών. Για τα δυο επόμενα χρόνια, θα δέχονται – στα κτίρια τους, στην εδαφική τους περιφέρεια – καταθέσεις αγωγών έως 20.000 ευρώ, ό,τι έκαναν τα Ειρηνοδικεία. Πλήρη αρμοδιότητα θα έχουν έπειτα από δυο χρόνια. Τα υπόλοιπα Ειρηνοδικεία σβήνουν εντελώς από τον χάρτη, ως εκ τούτου οι οργανικές θέσεις δικαστών και δικαστικών υπαλλήλων μεταφέρονται όλες στο Πρωτοδικείο Αθηνών.

Στιγμιότυπο από παλαιότερη επίσκεψη της ηγεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Στο κέντρο, ο Χριστόφορος Λινός, Πρόεδρος Πρωτοδικών και Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών. Δεξιά, ο Υπουργός Γιώργος Φλωρίδης. Αριστερά (στο βάθος) ο Υφυπουργός Δικαιοσύνης Ιωάννης Μπούγας και (μπροστά) ο Γενικός Γραμματέας του Υπουργείου Πάνος Αλεξανδρής.

-Κοινώς, από 16 Σεπτεμβρίου πολλαπλασιάζεται η οργανική δύναμη τόσο των δικαστών όσο και των δικαστικών υπαλλήλων στο Πρωτοδικείο Αθηνών. Οι δικαστές ήταν 400 και θα γίνουν 695, οι δικαστικοί υπάλληλοι ήταν 450 και θα γίνουν 644.

Σημειωτέον, ότι οι έδρες της Καλλιθέας και της Ελευσίνας ως τον Σεπτέμβριο του 2026 θα παραμείνουν στην αρμοδιότητα του Πρωτοδικείου Αθηνών, αργότερα θα υπάγονται όμως στην «ομπρέλα» του Πειραιά.

-Οι Ειρηνοδίκες έχουν κάθε λόγο να περιμένουν με ενδιαφέρον τις επόμενες συνεδριάσεις του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, αφού η σύνθεσή του αναμένεται να αποφασίσει τί είδους υποθέσεις θα δικάζουν

Δικαστές αποκλειστικής απασχόλησης

Η δεύτερη και βασική καινοτομία, και η οποία αφορά μόνο το Πρωτοδικείο Αθηνών, σχετίζεται με τη διχοτόμησή του σε Ποινικό και Πολιτικό Τμήμα, υπό ενιαία διοίκηση, το πρώτο στην Ευελπίδων και το δεύτερο στη Δέγλερη.

-Οι δικαστές ενός εκάστου τμήματος θα είναι αποκλειστικής απασχόλησης, θα μιλάμε φερ΄ειπείν για ποινικούς δικαστές. Η διάρκεια θητείας εκτιμάται ότι θα είναι δυο χρόνια με δυνατότητα παράτασης ενός έτους. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί όροι λειτουργίας των Τμημάτων αναμένονται με ενδιαφέρον στον νέο Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων –σύντομα, μάλιστα, θα συγκροτηθεί οικεία επιτροπή στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.

-Σε επίπεδο χωροταξικής οργάνωσης, σημαντικό στοιχείο είναι ότι οι αίθουσες εκδίκασης κακουργημάτων θα βρίσκονται όλες ανεξαιρέτως στον χώρο της Ευελπίδων, κατά συνέπεια θα μεταφερθούν και οι όποιες υπάρχουν στην παρούσα φάση στο κτίριο της Δέγλερη. Οι υποθέσεις που θα αφορούν το Πολιτικό Τμήμα θα δικάζονται όλες στους χώρους του πρώην Ειρηνοδικείου Αθηνών.

-Οι Ειρηνοδίκες έχουν πάντως κάθε λόγο να περιμένουν με ενδιαφέρον τις επόμενες συνεδριάσεις του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών, αφού η σύνθεσή του αναμένεται να αποφασίσει τί είδους υποθέσεις θα δικάζουν σε αυτό το πρώτο στάδιο, τη δικαστική ύλη στη φάση προσαρμογής τους.

