Σχιζοφρένεια, προειδοποιητικά σημεία

Η σχιζοφρένεια είναι μια χρόνια, σοβαρή διαταραχή της εγκεφαλικής λειτουργίας που καθιστά ανίκανο το άτομο να λειτουργεί κανονικά.

Υπολογίζεται ότι 1% του πληθυσμού επηρεάζεται από την πάθηση.

Οι άνθρωποι που πάσχουν από σχιζοφρένεια πιθανόν να αναφέρουν ότι ακούουν εσωτερικές φωνές που δεν είναι αντιληπτές από άλλους. Πιστεύουν ότι άλλοι άνθρωποι διαβάζουν ή και ελέγχουν τις σκέψεις τους ή ακόμη ότι σχεδιάζουν να τους κάνουν κακό. Οι σκέψεις αυτές τους τρομοκρατούν, τους προκαλούν φόβο, απομόνωση ή αντίθετα υπερβολική ταραχή.

Κάποτε, όταν μιλούν οι άνθρωποι με σχιζοφρένεια, αυτά που λένε δεν έχουν έννοια. Μπορεί να κάθονται για ώρες χωρίς να κινούνται ή να λένε πολλά πράγματα. Επίσης μπορεί να φαίνονται ολωσδιόλου φυσιολογικοί μέχρι που να αρχίσουν να μιλούν για αυτά που πραγματικά σκέφτονται.

Επειδή πολλοί σχιζοφρενείς, δυσκολεύονται να κρατήσουν μια δουλειά ή να φροντίζουν για τους εαυτούς τους, το βάρος για την οικογένεια τους και την κοινωνία γενικότερα, είναι σημαντικό.

Οι θεραπείες που προσφέρονται για τη σχιζοφρένεια, είναι σε θέση να εξουδετερώνουν πολλά από τα συμπτώματα της πάθησης. Όμως στους πλείστους ασθενείς παραμένουν κάποια υπολειπόμενα προβλήματα για όλη τους τη ζωή. Έτσι, τόσο οι ίδιοι όσο και τα άτομα του περιβάλλοντος τους, πρέπει να μάθουν να αντεπεξέρχονται και να ζουν με την εν λόγω κατάσταση.

Έναρξη της σχιζοφρένειας

Τα ψυχωτικά συμπτώματα όπως οι ψευδαισθήσεις και οι αυταπάτες, εκδηλώνονται συνήθως στους άνδρες στα τελευταία εφηβικά χρόνια και στην αρχή της τρίτης δεκαετίας της ζωής τους. Στις γυναίκες τα πρώτα συμπτώματα παρουσιάζονται στα μέσα της τρίτης ή στις αρχές της τέταρτης δεκαετίας της ζωής τους.

Η νόσος σπάνια εκδηλώνεται μετά την ηλικία των 45 ετών. Παρουσιάζεται επίσης σπανιότερα πριν από την εφηβική ηλικία. Παρόλα αυτά όμως έχουν περιγραφεί περιπτώσεις σε παιδιά γύρω στην ηλικία των 5 ετών.

Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η σχιζοφρένεια εκδηλώνεται συνήθως μεταξύ 13 και 25 ετών και αρχίζει σε πιο νεαρή ηλικία στους άνδρες από ότι στις γυναίκες.

Στους έφηβους τα πρώτα σημεία περιλαμβάνουν αλλαγές φίλων, πτώση των βαθμών τους, προβλήματα του ύπνου και ευερεθιστικότητα. Επειδή τα εν λόγω προβλήματα παρουσιάζονται και σε πολλούς φυσιολογικούς έφηβους, η διάγνωση σε αυτό το στάδιο της ζωής, είναι δύσκολη. Σε νέους ανθρώπους που αναπτύσσουν τη νόσο, η αρχική αυτή εφηβική φάση, αποκαλείται το πρόδρομο στάδιο.

Η σχιζοφρένεια επηρεάζει εξίσου άνδρες και γυναίκες και με την ίδια συχνότητα σε όλες τις εθνικές ομάδες παγκοσμίως.

Τα πρώτα προειδοποιητικά σημεία

Σύμφωνα με μαρτυρίες από οικογένειες σχιζοφρενών, μια σειρά από σημεία και συμπτώματα, μπορεί να συσχετίζονται με την έναρξη της σχιζοφρένειας. Βέβαια μερικά από τα σημεία αυτά, εμπίπτουν στη σφαίρα της φυσιολογικής συμπεριφοράς. Όμως πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το σύνολο της συμπεριφοράς του ατόμου και η διαχρονική εικόνα που παρουσιάζει η οποία χαρακτηρίζεται από τις οικογένειες των πασχόντων ως ασυνήθιστη.

Ας δούμε μερικά από τα πρώτα προειδοποιητικά σημεία που αναφέρουν οι οικογένειες, λαμβάνοντας όμως πάντοτε υπόψη τις πιο πάνω παρατηρήσεις:

Κοινωνική απομόνωση, το άτομο αποτραβιέται από τους άλλους, επιλέγει τη μοναξιά

Επιδείνωση των κοινωνικών σχέσεων

Διακοπή των δραστηριοτήτων, παράλειψη παρακολούθησης των τάξεων στο σχολείο

Μείωση των ακαδημαϊκών, σχολικών και αθλητικών επιδόσεων

Δυσκολίες συγκέντρωσης και ικανότητας επίλυσης ακόμη και μικρών προβλημάτων

Εμφανής αδιαφορία, ακόμη και όταν πρόκειται για ιδιαίτερα σημαντικά πράγματα ή καταστάσεις

Επιδείνωση της προσωπικής υγιεινής, εκκεντρικές ενδυμασίες

Υπερβολική κούραση και υπνηλία ή αντίθετα αϋπνία

Άσκοπες συχνές κινήσεις, ταξίδια ή μακρινοί περίπατοι που δεν οδηγούν οπουδήποτε

Κατάχρηση αλκοόλ και χρήση ναρκωτικών

Υπερβολική ενασχόληση με θέματα πνευματικά ή θρησκευτικά

Περίεργη συμπεριφορά

Ανάρμοστο γέλιο

Λήψη περίεργων στάσεων

Χαμηλή ανεκτικότητα σε διάφορους ερεθισμούς

Ανικανότητα έκφρασης συναισθημάτων

Παράλογες τοποθετήσεις

Περίεργη και παράξενη χρήση, χρήση των λέξεων ή της δομής του λόγου τους

Συζητήσεις στις οι οποίες οι θέσεις του ατόμου φαίνονται βαθυστόχαστες αλλά δεν είναι λογικές ή συνδεδεμένες

Βλέμμα απλανές και ασάφεια

Ασυνήθιστη ευαισθησία σε διάφορους ερεθισμούς όπως ο θόρυβος και το φως

Τα άτομο ξεχνά εύκολα

Σήμερα δεν υπάρχει θεραπεία που να προσφέρει ίαση στους ασθενείς με σχιζοφρένεια. Όμως με την κατάλληλη θεραπεία πολλοί ασθενείς μπορούν να έχουν μια παραγωγική ζωή.

Είναι σημαντικό όταν υπάρχουν υποψίες ότι κάποιος παρουσιάζει προβλήματα σχιζοφρένειας, να ενθαρρύνεται να αναζητεί άμεσα βοήθεια από γιατρό.

Η έναρξη της θεραπευτικής αντιμετώπισης, ακόμη και από το πρώτο επεισόδιο της νόσου, μπορεί να είναι η αιτία για καλύτερη μακροχρόνια πρόγνωση.

Πλαστική χειρουργική και κατάθλιψη

Οι σωματικές αλλά και οι ψυχολογικές επιδράσεις μετά από πλαστική χειρουργική βρίσκονται υπό διερεύνηση.

Οι ασθενείς μετά από επέμβαση πλαστικής χειρουργικής, είναι πιθανόν ότι αισθάνονται πιο ευτυχισμένοι διότι κατάφεραν να διορθώσουν κάτι που τους ενοχλούσε στη σωματική τους εικόνα.

Η απαλλαγή από αυτή την ενόχληση, μπορεί να βελτιώνει σε τελική ανάλυση την αυτοεκτίμηση τους. Όμως η βελτίωση της αυτοεκτίμησης που προσφέρει η πλαστική χειρουργική στους ασθενείς, μπορεί να ενδυναμώνει την ψυχική κατάσταση γενικότερα και να αποκρίνει την κατάθλιψη;

Σε μια ενδιαφέρουσα εργασία, Αμερικανοί γιατροί εξέτασαν το ζήτημα σε 362 ασθενείς που υποβλήθηκαν σε επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής για αισθητικούς λόγους.

Από τους ασθενείς αυτούς οι 61 (17%) λάμβαναν αντικαταθλιπτικά φάρμακα.Οι περισσότεροι ασθενείς ήσαν γυναίκες και υποβλήθηκαν σε επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής για αύξηση μεγέθους των μαστών, διόρθωση πτυχών της κοιλιάς, ρυτιδεκτομή (ανόρθωση προσώπου, facelift) και άλλες.Στους 6 μήνες μετά από την επέμβαση, ο αριθμός των ασθενών που λάμβαναν αντικαταθλιπτικά φάρμακα, μειώθηκε στους 42 δηλαδή παρατηρήθηκε μείωση κατά 31%.

