* Ιφιγένεια Δουβίτσα,
Δρ. Συνεταιριστικού Δικαίου, καθηγήτρια/σύμβουλος ΕAΠ – Ανάλυση στο Παρατηρητήριο των Κοινών
του Ινστιτούτου ΕΝΑ
Ο τομέας της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και ο
τομέας των Κοινών μεθοδολογικά συνιστούν χώρους διακριτούς,
ωστόσο τα σημεία στα οποία εφάπτονται στη θεωρία και ακόμη περισσότερο
στην πράξη είναι πολλά και καίριας σημασίας. Πρόκειται για ένα από τα
σημεία στη μελέτη των Κοινών που συνδέεται με τη δυνατότητά τους να προτείνουν
εναλλακτικές στο υπάρχον παραγωγικό μοντέλο. Η ανάλυση εστιάζει στο νομικό
πλαίσιο και ιδιαίτερα στους ανοικτούς συνεταιρισμούς ως μία κατηγορία
οικονομικής δραστηριότητας που δίνει δυνατότητες διαχείρισης ενός πόρου ως
Κοινό και εφαρμογής των βασικών κανόνων διαχείρισής του ως τέτοιο.
Στο παρόν κείμενο αναζητά εάν και σε ποιο βαθμό μπορούν να φιλοξενηθούν
–έστω και εν σπέρματι– ψήγματα της αναδυόμενης πρακτικής του ανοικτού
συνεργατισμού στο μοντέλο των συνεταιρισμών και ειδικότερα στη νομοθεσία που
διέπει την οργάνωσή τους. Απαντά σε ερωτήματα όπως «πώς το συνεταιριστικό
δίκαιο σχετίζεται με τους ανοιχτούς συνεταιρισμούς;» ή «τι είναι ο ανοικτός
συνεταιρισμός και ποια τα δομικά του χαρακτηριστικά;».
Το συνεταιριστικό δίκαιο, αν και δεν ενσωματώνει ικανοποιητικά τα
χαρακτηριστικά του ανοικτού συνεταιρισμού, την ίδια στιγμή δεν αποτελεί ένα
εχθρικό θεσμικό περιβάλλον. Αντίθετα, αν και διάσπαρτα στη δαιδαλώδη
συνεταιριστική νομοθεσία, μπορούμε να σταχυολογήσουμε ορισμένα προεικονιστικά
στοιχεία κοινωνικοοικονομικού μετασχηματισμού εν σπέρματι, είτε αυτά αποτελούν
κατάλοιπα του ένδοξου παρελθόντος του (βλ. «ορθόδοξους» νόμους περί
συνεταιρισμών, που αναγνωρίζουν τη συνεταιριστική ταυτότητα) είτε ενσωματώνουν
νεωτερισμούς, εγκολπώνοντας νέες, υβριδικές συνεταιριστικές μορφές που
αναδύονται στην πράξη.
Το δίκαιο όμως υπερβαίνει το απλό άθροισμα των επιμέρους κανόνων του,
όντας ένα σύστημα με διαφορετική εσωτερική λογική. Κατά συνέπεια, οι όποιες
παράφωνες διατάξεις υπέρ των ανοικτών συνεταιρισμών εύκολα χάνονται στους
διαδρόμους του συμπαγούς νομικού οικοδομήματος. Για να επιφέρουν σημαντικές
ρωγμές, καλούμαστε να τις εντοπίσουμε, χτίζοντας μεταξύ τους γέφυρες για την
από κοινού εφαρμογή τους.
Όλη η μελέτη εδώ: https://shorturl.at/nrwzC
