Πολύ συχνά ακούω τους ανθρώπους γύρω μου να μιλούν και να συμφωνούν για την έλλειψη επικοινωνίας που υπάρχει στις εργασιακές, αλλά και στις προσωπικές σχέσεις. Συνδιαλέγονται και συμφωνούν πως όλοι γύρω προβάλλουν εγωκεντρισμό και πως οι αληθινές, ανιδιοτελείς ανθρώπινες σχέσεις έχουν χαθεί. Πως όμως γίνεται όλοι να συμφωνούμε στη βάση της διαφωνίας μας; Μήπως τελικά συμφωνούμε περισσότερο από όσο διαφωνούμε; Και αφού όλοι αναζητούμε αληθινά θετικές σχέσεις, γιατί κάνουμε αρνητικές σκέψεις και είμαστε τόσο αρνητικά προκατειλημμένοι ότι όλες οι σχέσεις είναι καταδικασμένες;
Ο δρόμος προς την προσωπική
ευτυχία δεν είναι εύκολος και κυρίως δεν ταυτίζεται με την
οικονομική-επαγγελματική επιτυχία, ακριβώς επειδή δεν αποτελεί αποτέλεσμα
επιστημονικών γνώσεων και τεχνικών δεξιοτήτων. Η ευτυχία σχετίζεται άμεσα με
την ποιότητα των διαπροσωπικών μας σχέσεων, κυρίως όμως με την εικόνα και την
εκτίμηση που τρέφουμε για τον εαυτό μας. Η αγάπη για τον εαυτό μας τροφοδοτεί
την ποιότητα στις διαπροσωπικές μας σχέσεις στα πλαίσια του περιβάλλοντος που
ζούμε και δημιουργούμε.
Ταυτόχρονα η ποιότητα των
διαπροσωπικών μας σχέσεων παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη και την εξέλιξη
της προσωπικότητας μας, αλλά και στην ποιότητα της ζωής μας και στην επίτευξη
των στόχων μας.
Η οικογένεια, οι σύντροφοι,
οι φίλοι, οι συγγενείς, οι γείτονες, οι συνεργάτες διαμορφώνουν ένα σχεσιακό
δίκτυο το οποίο αφενός βασίζεται στις αλληλεπιδράσεις, αφετέρου συνδέεται στην
καλύτερη του εκδοχή του, με ένα σύνολο σχέσεων υποστήριξης, αλληλεγγύης και
αλληλοβοήθειας. Η ανάπτυξη ωστόσο, αλλά κυρίως η διατήρηση των σχέσεων σε αυτό
το δίκτυο, ακροβατούν πολλές φορές σε τεντωμένα σχοινιά και κινούνται σε ένα
έδαφος κινούμενης άμμου, όταν το κάθε μέλος του δικτύου αφήνει τις σχέσεις του
στο έλεος της τύχης…
Επειδή όμως η επικοινωνία και
η δυναμική των σχέσεων δεν είναι θέμα τύχης, αλλά ένας συνδυασμός χημείας και
επικοινωνιακών δεξιοτήτων, πολλοί από εμάς ζούμε σε ένα εύθραυστο σχεσιακό
δίκτυο, το οποίο μας προκαλεί ανασφάλεια και αρνητικά συναισθήματα τα οποία και
επηρεάζουν αρνητικά συνολικά την ποιότητα της ζωή μας.
Τι είναι όμως αυτό που μπορεί
να βοηθήσει να εξυγιάνουμε και γιατί όχι να αναβαθμίσουμε των τομέα των σχέσεων
μας;
Στο πρώτο σκαλοπάτι της
προσωπικής ευτυχίας, αλλά και στο κέντρο κάθε υγιούς σχεσιακού δικτύου
βρίσκεται πάντα η αυτοεκτίμηση. Η εκτίμηση, ο σεβασμός και η αποδοχή του
εαυτού μας αποτελεί ρυθμιστή των προσωπικών μας σχέσεων. Η αγάπη ωστόσο του
εαυτού μας, ακριβώς επειδή αποτελεί προϊόν μάθησης και προσωπικής ανάπτυξης δεν
είναι αυτονόητη για όλους. Με την ίδια λογική και οι ανθρώπινες σχέσεις δεν
είναι απλά θέμα τύχης ή ατυχίας, αλλά επιλογών.
Συνειδητά ή ασυνείδητα τα
άτομα με χαμηλή αυτοεκτίμηση δημιουργούν συνήθως σχέσεις με ανθρώπους που
τείνουν να διαιωνίζουν τη χαμηλή τους αυτοεκτίμηση. Συναναστρέφονται με
ανθρώπους που τους αξιολογούν αρνητικά έτσι ώστε να μη χαθεί αυτή η ομοιόσταση
στην εικόνα που έχουν δημιουργήσει για τον εαυτό τους. Οι αρνητικές εκτιμήσεις
των άλλων τροφοδοτούν τα πιστεύω τους και τους φέρνουν σε επαφή με την
πραγματικότητα τους. Όσο αρνητική και να είναι για αυτούς η πραγματικότητα αυτή
τους βοηθά να νομίζουν ότι ισορροπούν και ότι νιώθουν ασφαλείς, αφού είναι αυτό
που έχουν μάθει. Τους επιτρέπει να προβλέπουν και να ελέγχουν τις αντιδράσεις
των άλλων, σαν ένα είδος αυτό-εκπληρούμενης προφητείας.
Με άλλα λόγια η έλλειψη
επικοινωνίας και η συνεχής δημιουργία μη υγειών σχέσεων δεν αποτελεί απλά ένα
τυχαίο γεγονός, αλλά αποτελεί προϊόν μιας μαθημένης αδυναμίας και μιας
μαθημένης συμπεριφοράς στα πλαίσια της οποίας το άτομο καταδικάζει τον εαυτό
του ως αποτυχημένο και ανίκανο μέσα σε σχέσεις αρνητικές που διαρκώς
υποβαθμίζουν την επικοινωνία του.
Στην ίδια βάση και η ανάπτυξη
υγειών σχέσεων αποτελεί μια μαθημένη συμπεριφορά, η οποία καθορίζεται πάντα από
την αγάπη και την αποδοχή του εαυτού. Είναι απαραίτητο να μάθει πρώτα κάποιος
να αγαπά, να σέβεται και να εκτιμά των εαυτό του. Να προβάλλει και να αξιοποιεί
τα θετικά του σημεία ώστε να κατακτά την αποδοχή των άλλων για να μπορεί
να επικοινωνεί δημιουργικά και να αναπτύσσει θετικές σχέσεις.
Φυσικά δεν ταιριάζουν και
βέβαια δεν συμφωνούν όλοι οι άνθρωποι με όλους. Όμως και η διαφωνία είναι μέρος
της υγιούς επικοινωνίας. Ο σεβασμός και η αποδοχή της διαφορετικότητας είναι
δείγμα αυτό- σεβασμού και υγιούς προσωπικής εξέλιξης. Οι ανθρώπινες σχέσεις
στηρίζονται στην επικοινωνία. Η επικοινωνία όμως με τους άλλους ανθρώπους
απαιτεί πρώτα ουσιαστική επικοινωνία με τον εαυτό μας.
Με πολύ απλά λόγια αν δεν
αγαπήσεις εσύ πρώτος τον εαυτό σου δεν πρόκειται να το κάνουν οι άλλοι για
σένα, αλλά δε θα μπορέσεις και εσύ να αγαπήσεις πραγματικά κανένα άλλο.