Οι γιατροί που έκαναν την έρευνα δηλώνουν ότι δεν ισχυρίζονται ότι η πλαστική επέμβαση από μόνη της ευθυνόταν για τη μείωση του αριθμού των ασθενών που λάμβαναν αντικαταθλιπτικά αλλά πιστεύουν ότι ήταν ένας σημαντικός παράγοντας για την καλή αυτή εξέλιξη.

Σε μια άλλη ανάλογη έρευνα που επίσης ανακοινώθηκε στο Σαν Φρανσίσκο, στην ετήσια συνέλευση της Αμερικανικής Εταιρείας Πλαστικής Χειρουργικής, διερευνήθηκαν οι επιδράσεις της πλαστικής χειρουργικής για διόρθωση της ασυμμετρίας των μαστών στην ψυχική υγεία των γυναικών.

Πολλές γυναίκες υποφέρουν από ασυμμετρία των μαστών.

Πρόκειται για ένα συχνό πρόβλημα το οποίο συχνά δεν συζητείται. Η στενοχώρια που αισθάνονται οι γυναίκες για το πρόβλημα, είναι σε θέση να επηρεάζει την καθημερινή τους ζωή, τη σεξουαλικότητα και την αυτοπεποίθηση τους.

Όμως στις γυναίκες με σημαντική ασυμμετρία μαστών, η πλαστική χειρουργική των μαστών, μπορεί να βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής τους και την αυτοπεποίθηση τους. Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν γιατροί μετά από πλαστική επέμβαση στους μαστούς για διόρθωση της ασυμμετρίας που παρουσίαζαν 35 γυναίκες. Έξη μήνες μετά την επέμβαση,  η αξιολόγηση έδειξε ότι όλες οι γυναίκες είχαν βελτίωση στην ψυχική τους υγεία, στη ζωτικότητα και στην αυτοεκτίμηση τους.

Βασικά όλες οι γυναίκες έχουν κάποιο βαθμό ασυμμετρίας των μαστών τους. Όμως σε εκείνες που η διαφορά είναι αντιληπτή έστω και εάν είναι μικρή σε όγκο, υπάρχουν οδυνηρά αισθήματα αλλά το πρόβλημα συνήθως αποσιωπάται.

Οι γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν ότι η ασυμμετρία των μαστών είναι ένα συχνό πρόβλημα, επηρεάζει μεγάλο αριθμό γυναικών και ότι υπάρχουν διάφορες αποτελεσματικές επεμβάσεις πλαστικής χειρουργικής που είναι σε θέση να διορθώνουν τη διαφορά μεταξύ των μαστών.

Συμπερασματικά βλέπουμε ότι η πλαστική χειρουργική είναι σε θέση να βοηθά ουσιαστικά την ψυχολογική κατάσταση ασθενών που υποφέρουν από καταστάσεις οι οποίες μπορούν να διορθωθούν. Η πλαστική χειρουργική μπορεί να βοηθά τους ασθενείς να απαλλαγούν από σωματικές αλλοιώσεις που θεωρούν ότι επηρεάζουν αρνητικά τη σωματική τους εικόνα. Είναι σε θέση να βελτιώνει την αυτοπεποίθηση, την αυτοεκτίμηση τους και να παίζει καθοριστικό ρόλο σε σημαντικό αριθμό ασθενών για την απαλλαγή από καταστάσεις κατάθλιψης.

Ο ΦΟΒΟΣ

Ο φόβος, ένα από τα πιο αρχέγονα συναισθήματα, αποτέλεσε αντικείμενο παρατήρησης και ερμηνείας από τους επιστήμονες του University College του Λονδίνου.

Ενώ μια ομάδα εθελοντών έπαιζαν ένα βιντεοπαιχνίδι παρόμοιο με το Pac Man, η εγκεφαλική δραστηριότητά τους καταγραφόταν με τη βοήθεια της μαγνητικής τομογραφίας. Παρατηρήθηκε ότι ο φόβος ενεργοποιεί πολύ σημαντικούς μηχανισμούς άμυνας. Όσο πιο κοντινός είναι ο κίνδυνος, τόσο περισσότερο η δραστηριοποίηση του εγκέφαλου μετατοπίζεται σε περιοχές που ελέγχουν ενστικτώδεις μηχανισμούς. Αυτό το πείραμα είναι χρήσιμο για τη μελέτη των διάφορων ψυχικών διαταραχών που σχετίζονται με το φόβο, όπως είναι οι κρίσεις άγχους και πανικού. Όπως επισημαίνει ο υπεύθυνος της έρευνας, Δρ Ντιν Μομπς, ο εγκεφαλικός φλοιός του σύγχρονου ανθρώπου είναι πολύ μεγαλύτερος από των προγόνων μας: αυτό μας επιτρέπει να αποφεύγουμε ασυνείδητα τις καταστάσεις κινδύνου, ενώ επίσης υποδηλώνει ότι ο Homo sapiens ήταν πολύ πιο εκπαιδευμένος από εμάς στην επιβίωση και επέλεγε αστραπιαία αν έπρεπε να πολεμήσει ή να ξεφύγει.

Ποιοι γνωρίζουν καλύτερα τα παιδιά, οι δάσκαλοι ή οι γονείς τους;
Πολλοί πιστεύουν ότι οι δάσκαλοι βρίσκονται σε καλύτερη θέση για την αξιολόγηση της συμπεριφοράς των παιδιών σχολικής ηλικίας. Το βασικό επιχείρημα για αυτή τη θέση, είναι το ότι οι δάσκαλοιμπορούν να κρίνουν και να συγκρίνουν καλύτερα ένα παιδί με συνομήλικους του, επειδή αυτοί είναι συνεχώς σε επαφή με μεγαλύτερες ομάδες παιδιών. Ποια είναι όμως η πραγματικότητα;Ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Βιργινίας μας δίνουν μια πιο αναλυτική εικόνα του τι συμβαίνει. Οι γονείς είναι καλύτεροι στην αξιολόγηση της συναισθηματικής κατάστασης των παιδιών τους ενώ οι δάσκαλοι είναι καλύτεροι στην αξιολόγηση των κακών συμπεριφορών των παιδιών.

Σε έρευνα με 562 παιδιά σχολικής ηλικίας που διήρκεσε 15 χρόνια, οι ερευνητές κατέγραφαν την εκτίμηση που έδιναν οι γονείς των παιδιών και οι δάσκαλοι τους. Χρησιμοποίησαν ερωτηματολόγια τα οποία μεταξύ άλλων αξιολογούσαν μέχρι και 96 διάφορες πτυχές της συμπεριφοράς των παιδιών. Υπήρχαν διαφορές στις εκτιμήσεις που έδιναν ο πατέρας, η μητέρα και οι δάσκαλοι αναφορικά με τη συμπεριφορά ενός παιδιού. Οι ερευνητές προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν ποια από τις αξιολογήσεις αυτές ήταν η ορθότερη χρησιμοποιώντας σύγχρονες μεθόδους που αναπτύχθηκαν ειδικά για το σκοπό αυτό. Διαπίστωσαν ότι οι εκτιμήσεις των γονιών ήσαν καλύτερες σε ότι αφορούσε στη συναισθηματική συμπεριφορά των παιδιών τους σε τομείς όπως το άγχος, η μοναξιά, η λύπη και οι σωματικές ενοχλήσεις, πραγματικές ή όχι. Οι γονείς καταλαβαίνουν καλύτερα τα παιδιά τους σε συμπεριφορές που αυτά εσωτερικεύουν.

Αντίθετα οι δάσκαλοι των παιδιών είναι σε θέση να εκτιμούν καλύτερα συμπεριφορές που εξωτερικεύουν τα παιδιά όπως επιθετικότητα και εγκληματικότητα. Συγκεκριμένα μπορούσαν να αξιολογούν καλύτερα τα παιδιά όταν συζητούσαν σε διαφωνίες, όταν πείραζαν άλλα παιδιά, σε συμπεριφορές απειλών, ψεμάτων και βρισιών. Στην έκφραση των συμπεριφορών αυτού του είδους, υπάρχει πιθανόν γονικός επηρεασμός. Δηλαδή τα παιδιά μπορεί να έβλεπαν του γονείς τους να κάνουν ανάλογα πράγματα και από εκείνους έμαθαν να συμπεριφέρονται έτσι.

Έτσι οι γονείς μπορεί να μην εκτιμούν με την ίδια αυστηρότητα όπως οι δάσκαλοι τις εν λόγω συμπεριφορές. Βασικά βλέπουμε ότι για τη σωστή αξιολόγηση και αναγνώριση πιθανών προβλημάτων που παρουσιάζει ένα παιδί, είναι απαραίτητη όχι μόνο η γονική εκτίμηση αλλά και αυτή των εκπαιδευτικών του. Η ορθή αυτή πληροφόρηση από τις δύο εν λόγω σημαντικές πηγές, επιτρέπει την καλύτερη βοήθεια για την παροχή της κατάλληλης καθοδήγησης και συμβουλευτικής προσέγγισης σε παιδιά που παρουσιάζουν προβλήματα συμπεριφοράς ή άλλα σε σχέση με τη κοινωνικότητα και την εκπαίδευση τους.

