Στη συζήτηση, που πραγματοποιήθηκε στον χώρο του πρώην ΕΑΤ – ΕΣΑ, στο Πάρκο Ελευθερίας, συμμετείχαν ο Κώστας Ελευθερίου, Συντονιστής του Κύκλου Πολιτικής Ανάλυσης του ΕΝΑ, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης ΔΠΘ, ο Κωστής Καρπόζηλος, Ιστορικός, Διευθυντής των Αρχείων Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ΕΝΑ, η Στεύη Κίτσου, Υποψήφια Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ, μέλος του Σημείου για τη Μελέτη & την Αντιμετώπιση της Ακροδεξιάς, μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ΕΝΑ, ο Λουδοβίκος Κωτσονόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ΕΝΑ και η Αθηνά Σκουλαρίκη, Επίκουρη Καθηγήτρια του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μέλος Γνωμοδοτικού Συμβουλίου ΕΝΑ. Τη συζήτηση συντόνισε ο Γενικός Διευθυντής του ΕΝΑ Παναγιώτης Σκευοφύλαξ.
Όροι και προϋποθέσεις για την ανασυγκρότηση της Αριστεράς και του
προοδευτικού χώρου
«Τα αποτελέσματα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων του 2023 αποτελούν
αναπόφευκτα μια τομή στο ελληνικό κομματικό σύστημα. Και αυτό γιατί, από πολλές
πλευρές, συνιστούν το κλείσιμο του κύκλου που άνοιξε με τη χρεοκοπία του 2010
και τη συνακόλουθη εφαρμογή των τριών προγραμμάτων προσαρμογής», σύμφωνα με τον
ΚώσταΕλευθερίου.
«Η ανασυγκρότηση της Αριστεράς αρχικά και η ανασύνθεση του ευρύτερου
προοδευτικού χώρου στη συνέχεια μπορούν δυνητικά να αποτελέσουν φραγμό τόσο
στην εδραίωση της Ακροδεξιάς ως μιας κανονικοποιημένης πολιτικής δύναμης όσο
και στη μακροημέρευση της δεξιάς κυριαρχίας» σημείωσε.
Σε ό,τι αφορά στον ΣΥΡΙΖΑ - ΠΣ υπογράμμισε ότι «είναι αναγκαία η
ανασύνταξη της συλλογικής του λειτουργίας, η υποβάθμιση της οποίας αποτέλεσε
και μια από τις βασικές αιτίες της εκλογικής του απομείωσης». Η ανασύνταξη
αυτή, με στόχο, όπως ανέφερε «τη διατήρηση της ενότητας του κόμματος, για τη
διαμόρφωση ενός διακριτού πολιτικοϊδεολογικού στίγματος και για την οριοθέτηση
της κοινωνικής επιρροής του», σημαίνει: α) Τον απεγκλωβισμό συλλογικών διαδικασιών
και δομών από πρόσωπα και «τάσεις» – κυρίως στο επίπεδο της νομιμοποίησης των
πρώτων. β) Την ενεργοποίηση της γείωσης του κόμματος στην κοινωνία, στους
μαζικούς χώρους, στην τοπική αυτοδιοίκηση και στα κινήματα, για να αποκτήσει,
μεταξύ άλλων, ειλικρινέστερη εικόνα της κοινωνίας, πέρα από υποκειμενισμούς και
ιμπρεσιονιστικές περιγραφές που υποκρύπτουν συνήθως αχρείαστους, δεδομένων των
συνθηκών, τακτικισμούς. γ) Τη συσπείρωση κοινωνικών δυνάμεων, ανθρώπων που
ακόμα και σε ένα τέτοιο επίπεδο απομείωσης των εκλογικών του ποσοστών
εξακολούθησαν να στοιχίζονται προς τον ΣΥΡΙΖΑ.
«Η Ακροδεξιά κανονικοποιεί το αφήγημά της - Η Αριστερά πρέπει να
διαμορφώνει την ατζέντα»
Η ΣτεύηΚίτσου τόνισε ότι «αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε σε ένα νέο πολιτικό
τοπίο, που αποπνέει κάτι πολύ παλιό και επανασυστήνεται, δοκιμάζοντας όχι μόνο
τα θεσμικά αντίβαρα και τα όρια του κοινοβουλευτισμού, αλλά και τους
κοινωνικούς αυτοματισμούς που μάλλον αναπόφευκτα θα ανακύψουν».
