Προβλήματα στο σχολείο; Ψυχραιμία...

Ως γονείς, σε κάποια στιγμή, είναι πιθανό να βρεθείτε αντιμέτωποι με το σημείωμα ή το τηλεφώνημα από το σχολείο του παιδιού σας που σας καλεί να δείτε το δάσκαλο ή τη δασκάλα του για να συζητήσετε για την συμπεριφορά ή την απόδοσή του – ή ακόμα χειρότερα, το τηλεφώνημα που σας ενημερώνει ότι το παιδί σας  -στο γυμνάσιο ή λύκειο- δεν έχει εμφανιστεί στο σχολείο για κάποιες μέρες… χωρίς φυσικά να το ξέρετε. Τι πρέπει να κάνετε ως γονιός; Η Carole Banks, κοινωνική λειτουργός, με μεγάλη εμπειρία σε σχολικά θέματα, μας δίνει συμβουλές για την αντιμετώπιση των πιο συχνών προβλημάτων που έχουν να κάνουν με το σχολείο.

-Άσχημη συμπεριφορά στο σχολείο

Όταν το παιδί μας έχει κακή συμπεριφορά στο σχολείο, μπορεί να νιώσουμε ανησυχία, απογοήτευση, ενοχές, ντροπή, ή –το πιθανότερο- όλα αυτά μαζί. Εκτός από την καθ’ εαυτή  κακή συμπεριφορά, ανησυχούμε ότι το παιδί μας μπορεί να «βγάλει κακό όνομα» στο σχολείο και η φήμη του «άτακτου» ή του «ταραξία» να το ακολουθεί σε όλες τις τάξεις. Επιπλέον, μπορεί να αισθανόμαστε ντροπή, επειδή πιστεύουμε ότι οι δάσκαλοι του ή οι άλλοι γονείς μας κρίνουν και μας κατακρίνουν, ως γονείς, για την άσχημη συμπεριφορά του παιδιού μας.

Ορισμένα παιδιά συμπεριφέρονται άσχημα όταν αισθάνονται ότι έχουν «μείνει απέξω» ή έχουν «μείνει πίσω».  Βεβαιωθείτε ότι το παιδί σας είναι σε θέση να παρακολουθεί τα μαθήματα του σχολείου και να κάνει τις εργασίες που του ζητούνται. Αν «μένει πίσω» επειδή δεν μπορεί να ακολουθήσει το ρυθμό της τάξης του –ή, αντίστοιχα, είναι πολύ μπροστά από την τάξη του– μπορεί να νιώθει άγχος, βαρεμάρα ή και απογοήτευση. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν κάποια παιδιά να συμπεριφερθούν άσχημα, είτε λεκτικά είτε με κάποια άλλη ενέργεια.

Πρέπει να τονιστεί ότι, γενικά, δεν πρέπει να επιβάλλουμε επιπλέον τιμωρία στα παιδιά, στο σπίτι, για την συμπεριφορά τους στο σχολείο, εκτός από σοβαρές περιπτώσεις, όταν, για παράδειγμα, το παιδί μας έχει καταστρέψει σχολική ή ξένη περιουσία ή είναι βίαιο με άλλα παιδιά. Για τις περισσότερες, πιο ήπιες περιπτώσεις κακής συμπεριφοράς, η τιμωρία που επιβάλλει το σχολείο αρκεί, όμως σε πιο σοβαρές ή χρόνιες περιπτώσεις θα χρειαστεί να συνεργαστούμε με το σχολείο για να καταλάβουμε τι συμβαίνει στο παιδί, ή και να ζητήσουμε την βοήθεια κάποιου ειδικού, ψυχολόγου ή κοινωνικού λειτουργού, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε το πρόβλημα. Το να τιμωρήσουμε απλά ξανά το παιδί στο σπίτι δεν θα το βοηθήσει να διορθώσει την συμπεριφορά του.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, αρκούν οι πειθαρχικές ενέργειες του σχολείου – δεν προσθέτει κάτι το να τιμωρήσουμε διπλά το παιδί και στο σπίτι. Αυτό που είναι πολύ πιο σημαντικό είναι να καταλάβουμε τι ώθησε το παιδί μας σε αυτή τη συμπεριφορά και να του μάθουμε πώς να συμπεριφερθεί διαφορετικά την επόμενη φορά που θα έρθει αντιμέτωπο με την ίδια κατάσταση ή το ίδιο συναίσθημα. Με άλλα λόγια, με το να πούμε στο παιδί μας «Θα μείνει στο δωμάτιο σου σήμερα και δεν έχει τηλεόραση ή παιχνίδι, επειδή συμπεριφέρθηκες άσχημα στο σχολείο» δεν του διδάσκει πώς πρέπει να συμπεριφερθεί διαφορετικά την επόμενη φορά. Πολλές φορές, νομίζουμε ότι με την τιμωρία τα παιδιά θα κάτσουν μόνα τους να σκεφτούν και να αντιληφθούν το λάθος τους. Όμως, ειδικά στις περιπτώσεις που το πρόβλημα είναι επαναλαμβανόμενο, είναι προφανές ότι το παιδί δεν μπορεί να το καταλάβει ή να το αντιμετωπίσει μόνο του και οι συνεχείς τιμωρίες δεν θα έχουν αποτέλεσμα. Πρέπει να το βοηθήσουμε.