Έχει γίνει όντως τόσο δύσκολη η ανθρώπινη επαφή;

Μαρία Ροδίτη
Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια.

Η αλληλεπίδραση μου με ποικίλους ανθρώπους σε ένα βαθύτερο προσωπικό επίπεδο είναι συχνή κυρίως λόγω της δικής μου προσωπικής ανάγκης να τους καταλάβω και να έρθω πιο κοντά τους. 
Με αφορμή λοιπόν διάφορες σκέψεις που κάνω ανά διαστήματα έχω την εξής απορία:
Οι άνθρωποι έχουμε την ανάγκη να μας μιλάνε στην ψυχή ή στο μυαλό;
Στο πρώτο σκέλος της απορίας μου αναφέρομαι στο μοίρασμα, στην συναισθηματική κατανόηση, στη συντροφικότητα, στη στήριξη και στην παρουσία στις εύκολες και δύσκολες περιόδους.
Στο δεύτερο σκέλος της, αναφέρομαι στις νουθετήσεις, τις έτοιμες λύσεις, τις συμβουλές και τις κατευθύνσεις από τους άλλους;

Οι ανθρώπινες σχέσεις είτε αυτές είναι ερωτικές είτε φιλικές, είτε οικογενειακές έχουν υποστεί ρήγματα.

Δεν ξέρω εάν και αυτό είναι σημείο των καιρών μας, εάν είναι δείγμα της ευρύτερης κοινωνικής ανισορροπίας που υπάρχει, ή εάν έτσι μας έχουν γαλουχήσει οι παλαιότεροι. Ίσως και τα τρία.
Πιθανότατα, όλοι να χρειαζόμαστε τον χρόνο μας για να επαναπροσδιορίσουμε και να θέσουμε σε νέες βάσεις τις σχέσεις μας.
Αναρωτιέμαι, εάν έχουμε προσδιορίσει όμως τις πραγματικές ανάγκες μας, ούτως ώστε να τις ζητήσουμε ή είμαστε αόριστα απαιτητικοί από τους άλλους.
Έχει γίνει όντως τόσο δύσκολη η ανθρώπινη επαφή ή εμείς έχουμε μάθει να αποχωρούμε εύκολα από τις σχέσεις, δίχως να προσπαθούμε πολύ για αυτές;
Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι εύθραυστες αλλά ταυτόχρονα και εύπλαστες. Αρκεί να κοιτάξουμε ο ένας τον άλλον στα μάτια και να μοιραστούμε μαζί του τον αληθινό μας εαυτό, δίχως να φοβόμαστε μήπως δεν ικανοποιηθεί ο άλλος, μήπως απογοητευτούμε, μήπως προδοθούμε.

Αν δεν ρισκάρουμε και δεν επενδύσουμε στους άλλους, δεν θα πάρουμε πίσω.

Το μόνο σίγουρο πως οι άνθρωποι ως κοινωνικά όντα έχουμε ανάγκη τους ανθρώπους. Ας συνυπάρξουμε λοιπόν μαζί τους με ένα πιο αρμονικό και ευνοϊκό για όλους μας τρόπο.

Η κατάθλιψη, η αυτοκτονία και η θρησκεία

Η θρησκεία φαίνεται να έχει προστατευτικό ρόλο εναντίον της αυτοκτονίας. Άνδρες και γυναίκες που πάσχουν από κατάθλιψη οι οποίοι πιστεύουν σε μια θρησκεία, έχουν λιγότερες πιθανότητες να προβούν σε απόπειρα αυτοκτονίας.

Πολύ λίγες μελέτες εξέτασαν μέχρι σήμερα τη σχέση μεταξύ θρησκείας και αυτοκτονίας. Η θρησκεία θα μπορούσε να προστατεύει τους ανθρώπους από την αυτοκτονία αλλά αυτό δεν διερευνήθηκε επιστημονικά και αντικειμενικά στο βαθμό που θα έπρεπε.

Όμως η σχέση αυτή είναι ενδιαφέρουσα. Διότι εάν η επιρροή της θρησκείας στους ανθρώπους θα μπορούσε να οδηγήσει σε λιγότερες αυτοκτονίες, τότε θα μπορούσαν να εφαρμοσθούν νέες στρατηγικές πρόληψης και θεραπείας της αυτοκτονίας ή της απόπειρας αυτοκτονίας.

Οι μηχανισμοί με τους οποίους η θρησκεία θα μπορούσε να προστατεύει τους ανθρώπους με κατάθλιψη από την αυτοκτονία είναι σύνθετοι. Η αλληλοεπίδραση του κανονιστικού πλαισίου που προσφέρει η θρησκεία στον ηθικό και άλλους τομείς μαζί με την κοινωνική ενσωμάτωση, είναι πιθανόν παράγοντες που προστατεύουν τους ανθρώπους από την αυτοκτονία.

Με βάση το σκεπτικό και τα ερωτηματικά αυτά, ερευνητές από το πανεπιστήμιο της Κολούμπια της Νέας Υόρκης, εξέτασαν την επιρροή που έχει η θρησκευτική προσήλωση με την απόπειρα αυτοκτονίας σε 371 ασθενείς με κατάθλιψη. Το 50% των ασθενών αυτών, είχαν στο ιστορικό τους, τουλάχιστο μία απόπειρα αυτοκτονίας στη ζωή τους.

Τα αποτελέσματα που προέκυψαν είναι ενδιαφέροντα και προσθέτουν νέα δεδομένα στην πρόληψη της αυτοκτονίας: Άνδρες και γυναίκες που δήλωναν ότι ανήκαν σε μια θρησκεία, είχαν λιγότερες απόπειρες αυτοκτονίας στο ιστορικό τους σε σύγκριση με αυτούς που δεν είχαν θρησκευτική προσήλωση. Στους ασθενείς με κατάθλιψη που δήλωναν θρήσκοι, το 48% είχε ιστορικό απόπειρας αυτοκτονίας. Στους ασθενείς που δήλωναν ότι δεν ανήκαν σε θρησκεία, το ποσοστό αυτών με ιστορικό αυτοκτονίας ανερχόταν στο 66% Το είδος της θρησκείας στο οποίο πίστευαν οι ασθενείς, δεν βρέθηκε να παίζει κάποιο ρόλο Οι ασθενείς με κατάθλιψη που δεν πίστευαν σε θρησκεία δεν είχαν μόνο περισσότερες περιπτώσεις απόπειρας αυτοκτονίας αλλά και περισσότερους συγγενείς πρώτου βαθμού που είχαν αυτοκτονήσει Οι ασθενείς χωρίς θρησκεία ήσαν συνήθως πιο νέοι. Αυτοί που ήσαν παντρεμένοι ήταν λιγότεροι, είχαν πιο σπάνια παιδιά και λιγότερη επαφή με μέλη της οικογένειας τους. Επίσης είχαν λιγότερους ηθικούς φραγμούς στις σκέψεις αυτοκτονίας. Το ιστορικό τους όσον αφορά χρήση ναρκωτικών ήταν πλουσιότερο. Κλινικά χαρακτηρίζονταν από περισσότερη παρορμητικότητα και επιθετικότητα

Η γνώμη μας είναι ότι τα δεδομένα που προέκυψαν, πιθανόν να μπορέσουν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αυτοκτονίας σε ασθενείς με κατάθλιψη.

Είναι αναγκαίο να διερευνηθεί περισσότερο η επιρροή της θρησκευτικής προσήλωσης στις σκέψεις αυτοκτονίας, στην επιθετικότητα και με πιο τρόπο θα μπορούσε να αποτρέψει αυτοκαταστροφικές τάσεις.

Το ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσο μια μελλοντική μεγαλύτερη θρησκευτική εμπλοκή θα μπορούσε να αποτελεί πρόληψη και προστασία των ασθενών από σκέψεις αυτοκτονίας.

Το ζήτημα αυτό δεν έχει ακόμη ερευνηθεί με προοπτικές θεραπευτικές δοκιμές. Τα δεδομένα που έχουμε σήμερα προτρέπουν σίγουρα στο να εξετασθεί περισσότερο ο ρόλος της θρησκείας στην πρόληψη της αυτοκτονίας.

Διαζύγιο γονέων: Πως επηρεάζει την ψυχική υγεία των παιδιών;

Η μεγαλύτερη ζημιά στην ψυχική υγεία ενός παιδιού, γίνεται στα χρόνια που προηγούνται του χωρισμού των γονιών του λόγω διαζυγίου.

Το να παραμένουν οι γονείς μαζί μόνο χάριν των παιδιών τους, δεν είναι πάντοτε η ορθή επιλογή.

Είναι σημαντικό να δίνεται ιδιαίτερη προσοχή στο τι συμβαίνει στα παιδιά πριν από το διαζύγιο παρά μόνο να συγκεντρώνονται όλες οι προσπάθειες στο να βοηθούνται τα παιδιά μετά το χωρισμό των γονιών τους.