Στη συνέχεια επισήμανε ότι «η Ακροδεξιά με τον αντισυστημικό λόγο
επιχειρεί να υπονομεύσει κεκτημένα στο πεδίο των έμφυλων διεκδικήσεων, των
πολιτικών των ταυτοτήτων, ακόμα ακόμα και της απαγόρευσης των διακρίσεων ως
ευρωπαϊκή συνταγματική παρακαταθήκη, την οποία επίσης απορρίπτει. Αποκηρύσσει
το πολιτικό mainstream και στη θέση του επιχειρεί να κανονικοποιήσει το
ακροδεξιό αφήγημα, αναπλαισιώνοντάς το». Προειδοποίησε ότι «η Ακροδεξιά σε όλες
τις της εκφάνσεις απειλεί τόσο τη φιλελεύθερη δημοκρατία όσο και όσους
κατονομάζει εχθρούς της». Και συμπλήρωσε για την Αριστερά ότι «αν θέλει
να γίνει εγγυήτρια της ασφάλειας και της αξιοπιστίας, πρέπει να εξηγήσει σε τι
συνίσταται η ασφάλεια με έναν λόγο που να ανταποκρίνεται στην πεμπτουσία της
Αριστεράς ως ιδεολογίας και ως πράξης με σαφή και πειστικό προγραμματικό λόγο.
Πριν από όλα και πάνω από όλα να είναι αυτή που θα διαμορφώσει την ατζέντα».
«Κίνδυνος δημοκρατικής διολίσθησης - Η Αριστερά μέσα και έξω από τη
Βουλή θα πρέπει να αντιδράσει με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο»
Η ΑθηνάΣκουλαρίκη τόνισε ότι «αναμφίβολα, οι εκλογές του Μαΐου και
Ιουνίου 2023 αποτελούν τομή στην πολιτική διαδρομή της Ελληνικής Δημοκρατίας. Η
τεράστια διαφορά πρώτου και δεύτερου κόμματος, η πολυδιάσπαση της
αντιπολίτευσης και κυρίως η κυριαρχία της Δεξιάς και Ακροδεξιάς σε ένα ποσοστό
άνω του 53% συνολικά, αλλάζουν τελείως τους συσχετισμούς».
Προειδοποίησε ότι «η προώθηση στη Βουλή και στα ΜΜΕ του ακραίου,
θρησκόληπτου συντηρητισμού και της εθνικιστικής ρητορικής θα διαχέεται στην
κοινωνία, υπονομεύοντας τις δημοκρατικές ελευθερίες και τα ατομικά δικαιώματα.
Με τη Δεξιά και Ακροδεξιά σε πλήρη ανάπτυξη, το Κέντρο ισχνό και την Αριστερά
αποδυναμωμένη, ο κίνδυνος αντιδημοκρατικής διολίσθησης είναι κάτι παραπάνω από
πιθανός».
Και υπογράμμισε ότι «η Αριστερά μέσα και έξω από τη Βουλή θα πρέπει να
αντιδράσει με συστηματικό και οργανωμένο τρόπο. Οφείλουμε να επεξεργαστούμε
θέσεις και προτάσεις που θα ανακόψουν την ακροδεξιά στροφή της κοινωνίας σε
πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο» προσθέτοντας ότι «χρειάζεται ζύμωση στην
κοινωνία. Χρειάζεται πρόσβαση στα ΜΜΕ. Χρειάζονται συμμαχίες με άλλα κόμματα
και οργανώσεις για την ανατροπή της συντηρητικής ατζέντας, για τον φεμινισμό,
τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ, ενάντια στη διάλυση του κοινωνικού κράτους, της
δημόσιας υγείας και της δημόσιας παιδείας. Χρειάζεται κινητοποίηση για την
αντιμετώπιση των εθνικιστικών και ρατσιστικών ομάδων στο δρόμο και στις
γειτονιές».