Το πρώτο βήμα είναι να μιλήσουμε στους δασκάλους του προκειμένου να καταλάβουμε τι συμβαίνει – τι προκαλεί ή τι πυροδοτεί αυτές τις αντιδράσεις. Στη συνέχεια πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη προσοχή σε αυτά που το παιδί λέει στο σπίτι –και πρέπει να του δημιουργήσουμε την εμπιστοσύνη να ξέρει ότι μπορεί να μοιραστεί μαζί μας οτιδήποτε μπορεί να του συμβαίνει ή να αισθάνεται.

Μία σοβαρή παράμετρος, επίσης, είναι η δική μας στήριξη και συμπεριφορά απέναντι στους δασκάλους και τους υπεύθυνους του σχολείου του. Αν τα παιδιά μας ακούσουν εμάς να μιλάμε αρνητικά ή περιφρονητικά για τους δασκάλους και τους άλλους υπεύθυνους του σχολείου του, το πιθανότερο είναι ότι και εκείνα θα δείξουν ασέβεια απέναντι τους στο σχολείο – και απέναντι σε εμάς, επίσης, στην πορεία.

-«Μισώ την δασκάλα μου!»

Κάποια στιγμή, το παιδί σας μπορεί να έχει έναν δάσκαλο ή μία δασκάλα με την οποία να μην τα πηγαίνει καλά. Μερικές φορές μπορεί απλά να είναι θέμα διαφορετικής προσωπικότητας  – άλλες φορές μπορεί το παιδί να παρουσιάζει δυσκολία διαχείρισης της εξουσίας. Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να κάνουμε σε αυτή την περίπτωση είναι να είμαστε δεκτικοί στα συναισθήματα του παιδιού. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, να συμφωνήσουμε μαζί του, λέγοντας «Ναι, κι εγώ πιστεύω ότι η δασκάλα σου είναι κακιά/αυστηρή/άχρηστη/δεν ξέρει τι λέει κλπ.», γιατί υπονομεύοντας τον ρόλο και την εξουσία των δασκάλων, με τα λόγια ή τις πράξεις μας, δίνουμε στα παιδιά μας την «άδεια» να μην τους σέβονται. Από την άλλη, πρέπει να «επιτρέπουμε» και να δίνουμε στα παιδιά μας την ευκαιρία να μας μιλήσουν για το τι συμβαίνει στην τάξη και πώς αισθάνονται. Μην του πείτε ότι κάνει λάθος ή ότι δεν πρέπει να αισθάνεται έτσι. Όταν έχουμε ακούσει το παιδί μας, τότε θα είναι κι εκείνο πιο δεκτικό στο να ακούσει και την δική μας άποψη για το πώς μπορούν οι σχέσεις με την δασκάλα του να γίνουν καλύτερες.

Αν το παιδί είναι λίγο πιο μεγάλο, θα πρέπει να μάθει να αποδέχεται το γεγονός ότι ορισμένοι δάσκαλοι μπορεί να ζητούν πράγματα με τα οποία να μην συμφωνεί. Είναι μέρος της πραγματικότητας ότι δεν μπορεί κάθε δάσκαλος που θα έχει το παιδί μας να ανταποκριθεί ακριβώς σε αυτό που εκείνο χρειάζεται.  Είναι, επίσης, γεγονός ότι ορισμένες δασκάλες ίσως είναι πιο αυστηρές – δεν είναι όλες γλυκές και χαρωπές. Ως γονιός, σίγουρα δεν θέλετε να επέμβετε στον τρόπο που κάνουν την δουλειά τους. Αντ’ αυτού, βοηθήστε το παιδί σας. Μπορείτε να του εξηγήσετε ότι στη ζωή του θα συναντήσει πολλούς, διαφορετικούς ανθρώπους και θα πρέπει να μάθει να συνεργάζεται μαζί τους. Και ότι, ακόμα κι αν ο συγκεκριμένος δάσκαλος δεν είναι …η συμπάθεια του, είναι σημαντικό να μάθει να ξεπερνά αυτό το γεγονός, να δείχνει σεβασμό και να αποδίδει όσο καλύτερα μπορεί στην τάξη.

Αν η δασκάλα φαίνεται να μην …είναι το πρόβλημα, συναντήστε την και μοιραστείτε μαζί της τις εμπειρίες και τα συναισθήματα του παιδιού σας. Είναι καλό να προσπαθήσετε να βρείτε κάποια λύση μαζί, αν είναι εφικτό. Επίσης, αν το σχολείο διαθέτει κοινωνική λειτουργό ή παιδοψυχολόγο, ίσως θέλετε να την ενημερώσετε και, γιατί όχι, να την καλέσετε να συμμετέχει στην συζήτηση που θα κάνετε με την δασκάλα του παιδιού σας.