Δεδομένου ότι στα περισσότερα διαζύγια εμπλέκονται και παιδιά, είναι πολύ σημαντικό να εξετάζονται οι επιπτώσεις του χωρισμού των γονιών πριν, κατά τη διάρκεια και μετά το διαζύγιο. Η ποιότητα της οικογενειακής ζωής πριν από το χωρισμό και οι επιπτώσεις της στην ψυχική υγεία και εξέλιξη των παιδιών δεν έχουν μέχρι σήμερα μελετηθεί σε ικανοποιητικό βαθμό.

Καναδοί ερευνητές, με βάση τη θέση ότι το διαζύγιο δεν είναι απλά ένα γεγονός αλλά μια διαδικασία που διαχρονικά επηρεάζει τον ψυχικό κόσμο των παιδιών, σύγκριναν παιδιά των οποίων οι γονείς χώρισαν μεταξύ 1994 και 1998 και παιδιά των οποίων οι γονείς δεν πήραν διαζύγιο.

Το σύνολο των παιδιών που συμπεριλήφθηκαν στη μακροχρόνια αυτή έρευνα ήταν 17.000. Κάθε 2 χρόνια γίνεται νέα αξιολόγηση των παιδιών. Οι ηλικίες των παιδιών κυμαίνονται μεταξύ 0 και 11 ετών.

Η μεθοδολογία αυτή επιτρέπει να διαχωριστούν οι επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών που οφείλονται στο διαζύγιο και όχι σε άλλα οικογενειακά χαρακτηριστικά.

Με βάση τα ευρήματα, έγιναν οι ακόλουθες διαπιστώσεις: Οι διαφορές στην ψυχική υγεία των παιδιών των οποίων οι γονείς χώρισαν σε σύγκριση με τα παιδιά των οποίων οι γονείς δεν χώρισαν, υπήρχαν πολύ πριν από το διαζύγιο Πριν από το διαζύγιο τα παιδιά είχαν ψηλότερα επίπεδα άγχους, κατάθλιψης και αντικοινωνικής συμπεριφοράς σε σύγκριση με παιδιά των οποίων οι γονείς δεν πήραν διαζύγιο Επιπρόσθετα επιβεβαιώθηκε ότι οι γονείς που χωρίζουν, είναι συνήθως νεότεροι στην ηλικία, αναφέρουν ψηλότερα επίπεδα οικογενειακής δυσλειτουργίας, κατάθλιψης και χαμηλότερα επίπεδα ικανοποίησης από τον έγγαμο βίο τους. Τα εν λόγω χαρακτηριστικά που αυξάνουν τον κίνδυνο για διαζύγιο, συσχετίζονται και με την ποιότητα της ψυχικής υγείας των παιδιών. Αυτό σημαίνει ότι όταν υπάρχουν τέτοιες καταστάσεις, η ψυχική υγεία των παιδιών, επηρεάζεται αρνητικά ακόμη και όταν οι γονείς δεν χωρίζουν. Αυτό θέτει υπό αμφισβήτηση την αντίληψη ότι είναι το γεγονός του διαζυγίου που βλάπτει την ψυχική υγεία του παιδιού. Με λίγα λόγια σε ανάλογες περιπτώσεις, η αποφυγή του διαζυγίου με τη δικαιολογία ότι πιθανόν είναι καλύτερα για τα παιδιά, δεν είναι η ορθή προσέγγιση Εκτός από τις διαφορές που υπάρχουν πριν από το διαζύγιο, βρέθηκε ότι υπάρχουν και αξιοσημείωτες διαφοροποιήσεις στην ψυχική υγεία των παιδιών και μετά το διαζύγιο. Κατά μέσο όρο, τα παιδιά των οποίων οι γονείς χώρισαν, παρουσίαζαν αύξηση των επιπέδων άγχους και κατάθλιψης που είχαν ήδη πριν από το διαζύγιο. Όμως σε ορισμένες οικογένειες με ψηλό επίπεδο δυσλειτουργίας, ο βαθμός αντικοινωνικής συμπεριφοράς των παιδιών μειωνόταν μετά από το διαζύγιο

Η εργασία αυτή, προσθέτει νέα στοιχεία στις γνώσεις μας σχετικά με τις επιδράσεις του γονικού διαζυγίου στον ευάλωτο και ιδιαίτερα ευαίσθητο ψυχικό κόσμο των παιδιών.

Το γεγονός ότι η ψυχική υγεία των παιδιών βλάπτεται πριν από το διαζύγιο λόγω χαρακτηριστικών που καθιστούν την οικογένεια δυσλειτουργική, χρήζει περαιτέρω διερεύνησης με στόχο μια καλύτερη αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών για προστασία της ψυχικής υγείας των παιδιών.

Οι εργαζόμενοι και η κατάθλιψη

Η κατάθλιψη που προσβάλλει τους εργαζομένους συγκαταλέγεται μεταξύ των 3 κυριότερων προβλημάτων που επηρεάζουν τους εργαζόμενους μετά από τις οικογενειακές κρίσεις και το στρες.

Η κλινική κατάθλιψη είναι μια σοβαρή αιτία απουσίας από την εργασία. Το κόστος που δημιουργείται λόγω απώλειας παραγωγικότητας και λόγω θεραπείας είναι παρά πολύ μεγάλο για τις επιχειρήσεις και για την κοινωνία.

Το κόστος αυτό μεγεθύνεται σημαντικά εάν η κλινική κατάθλιψη που μπορεί να προσβάλει τον εργαζόμενο παραμείνει χωρίς θεραπεία. Επιπρόσθετα η κατάθλιψη συμβαίνει συνήθως σε εργαζόμενους που βρίσκονται στα καλύτερα χρόνια της παραγωγικής τους ζωής.

Η σοβαρότητα της κατάστασης φαίνεται και από τα στατιστικά στοιχεία που δείχνουν ότι 15% των ατόμων που πάσχουν από σοβαρή κατάθλιψη θα αυτοκτονήσουν.

Εάν λάβουμε ακόμη υπ' όψη ότι 80% των ατόμων που πάσχουν από κλινική κατάθλιψη μπορούν να θεραπευθούν με επιτυχία, τότε γίνεται αντιληπτή η μεγάλη  σημασία που έχει η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης.

Η έγκαιρη ανίχνευση και αναγνώριση του προβλήματος, επιτρέπει την κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση που μπορεί να είναι με τη μορφή φαρμάκων ή με διάφορες ψυχοθεραπευτικές παρεμβάσεις.

Πως όμως οι εργαζόμενοι βιώνουν την εμπειρία μιας κατάθλιψης;

Αρχικά θα πρέπει να τονίσουμε ότι η κλινική εικόνα είναι διαφορετική από άτομο σε άτομο. Ο χαρακτήρας των συμπτωμάτων, η διάρκειά τους και η σοβαρότητά τους καθορίζουν την εξατομικευμένη εικόνα του κάθε εργαζομένου που έχει προσβληθεί από κατάθλιψη.

Εάν κάποιος παρουσιάζει 5 ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα για περισσότερο από 2 εβδομάδες είναι καλά να συμβουλευτεί το γιατρό του: Ψυχική κατάσταση που χαρακτηρίζεται από επίμονα αισθήματα λύπης αγωνίας και κακής διάθεσης Προβλήματα ύπνου που μπορεί να είναι είτε αϋπνίες ή ξυπνήματα πολύ νωρίς το πρωί. Αντίθετα μπορεί να παρατηρείται τάση για υπερβολικές ώρες ύπνου Μειωμένη όρεξη ή και απώλεια βάρους. Επίσης μπορεί να παρατηρηθεί και το αντίθετο με αυξημένη όρεξη ή βουλιμία με πρόσληψη βάρους Απώλεια ενδιαφέροντος για δραστηριότητες που συνήθως άρεσαν στον ασθενή συμπεριλαμβανομένου και του σεξ Ερεθιστικότητα, νευρικότητα Ο ασθενής είναι δυνατόν να παρουσιάζει επίμονα σωματικά συμπτώματα τα οποία δεν υποχωρούν στις θεραπείες όπως για παράδειγμα πονοκέφαλοι, χρόνιοι πόνοι και πεπτικά προβλήματα Δυσκολίες συγκέντρωσης, αναποφασιστικότητα και προβλήματα μνήμης Επίμονη κούραση και αίσθημα του ασθενούς ότι δεν διαθέτει πλέον ενέργεια Αισθήματα ενοχής, απελπισίας και ο ασθενής νιώθει ότι δεν αξίζει πλέον τίποτα Σκέψεις αυτοκτονίας και θανάτου

Είναι σημαντικό όπως ο γιατρός αφού διαπιστώσει ότι υπάρχουν ανησυχητικά συμπτώματα, να διερευνήσει κατά πόσον υπάρχουν οργανικές ασθένειες που μπορεί να είναι η γενεσιουργός αιτία των προβλημάτων. Όταν αποκλειστούν οι οργανικές παθήσεις τότε η διάγνωση της κατάθλιψης θα πρέπει να οδηγήσει στην ορθή αντιμετώπιση.