«Όχι ανασυγκρότηση του παλιού, αλλά νέο περιεχόμενο από τον ΣΥΡΙΖΑ»
O KωστήςΚαρπόζηλος ανέφερε ότι «το εκλογικό αποτέλεσμα μας φέρνει
μπροστά στο ζήτημα "Αριστερά και εξουσία". Η άνοδος της Αριστεράς
στις αρχές του 21ου αιώνα, την οποία αποδίδουμε ορθά στην οικονομική κρίση,
έδειξε και τα όριά της. Το κύριο πρόβλημα: η Αριστερά ήταν εγκλωβισμένη στην
ιστορία, δηλαδή απέναντι στην κρίση αντέτασσε ένα σχέδιο επιστροφής στο
παρελθόν (όπως στο παράδειγμα του μεταπολεμικού κοινωνικού κράτους)». Επισήμανε
ότι «ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δεν παρήγαγε νέο περιεχόμενο. Αυτό συμπυκνώνεται στον τρόπο με
τον οποίο διάβασε τη μετασχηματιστική στιγμή της πανδημίας και αποτυπώνεται
στην αμηχανία του στα μεγάλα ερωτήματα της εποχής μας. Το ζήτημα του
περιεχομένου δεν είναι επικοινωνιακό. Είναι πολιτικό και απαιτεί συγκρούσεις
και επιλογές».
Και τόνισε ότι «η επόμενη μέρα της Αριστεράς προϋποθέτει απεγκλωβισμό
από τα στενά όρια της διαδοχής των προσώπων στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ ή τις κενές
ταμπέλες της όποιας "αριστερής" ή "κεντρώας" στροφής του.
Στο έδαφος αυτό, όχι ανασυγκρότηση του παλιού, αλλά νέο περιεχόμενο. Ο ΣΥΡΙΖΑ
να μιλήσει για το όλον της αντι-δεξιάς παράταξης, να ανοίξει μέτωπο με την άκρα
δεξιά, να ακούσει τα ζωντανά ρεύματα κριτικής και αμφισβήτησης».
«Ιδεολογική ανανέωση με αριστερό, προοδευτικό πρόταγμα»
Ο ΛουδοβίκοςΚωτσονόπουλος, αναφερόμενο στο αποτέλεσμα των
εκλογών επισήμανε ότι η ΝΔ κατάφερε με επιτυχημένο τρόπο να συνδυάσει
ένα πλέγμα ιδεών με μία συγκεκριμένη πολιτική οικονομία. Αυτό έγινε με τρεις
τρόπους: α) Μέσω των οικονομικών της παρεμβάσεων, β) με την αξιοποίηση
μηχανισμών ενσωμάτωσης και οικειοποίηση της ατζέντας άλλων χώρων και γ) με την
αξιοποίησης του ζητήματος της ασφάλειας. Για τον ΣΥΡΙΖΑ επισήμανε ότι
ακολουθήθηκε λάθος τακτική από το 2018 και μετά αφού «δεν αξιολογήθηκαν τα
θετικά της διακυβέρνησης». Και εξήγησε ότι «πάνω σε αυτά τα θετικά έπρεπε να
χτιστεί μία νέα πολιτική οικονομία η οποία να δίνει μία αριστερή, προοοδευτική
απάντηση στο πού πρέπει να πάει η χώρα αναπτυξιακά και στο πώς οι άνθρωποι και
η κοινωνία εντάσσονται σε αυτό το υπόδειγμα».
Πρόσθεσε ότι το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης προχώρησε σε έναν
διαχωρισμό πολιτικής οικονομίας και ιδεών (που τα ενοποίησε η ΝΔ, όπως
πρόσθεσε) και έτσι «ατρόφησε αυτή η διάσταση της πολιτικής οικονομίας στησκέψη
του ΣΥΡΙΖΑ και διογκώθηκαν ιδέες (για δημοκρατία, δικαιοσύνη, κ.ά.) «που
κλείνονταν σε έναν αυτοαναφορικό κύκλο χωρίς να κινητοποιούν ακροατήρια». Και
επισήμανε ότι «πρέπει να συνδυαστεί μία ιδεολογική ανανέωση με αριστερό και
προοδευτικό πρόταγμα και να πιάσει τον παλμό της κοινωνίας» διευκρινίζοντας
όμως απευθυνόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ ότι «πρέπει να την πιστεύεις εσύ ως οργάνωση
και να τη ζυμώσεις. Αυτό πρέπει να το κάνεις με μία οπτική εξουσίας αν θέλεις
να παραμείνεις στα πράγματα».
Βίντεο και ομιλίες της εκδήλωσης εδώ: https://shorturl.at/kvACV