-Μεγάλο στοίχημα, ασφαλώς, παραμένει και η νέα ισορροπία με τους δικαστικούς υπαλλήλους. Το δυναμικό τους θα πρέπει να ανακατανεμηθεί, χωρίς όμως – και αυτό είναι κομβικό – να υπάρχει πρόθεση να διαταραχθεί η κανονικότητά τους, από κάθε άποψη, ακόμη και οικονομική (επιδόματα που κρίνεται ότι δεν πρέπει να χαθούν κτλ.).

Το Πρωτοδικείο τροποποίησε τον Κανονισμό –με απόφαση της Ολομέλειας – καταργώντας 5 Τριμελή Πλημμελειοδικεία. Υπήρχαν 10 Μονομελή και 10 Τριμελή, τώρα τα Μονομελή είναι 15 και 5 τα Τριμελή.

Η νέα εξίσωση των 15 συν 5

-Ο κ. Ελευθεριάνος προχωρά τη συζήτηση ένα βήμα πιο πέρα: εξηγεί πώς οι διατάξεις του νέου Δικαστικού Χάρτη περιπλέκονται με τις αλλαγές που έχουν ήδη ψηφιστεί στους Ποινικούς Κώδικες, προσδίδοντας νέα διάσταση στην εκδίκαση των υποθέσεων.

-«O νόμος για τους Ποινικούς Κώδικες θέλει τα Μονομελή Πλημμελειοδικεία να δικάζουν πια περισσότερες υποθέσεις, παράμετρος που έχει ως αποτέλεσμα να απελευθερώνονται δικαστές», τονίζει ο Προϊστάμενος της μεγαλύτερης Εισαγγελίας της χώρας. «Επίσης, η έφεση κατά αποφάσεων του Μονομελούς απευθύνεται στο Τριμελές, επιχειρείται με άλλα λόγια να κλείνει ο κύκλος μιας υπόθεσης στους δυο βαθμούς εντός του Πρωτοδικείου, αποδεσμεύοντας το Εφετείο.  

-Σχετικά προσφάτως, το Πρωτοδικείο τροποποίησε τον Κανονισμό –με απόφαση της Ολομέλειας – καταργώντας πέντε Τριμελή Πλημμελειοδικεία. Υπήρχαν 10 Μονομελή και 10 Τριμελή, τώρα τα Μονομελή είναι 15 και 5 τα Τριμελή. Αυτή η αλλαγή όμως δεν εξοικονομεί Εισαγγελείς, καθώς μόνον Αντεισαγγελείς Πρωτοδικών μετέχουν στη σύνθεση των Μονομελών. Είναι πλέον αναγκαίο να ανεβαίνουν στην έδρα και Εισαγγελείς Πρωτοδικών».

-Στον κλάδο αναμένονται προαγωγές τον Σεπτέμβριο, γεγονός που συνεπάγεται ότι πολύ σύντομα θα υπάρξουν κενά σε θέσεις Αντεισαγγελέων Πρωτοδικών. Η Εθνική Σχολή Δικαστών θα κληθεί να τα καλύψει. Πληροφορίες του NB Daily φέρουν μάλιστα τον Άρειο Πάγο να έχει μεριμνήσει σχετικά.

-Στη διαμόρφωση της νέας πραγματικότητας, ρόλο αναμένεται να παίξει – πάντα κατά τον κ. Ελευθεριάνο – και η ύπαρξη της Δικαστικής Αστυνομίας, που προς το παρόν εκπαιδεύεται. Υπαγόμενη πλέον στην Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών, και όχι στο Πρωτοδικείο, θα είναι σε θέση να συνδράμει σε προανακριτικές πράξεις, φύλαξη, επιδόσεις κτλ., συμβάλλοντας καθοριστικά στη νέα πραγματικότητα.

daily.nb.org/nomika-nea