Ο εργαζόμενος που ζει την εμπειρία της κατάθλιψης, μπορεί αρχικά να μη ζητήσει βοήθεια από το γιατρό. Δεν είναι σπάνιες οι περιπτώσεις που ο εργαζόμενος δεν τολμά να ζητήσει βοήθεια και θεραπεία διότι φοβάται ότι εάν μαθευτεί ότι πάσχει από κατάθλιψη, αυτό ίσως επηρεάσει τη δουλειά του.

Ακόμη σε αρκετές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι πιθανόν να μην αντιλαμβάνονται ότι αυτό που τους συμβαίνει είναι η κατάθλιψη και την οποία μπορούν να καταπολεμήσουν αποτελεσματικά.

Είναι σημαντικό για τους εργοδότες να γνωρίζουν ότι η κατάθλιψη είναι ένα από τα 3 συχνότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι μετά από τις οικογενειακές κρίσεις και το στρες. Είναι προς το συμφέρον της επιχείρησης ή της ομάδας εργασίας να αντιμετωπίζεται ορθά η κατάθλιψη στους υπαλλήλους.

Η συνειδητοποίηση και αντιμετώπιση του προβλήματος, τόσο από του ίδιους τους εργαζόμενους όσο και από τους εργοδότες, είναι καθοριστικές για την οικονομία αλλά και για την ποιότητα ζωής των εργαζομένων, τόσο στο χώρο απασχόλησής τους όσο και στο σπίτι. 

Κατάθλιψη, κοινωνικές σχέσεις, άνδρες και γυναίκες

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά στο πως επηρεάζουν οι κοινωνικές σχέσεις την κατάθλιψη.

Στις γυναίκες ο κίνδυνος σοβαρής κατάθλιψης αυξάνεται δραματικά όταν οι κοινωνικές σχέσεις και η υποστήριξη που παρέχουν μειώνονται.

Αντίθετα στους άνδρες λιγότερες κοινωνικές σχέσεις και υποστήριξη, δεν επηρεάζουν τον κίνδυνο που διατρέχουν για κατάθλιψη.

Γιατί και πότε πρέπει να λέτε όχι

Πολύ συχνά έχουμε την τάση να λέμε ναι, όταν μας ζητούν κάτι διότι δεν θέλουμε να στεναχωρούμε τους άλλους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα όταν πρόκειται για εθελοντισμό, προσφορά και βοήθεια προς τους συνανθρώπους μας.

Το αίσθημα του καθήκοντος, η ανάγκη να βοηθούμε τους συνανθρώπους μας, η αδυναμία στο να λέμε όχι, πολλαπλασιάζουν τις εθελοντικές μας υποχρεώσεις και αυτό σίγουρα μπορεί να βλάπτει σοβαρά την οικογενειακή και συζυγική μας ζωή.

Όμως πρέπει να αντιληφθούμε ότι όταν φορτώνουμε υπερβολικά το πρόγραμμα μας με υποχρεώσεις ή όταν λέμε ναι συχνά στους άλλους, για οποιονδήποτε λόγο συμπεριλαμβανομένου και του εθελοντισμού, τότε δημιουργούμε για εμάς και την οικογένεια μας, υπερβολικό στρες και καταστάσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε συγκρούσεις.

Οι απαιτήσεις και υποχρεώσεις ακολουθούν γρήγορα η μια την άλλη. Βοήθεια για κάποιο μέλος της οικογένειας ή για κάποιο φίλο, προσκλήσεις για γεύματα ή δεξιώσεις, διεκπεραίωση μιας χάρης ή θελήματος και πολλά άλλα, μαζεύονται παίρνοντας πολύτιμο χρόνο από τη ζωή μας.

Εάν μάλιστα κάποιος ανήκει στην κατηγορία των ανθρώπων που έχουν πρόβλημα να λένε όχι, τότε τα πράγματα δυσκολεύουν και τα προβλήματα στις σχέσεις του, δεν θα αργήσουν να συσσωρευτούν.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να ρωτούμε τους εαυτούς μας, που θέλουμε πραγματικά να αφιερώνουμε το χρόνο μας.

Στην ουσία εκεί που τοποθετείτε το χρόνο σας, τοποθετείτε τη ζωή σας. Και εκεί  που τοποθετείτε τη ζωή σας, βάζετε την αγάπη σας.

Είναι λοιπόν πολύ σημαντικό να ξέρετε να λέτε όχι. Συχνά όταν λέτε όχι, είναι σαν να λέτε ναι στη συζυγική σας σχέση. Το όχι είναι αναπόσπαστο μέρος της ζωής. Πρέπει να ξέρετε να λέτε όχι εάν θέλετε να επιβιώσετε σε όλα όσα καθημερινά πέφτουν πάνω σας.

Το όχι πρέπει να μεταφέρεται με ευγενικό τρόπο και στο μέτρο του δυνατού να δίνονται κατανοητές εξηγήσεις.

Προτού δεσμευτείτε ή δηλώσετε εθελοντής για ένα οργανισμό ή μια δουλειά, υπολογίστε καλά, πόσο χρόνο αυτό θα απαιτεί από εσάς, πόσο θα σας κρατά μακριά από την οικογένεια σας και πως αυτό θα επηρεάζει τη συζυγική σας σχέση.

Είναι βέβαια προτιμότερο όταν είναι δυνατό, να προσφέρετε εθελοντισμό ή να εκπληρώνετε κοινωνικές υποχρεώσεις μαζί με τη σύζυγο σας, άλλα μέλη της οικογένειας ή και με όλη την οικογένεια.

Μην φοβάστε να λέτε όχι όταν αυτό απαιτείται από τις δικές σας προσωπικές ή οικογενειακές συνθήκες. Οι άλλοι άνθρωποι θα συνεχίσουν να σας αγαπούν παρά το όχι σας που ήταν αναγκαίο να πείτε.

Προτιμάτε να δεσμεύεστε για καταστάσεις που έχουν ένα συγκεκριμένο χρονικό όριο όσον αφορά στο τι εσείς πρέπει να προσφέρετε. Προσέχετε να μην ξανοίγεστε περισσότερο από ότι πρέπει λόγω ενθουσιασμού που μπορεί να είναι στιγμιαίος ή παροδικός.

Μην νιώθετε ενοχές εάν χάνετε κάποιες συναντήσεις κάποτε. Διερωτηθείτε εάν πράγματι ήταν τόσο σημαντική η συνάντηση ή το γεγονός που χάσατε. Στις περισσότερες περιπτώσεις θα διαπιστώσετε ότι δεν ήταν σημαντικό.

Συμπερασματικά θα συγκρατήσουμε ότι ο χρόνος μας είναι πολύτιμος και πρέπει να τον προστατεύουμε. Βέβαια πρέπει να προσφέρουμε άλλα πάντοτε όταν πραγματικά μπορούμε και χωρίς να λαμβάνουμε δεσμεύσεις που δεν θα ήταν δυνατόν να υλοποιήσουμε. Και ας μην ξεχνούμε ότι πρέπει ναι διαφυλάγουμε και να προσφέρουμε άφθονο χρόνο στην οικογενειακή και συζυγική μας ζωή.

Κατάθλιψη, κοινωνικές σχέσεις, άνδρες και γυναίκες

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά στο πως επηρεάζουν οι κοινωνικές σχέσεις την κατάθλιψη.

Στις γυναίκες ο κίνδυνος σοβαρής κατάθλιψης αυξάνεται δραματικά όταν οι κοινωνικές σχέσεις και η υποστήριξη που παρέχουν μειώνονται.

Αντίθετα στους άνδρες λιγότερες κοινωνικές σχέσεις και υποστήριξη, δεν επηρεάζουν τον κίνδυνο που διατρέχουν για κατάθλιψη.

Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες έχουν τάση να αναπτύσσουν μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα σχέσεων. Παράλληλα είναι γεγονός ότι η κατάθλιψη είναι συχνότερη στις γυναίκες.

Στις γυναίκες το αίσθημα αυτοεκτίμησης ισχυροποιείται από τον αριθμό και την ποιότητα των κοινωνικών τους σχέσεων. Όταν νιώθουν ότι οι σχέσεις τους είναι φτωχής ποιότητας, ο συναισθηματικός τους κόσμος επηρεάζεται αρνητικά, σε πολύ ψηλό βαθμό.

Ενώ στις γυναίκες η ποιότητα των σχέσεων έχει τεράστια σημασία στην καλή ψυχική υγεία και την κατάθλιψη, στους άνδρες υπερισχύει το ποσοστό επιτυχιών.

Στους άνδρες το αίσθημα αυτό εκτίμησης ισχυροποιείται από την αντίληψη που έχουν για τα κατορθώματα τους στον επαγγελματικό, προσωπικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Η ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων για την ψυχική τους υγεία, δεν έχει τη σημασία που έχει στις γυναίκες.

Τα πιο πάνω ενδιαφέροντα συμπεράσματα προέκυψαν από μεγάλη έρευνα που διεξήγαγαν γιατροί από τη Βιργινία σε 1.057 ζεύγη διδύμων διαφορετικού φύλου.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τις σχέσεις τους με την οικογένεια, τους φίλους τους. Αξιολογήθηκε η αντίληψη που είχαν για την προσοχή, τη βοήθεια και την αγάπη που ελάμβαναν από τα άτομα του περιβάλλοντος τους.

Η αξιολόγηση έγινε δύο φορές με ένα χρόνο διαφορά. Ενώ οι γυναίκες είχαν συνολικά μεγαλύτερα υποστηρικτικά δίκτυα κοινωνικών σχέσεων, οι άνδρες φάνηκε ότι ελάμβαναν την περισσότερη υποστήριξη από τις συζύγους τους και τις δίδυμες αδελφές τους.

Οι γυναίκες που ένιωθαν ότι τις αγαπούσαν περισσότερο και ότι νοιάζονταν για αυτές, είχαν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από κατάθλιψη.

Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στους παράγοντες που οδηγούν στην κατάθλιψη άνδρες και γυναίκες. Το ποσοστό του πληθυσμού που παρουσιάζει κατάθλιψη ανέρχεται κάθε χρόνο στο 10% περίπου.

Η κατάθλιψη επηρεάζει την κανονική λειτουργία του ατόμου και προκαλεί προβλήματα όχι μόνο στον ασθενή αλλά και στα άτομα της οικογένειας του ή σε αυτούς που νοιάζονται για αυτόν.

Οι σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες εάν παραμείνουν χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση. Ευτυχώς υπάρχουν σήμερα αποτελεσματικές θεραπείες, φαρμακευτικές και ψυχοκοινωνικές, για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Οι περισσότεροι ασθενείς με κατάθλιψη δεν αναζητούν βοήθεια και θεραπεία. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι η νόσος αυτή μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία.

Εάν κάποιος αντιλαμβάνεται ότι ο ίδιος ή κάποιο άτομο του περιβάλλοντος του, υποφέρει από κατάθλιψη, είναι σημαντικό να αναζητείται η βοήθεια εξειδικευμένων γιατρών για να γίνεται η διάγνωση.

Μπορεί έτσι να μειωθεί ο πόνος και η δυστυχία που αισθάνονται οι ασθενείς με κατάθλιψη και ακόμη να διασωθούν πολλά συμπεριλαμβανομένης κάποτε και της ζωής ορισμένων ασθενών.

Κατάθλιψη, κοινωνικές σχέσεις, άνδρες και γυναίκες

Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ γυναικών και ανδρών όσον αφορά στο πως επηρεάζουν οι κοινωνικές σχέσεις την κατάθλιψη.

Στις γυναίκες ο κίνδυνος σοβαρής κατάθλιψης αυξάνεται δραματικά όταν οι κοινωνικές σχέσεις και η υποστήριξη που παρέχουν μειώνονται.

Αντίθετα στους άνδρες λιγότερες κοινωνικές σχέσεις και υποστήριξη, δεν επηρεάζουν τον κίνδυνο που διατρέχουν για κατάθλιψη.

Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες έχουν τάση να αναπτύσσουν μεγαλύτερα κοινωνικά δίκτυα σχέσεων. Παράλληλα είναι γεγονός ότι η κατάθλιψη είναι συχνότερη στις γυναίκες.

Στις γυναίκες το αίσθημα αυτοεκτίμησης ισχυροποιείται από τον αριθμό και την ποιότητα των κοινωνικών τους σχέσεων. Όταν νιώθουν ότι οι σχέσεις τους είναι φτωχής ποιότητας, ο συναισθηματικός τους κόσμος επηρεάζεται αρνητικά, σε πολύ ψηλό βαθμό.

Ενώ στις γυναίκες η ποιότητα των σχέσεων έχει τεράστια σημασία στην καλή ψυχική υγεία και την κατάθλιψη, στους άνδρες υπερισχύει το ποσοστό επιτυχιών.

Στους άνδρες το αίσθημα αυτό εκτίμησης ισχυροποιείται από την αντίληψη που έχουν για τα κατορθώματα τους στον επαγγελματικό, προσωπικό, κοινωνικό και οικονομικό τομέα. Η ποιότητα των κοινωνικών σχέσεων για την ψυχική τους υγεία, δεν έχει τη σημασία που έχει στις γυναίκες.

Τα πιο πάνω ενδιαφέροντα συμπεράσματα προέκυψαν από μεγάλη έρευνα που διεξήγαγαν γιατροί από τη Βιργινία σε 1.057 ζεύγη διδύμων διαφορετικού φύλου.

Οι συμμετέχοντες στην έρευνα απάντησαν σε ερωτηματολόγια σχετικά με τις σχέσεις τους με την οικογένεια, τους φίλους τους. Αξιολογήθηκε η αντίληψη που είχαν για την προσοχή, τη βοήθεια και την αγάπη που ελάμβαναν από τα άτομα του περιβάλλοντος τους.

Η αξιολόγηση έγινε δύο φορές με ένα χρόνο διαφορά. Ενώ οι γυναίκες είχαν συνολικά μεγαλύτερα υποστηρικτικά δίκτυα κοινωνικών σχέσεων, οι άνδρες φάνηκε ότι ελάμβαναν την περισσότερη υποστήριξη από τις συζύγους τους και τις δίδυμες αδελφές τους.

Οι γυναίκες που ένιωθαν ότι τις αγαπούσαν περισσότερο και ότι νοιάζονταν για αυτές, είχαν λιγότερες πιθανότητες να προσβληθούν από κατάθλιψη.

Βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στους παράγοντες που οδηγούν στην κατάθλιψη άνδρες και γυναίκες. Το ποσοστό του πληθυσμού που παρουσιάζει κατάθλιψη ανέρχεται κάθε χρόνο στο 10% περίπου.

Η κατάθλιψη επηρεάζει την κανονική λειτουργία του ατόμου και προκαλεί προβλήματα όχι μόνο στον ασθενή αλλά και στα άτομα της οικογένειας του ή σε αυτούς που νοιάζονται για αυτόν.

Οι σοβαρές περιπτώσεις κατάθλιψης μπορούν να έχουν καταστροφικές συνέπειες εάν παραμείνουν χωρίς την κατάλληλη αντιμετώπιση. Ευτυχώς υπάρχουν σήμερα αποτελεσματικές θεραπείες, φαρμακευτικές και ψυχοκοινωνικές, για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.

Οι περισσότεροι ασθενείς με κατάθλιψη δεν αναζητούν βοήθεια και θεραπεία. Πολλοί δεν γνωρίζουν ότι η νόσος αυτή μπορεί να αντιμετωπισθεί με επιτυχία.

Εάν κάποιος αντιλαμβάνεται ότι ο ίδιος ή κάποιο άτομο του περιβάλλοντος του, υποφέρει από κατάθλιψη, είναι σημαντικό να αναζητείται η βοήθεια εξειδικευμένων γιατρών για να γίνεται η διάγνωση.

Μπορεί έτσι να μειωθεί ο πόνος και η δυστυχία που αισθάνονται οι ασθενείς με κατάθλιψη και ακόμη να διασωθούν πολλά συμπεριλαμβανομένης κάποτε και της ζωής ορισμένων ασθενών.

Ψυχοσωματικά συμπτώματα

Οι ψυχοσωματικές ασθένειες δεν είναι λιγότερο αληθινές από τις κοινές ασθένειες. Δεν είναι λοιπόν ‘φαντάσματα’, αλλά υπαρκτές σωματικές διαταραχές.Οι περισσότεροι από εμάς, κάποιες στιγμές στη ζωή μας, ανατρέξαμε σε γιατρούς για ένα απλό ενόχλημα, κι ενώ κάναμε ένα σωρό εξετάσεις και αποκλείσαμε όλες τις εκδοχές, τελικά ακούσαμε το γιατρό μας να μας λέει ότι "είναι ψυχολογικό". Η άμεση απάντηση του ασθενούς είναι «...μα τι λέτε γιατρέ μου, τρελός είμαι;» Είναι γεγονός ότι, τουλάχιστον στην Ελλάδα, δεν έχουμε αντιληφθεί ακόμα πόσο σημαντικό ρόλο παίζει ο ψυχολογικός παράγοντας στη ζωή μας. Οι άνθρωποι, ακόμα και σήμερα, φοβούνται να εκφράσουν φόβους ή αδυναμίες τους σε ειδικούς, ενώ ξέρουν ότι αυτό είναι ένα σημαντικό κομμάτι της γιατρειάς τους.Τα σωματικά συμπτώματα, λοιπόν, που δεν προκαλούνται από οργανικά ή παθολογικά αίτια ονομάζονται ψυχοσωματικά. Μια περίπτωση τέτοιων συγκρούσεων, σχετίζεται με όσα θέλει να κάνει κάποιος, αλλά δεν μπορεί ή δεν πρέπει για διάφορους λόγους. Νιώθει καταπίεση, άγχος και στην προσπάθειά του να καταπολεμήσει την θέλησή του την καταπνίγει, την «ξεχνάει», ή πείθει τον εαυτό του πως την έχει ξεπεράσει. Τότε έρχεται το σύμπτωμα και χτυπάει συναγερμό. Μπορεί να συναίσθημα να μην το ακούμε, αλλά το σώμα το ακούμε. Έτσι, λοιπόν το σύμπτωμα, μας υπενθυμίζει ότι υπάρχει κάποια «εκκρεμότητα» που την έχουμε ξεχάσει, κάνει φανερό το συναίσθημά μας. Έτσι, δεν μπορούμε να το «ξεχάσουμε» πάλι. Είναι εκεί, το βλέπουμε, εξωτερικεύεται στο σώμα μας.

Ένα πολύ απλό παράδειγμα: έχουμε θυμώσει με τον καλύτερο φίλο μας για την επιπόλαια συμπεριφορά του στην σχέση μας, συμπεριφορά που μας υποβαθμίζει και καταπιέζει. Νιώθουμε ανήμποροι να του κάνουμε παρατήρηση και κάθε φορά που συναντιόμαστε βιώνουμε άγχος, δυσαρέσκεια. Έχουμε πειστεί πως δεν μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε συζητώντας μαζί του. ‘Αφού δεν μπορώ να του μιλήσω, ας το ξεχάσω, ίσως είναι και στην φαντασία μου, θα περάσει’, σκεφτόμαστε και όντως το ξεχνάμε. Όμως, κάθε φορά που βρισκόμαστε με το φίλο μας, μας πονάει πολύ το κεφάλι, το στομάχι κλπ. Αναρωτιόμαστε για την έντονη σωματική ενόχληση και πηγαίνουμε στον γιατρό. Το μυαλό μας μπορεί να ξέχασε τα αρνητικά συναισθήματα που βιώναμε, το σώμα μας όχι. Χτυπάει καμπανάκια για να μας το θυμίζει, για να προστατεύσουμε τον εαυτό μας.

Επίσης, το ψυχοσωματικό σύμπτωμα μπορεί, να εξυπηρετεί ένα σκοπό, να διευκολύνει. Για παράδειγμα, μια γυναίκα εμφανίζει πολύ συχνά συμπτώματα πονοκεφάλου, για να αποφύγει τη σεξουαλική επαφή με τον άντρα της ή ένας υποψήφιος φοιτητής μπορεί να πεθαίνει συχνές κρίσεις πανικού, γιατί δυσκολεύεται (εκείνος ή η οικογένεια) να φύγει από το πατρικό σπίτι.
Οι ψυχολογικές συγκρούσεις πραγματώνονται συνήθως στο ασυνείδητο του ατόμου με αποτέλεσμα να μην μπορούμε να τις ελέγξουμε, να τις χειριστούμε. Γι’ αυτό άλλωστε είναι δύσκολο να αντιμετωπίσουμε τις ψυχοσωματικές ενοχλήσεις μας. Ας σκεφτούμε πως η εκδήλωσή τους είναι μια ‘φωνή βοήθειας’ που κραυγάζει η ψυχή μας. Μόνο έτσι, θα την ακούγαμε.

Πιθανά Ψυχοσωματικά Συμπτώματα
Πόνος σε κάποιο σημείο του σώματος (θώρακα, στομάχι, κεφάλι κλπ), υψηλή χοληστερίνη, δερματοπάθειες (ακμή, έκζεμα, ψωρίαση κλπ), αϋπνία, εφίδρωση, ξηροστομία, σιελόρροια, ταχυκαρδία, τσιμπήματα στο στήθος, "φτερουγίσματα" στην καρδιά, ταχύπνοια, υπεραερισμός, δυσκαταποσία (δυσκολία στην κατάποση), σφίξιμο των δοντιών (ιδίως τη νύκτα), αίσθημα σφιξίματος στο στομάχι, σπαστική κολίτιδα, σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (αέρια στο έντερο, συχνά δυσκοιλιότητα ή διάρροια και επιτακτική ανάγκη προς αφόδευση), αναγωγές του γαστρικού περιεχομένου, καούρα, σφίξιμο στο στομάχι, σεξουαλικά προβλήματα (στον άνδρα δυσκολία στύσης, στη γυναίκα δυσπαρευνία δηλαδή πόνος κατά την συνουσία και ανοργασμικότητα), οσφυαλγία, το σύνδρομο χρόνιας κοπώσεως, συχνουρία, πονοκέφαλος, ζαλάδες, αιμωδίες (μυρμηγκιάσματα), μειωμένη αισθητικότητα και ιδίως αίσθηση της αφής, υπερθερμία, προβλήματα μνήμης (αιτία είναι η διάσπαση προσοχής από το άγχος που δημιουργεί προβλήματα στην αποθήκευση και στην ανάκληση των αποθηκευμένων στην μνήμη πληροφοριών), σχετικά μειωμένη ικανότητα επούλωσης των τραυμάτων, ανορεξία, αυξημένη όρεξη, βουλιμία, νυκτερινή ενούρηση σε παιδιά και εφήβους, μυοσκελετικές παθήσεις κ.λ.π...

Τριανταφυλλιά Χαρίλα

Ψυχολόγος

Όλοι οι λόγοι που νιώθεις μοναξιά και τα κατάλληλα quotes για να το ξεπεράσεις

Έρχονται στιγμές που νιώθεις τόσο μόνη σε αυτό τον τεράστιο πλανήτη και δεν ξέρεις το λόγο. 

Οι λόγοι συνήθως είναι πολλοί και αλληλεπιδρούν ο ένας με τον άλλο. Μάθε ποιοι είναι, για να μπορείς να τους αναγνωρίζεις και διάβασε τα ελπιδοφόρα quotes που ακολουθούν, για να πάρεις θάρρος και να αντιμετωπίσεις πιο ελπιδοφόρα τη ζωή.

Διαβάστε περισσότερα στο: teen.queen.gr

Επιλόχειος κατάθλιψη: Οδηγός αντιμετώπισης

Τις πρώτες ημέρες και εβδομάδες μετά τη γέννηση του μωρού, η νέα μαμά νιώθει διάφορα συναισθήματα.

Μπορεί να νιώσει χαρά, ενθουσιασμό, λατρεία αλλά μπορεί να νιώσει σε κάποιες περιπτώσεις λίπη και στενοχώρια. Η λύπη και το κλάμα μετά τον τοκετό συνήθως είναι γνωστά και ως «baby blues». Τα συμπτώματα των baby blues ωστόσο περνούν μέσα σε μία ή δύο εβδομάδες. Αυτός ο τύπος λύπης οφείλεται στην δραματική αλλαγή των ορμονών μετά από τη γέννηση του μωρού.

Διαβάστε περισσότερα στο Mothersblog.gr

Αν δεν μπορούν να βοηθήσουν οι γονείς ένα ντροπαλό παιδί… ποιος μπορεί;

Είναι άλλο να είσαι εσωστρεφής επειδή από τη φύση σου είσαι συγκρατημένος, σκεπτικός, και λίγο πιο ήσυχος και άλλο να είσαι ντροπαλός επειδή φοβάσαι να μιλήσεις – μην τυχόν και κριθείς – ή επειδή δεν πιστεύεις στον εαυτό σου («Δεν έχω κάτι έξυπνο να πω»).

Όταν ένα παιδί λοιπόν μοιάζει ντροπαλό, η αλήθεια είναι ότι βιώνει μοναξιά– και ως γονείς του, έχετε την ευθύνη και τη δύναμη να κάνετε κάτι για να το βοηθήσετε να πιστέψει στον εαυτό του.

Διαβάστε περισσότερα στο Mothersblog.gr

Εσύ πόσο φροντίζεις την υγεία της ψυχής σου;

Νεαρή έφηβη, μάθε να προσέχεις τον εαυτό σου και την ψυχική σου υγεία!

Μιλάμε σήμερα για την ψυχική υγεία και για το πόσο σημαντικό είναι να μπορείς να θωρακίσεις τον εαυτό σου ψυχολογικά, ώστε να αντιμετωπίσεις τη ζωή και όλες τις πιθανές αντιξοότητες. Με αφορμή λοιπόν την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, χρειάζεται να ξέρεις νεαρή έφηβη ότι οι περισσότερες ψυχικές διαταραχές και μάλιστα οι μισές από αυτές ξεκινούν γύρω στα 14 χρόνια. «Τόσο νωρίς;» μπορεί να σκεφτείς!

Και όμως, όσο και αν το νιώθεις άδικο, εφόσον κατά κάποιο τρόπο δεν έχεις καν ολοκληρώσει την ψυχοσυναισθηματική σου ωρίμανση, είναι μία πραγματικότητα.

Διαβάστε περισσότερα στο Teen.Queen.gr

Νιώθω ενοχές που φωνάζω στην κόρη μου

Σήμερα το πρωί κάναμε ότι κάνουμε πάντα. Ξυπνήσαμε, φάγαμε πρωινό και ετοιμαστήκαμε για να φύγουμε από το σπίτι. Να πάω τη Νικόλ στο σχολείο και έπειτα εγώ να πάω στο γραφείο.

Όπως πάντα, πριν φύγω από το σπίτι πέρασα την τσάντα με το κολατσιό της στον ώμο της, πέρασα στον δικό μου ώμο τη δική μου τσάντα από τη μια μεριά, την σχολική της τσάντα από την άλλη και την τσάντα με το δικό μου κολατσιό στο ένα χέρι μιας και με το άλλο κρατούσα κλειδιά σπιτιού, κλειδιά αυτοκινήτου και κινητό.

Διαβάστε περισσότερα στο Mothersblog.gr

Είσαι πιο κοντή (ή πιο ψηλή) από τους φίλους σου; 3 τρόποι να το διαχειριστείς

Δες παρακάτω 3 τρόπους για να διαχειριστείς το γεγονός πως είσαι πιο κοντή

Κάπου ανάμεσα στο γυμνάσιο και το λύκειο τα περισσότερα κορίτσια αρχίζουν να περνούν στην ανάπτυξη. Αυτές οι περίοδοι που το ύψος μεταβάλλεται ραγδαία είναι κάπως άβολες γιατί οι επιλογές αναπόφευκτα είναι δύο. Ή που θα πάρεις απότομο ύψος ή που δεν θα ψηλώσεις αρκετά και θα είσαι η κοντούλα της παρέας σου. Όταν έχεις το λιγότερο ύψος από όλους τους φίλους σου είναι κάπως απογοητευτικό. Μπορεί να νιώσεις περίεργα πολλές φορές στη ζωή σου, όμως δεν χρειάζεται να ανησυχείς.

Δες παρακάτω 3 τρόπους για να διαχειριστείς το γεγονός πως είσαι πιο κοντή (ή ψηλή) από τους υπόλοιπους φίλους σου. 

Διαβάστε περισσότερα στο Teen.queen.gr

Είκοσι λόγοι που τα παιδιά πρέπει να περιβάλλονται από ζώα

Πολλοί από μας έχουμε αναμνήσεις να μεγαλώνουμε έχοντας γιακατοικίδιο μια γάτα ή ένα σκυλί ή και τα δύο.

Η παιδική ηλικία περιλάμβανε κάποιες εκπληκτικές αναμνήσεις με τον πρώτο μας καλύτερο φίλο. Παίζοντας στην αυλή του εξοχικού το καλοκαίρι, χωμένοι μέσα σε φρούρια από μαξιλάρια ή φορώντας στολές ηρώων να δίνουμε στο κατοικίδιό μας το ρόλο του super ήρωα.

Διαβάστε περισσότερα στο Mothersblog.gr

Τι είναι το σύνδρομο της κούκλας Barbie και γιατί ανησυχεί τους γιατρούς;

Γυναίκες παραμορφωμένες από τις αισθητικές παρεμβάσεις στο πρόσωπο ή το σώμα τους στην αέναη προσπάθειά τους να μοιάσουν με την κούκλα των παιδικών τους χρόνων, που δεν καταλαβαίνουν καν ότι έχουν παραμορφωθεί και πιστεύουν ότι είναι όμορφες, το πιο πιθανό είναι να πάσχουν από το Barbie doll Syndrom ή Σύνδρομο Μπάρμπı.
Πρόκειται για ένα σύνδρομο το οποίο όμως εκτός από τους ψυχιάτρους απασχολεί και τους πλαστικούς χειρουργούς από τους οποίους οι ασθενείς αυτές ζητούν επίμονα διάφορες αισθητικές παρεμβάσεις. Για το Σύνδρομο Μπάρμπι, σε ποιες περιπτώσεις οι γυναίκες που ζητούν αισθητικές παρεμβάσεις χρήζουν ψυχιατρικής αντιμετώπισης και πως μπορούν να χειριστούν αυτά τα περιστατικά οι γιατροί που κάνουν τέτοιες παρεμβάσεις, μίλησε στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων το μέλος του ΔΣ της Ελληνικής Εταιρείας Πλαστικής Επανορθωτικής και Αισθητικής Χειρουργικής, πλαστικός χειρουργός Ιωάννης Λύρας.

«Το Barbie doll Syndrome ή Σύνδρομο Μπάρμπι είναι ένα ψυχιατρικό σύνδρομο το οποίο έχει έρθει τώρα στην επιστημονική συζήτηση τόσο της ψυχιατρικής όσο και της πλαστικής χειρουργικής. Έχει να κάνει με την αέναη προσπάθεια γυναικών που μεγάλωσαν έχοντας την κούκλα Barbie σαν παιχνίδι τους και οι οποίες θέλουν να παραμείνουν όπως εκείνη κούκλα που είχανε στα παιδικά τους χρόνια.
Μην ξεχνάμε ότι η Μπάρμπι ως κούκλα, είναι ένα προϊόν 59 ετών. Υπάρχουν γυναίκες 59 ετών, 55 ετών ή 50 ετών που έχουν μεγαλώσει έχοντας αυτή την κούκλα ως αγαπημένο παιχνίδι τους. Η ομορφιά της κούκλας αυτής είναι το ζητούμενο ανεξαρτήτως ηλικίας, κάτι που δεν είναι εφικτό. Η προσπάθεια λοιπόν να μοιάσουν σε αυτή την κούκλα ή να παραμείνουν σαν αυτή την κούκλα για πάντα τις φέρνει στον πλαστικό χειρουργό ζητώντας τόσες πολλές υπηρεσίες που σε κάποια στιγμή αυτό γίνεται εμμονή» εξηγεί ο κ. Λύρας.
Στο ερώτημα πόσο δεοντολογικό είναι να κάνει ένας γιατρός τέτοιες παρεμβάσεις και πως μπορεί να αντιμετωπίσει αυτές τις ασθενείς όταν επιμένουν, ο κ. Λύρας, απαντά:
«Όσοι επαγγελματίες υποκύπτουν στα θέλω της γυναίκας που έρχεται και τους ζητάει τέτοιες παρεμβάσεις ουσιαστικά δρουν σε βάρος της επιστημονικής τους ομάδας, αν αυτοί είναι πλαστικοί χειρουργοί, ή άλλης ειδικότητας. Αλλά το πρόβλημα είναι ότι, δεν είναι οι πλαστικοί χειρουργοί που διαχειρίζονται τα περισσότερα περιστατικά, αλλά οι δερματολόγοι και οι γιατροί άλλων ειδικοτήτων, που έχουν αρχίσει, μέσω διήμερων ή τριήμερων μικρών σεμιναρίων, να αποκτούν γνώσεις πολύ ατελείς τις οποίες εφαρμόζουν σε γυναίκες που πηγαίνουν στα ιατρεία τους για φθηνότερες υπηρεσίες. Δεν θέλω να βάλω βέβαια επαγγελματικό θέμα σε αυτή ιστορία, ούτε δεοντολογικό. Αλλά, από την άλλη μεριά, δεν υπάρχει και τρόπος να ελέγξεις τα κριτήρια αισθητικής του κάθε ανθρώπου, γιατί και οι επαγγελματίες έχουν μια δικιά τους αισθητική, είναι άνθρωποι και έχουν υποκειμενικότητα.
Νομίζω ότι εδώ υπάρχει μία χρυσή τομή που έχει να κάνει με την κοινή λογική και την οποία πρέπει να ακολουθήσει ο κάθε επαγγελματίας. Όταν έρχονται γυναίκες και ζητούν διάφορες παρεμβάσεις οι γιατροί να τους ζητούν να φέρουν τις φωτογραφίες του νιότης τους, από την εποχή που ήταν 30- 35 ετών, που είχαν την πρώτη ωριμότητα αλλά είναι ακόμα νέες και να ρωτήσουν αυτές τις γυναίκες "είναι αυτό που θέλεις από τις υπηρεσίες μου;" Αν εκείνες πουν "Όχι, θέλω να γίνω κάτι άλλο (Μπάρμπι)", τότε έχουν ψυχιατρικό περιστατικό μπροστά τους στο οποίο πρέπει να αρνηθούν τις υπηρεσίες για το καλό της ασθενούς».
Το κακό στις περιπτώσεις αυτών των γυναικών είναι ότι δεν καταλαβαίνουν ότι παραμορφώνονται και εκεί είναι η ρίζα του προβλήματος, επισημαίνει ο κ. Λύρας. «Αυτό που είναι εντυπωσιακό στις γυναίκες που έχουν το Σύνδρομο Μπάρμπι είναι ότι δεν καταλαβαίνουν ότι είναι παραμορφωμένες. Αντίθετα είναι πολύ ικανοποιημένες με αυτό το αποτέλεσμα των πολλών αισθητικών παρεμβάσεων και γι’ αυτό το επιζητούν περισσότερο. Γι’ αυτό λέω ότι αυτό το Σύνδρομο ανήκει στη σφαίρα της ψυχιατρικής. Δεν έχεις να κάνεις με φυσιολογικά άτομα, αλλά με άτομα που μοιάζουν με αυτά τα οποία πάσχουν από νευρική ανορεξία και δεν καταλαβαίνουν ότι είναι πολύ αδύνατα, ή από το σύνδρομο της δυσμορφοφοβίας, το οποίο είναι ένα άλλο σύνδρομο που οι ρίζες, επίσης, βρίσκονται στην παιδική ηλικία, διότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν μία διαταραγμένη αισθητική. Δεν βλέπουν το ίδιο πράγμα που βλέπουμε εμείς. Αυτοί βλέπουν κάτι όμορφο εμείς βλέπουμε κάτι αφύσικο», προθέτει ο κ. Λύρας.
Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