Η Ελλάδα μέχρι πρόσφατα ήταν η μοναδική χώρα στην Ευρώπη που δεν διέθετε αποτεφρωτήρια νεκρών.
Ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Φαίδων Τομόσογλου
παρουσιάζει το θέμα που δημιουργήθηκε στην Αλεξάνδρεια Ημαθίας, όπου πρόκειται
να δημιουργηθεί αποτεφρωτήριο, το μοναδικό στην βόρειο Ελλάδα.
Την Δευτέρα 10 Φεβρουαρίου το δημοτικό συμβούλιο
αποφάσισε να εμποδίσουν την δημιουργία του αποτεφρωτηρίου στην περιοχή,
επικαλούμενο ότι θα προκαλέσει οσμές και θα προκαλέσει δυσάρεστο περιβαλλοντικό
αποτύπωμα. Σε αυτό σύμφωνα με το ρεπορτάζ έχει την στήριξη από την μητρόπολη
Ημαθίας, ενώ η Ιερά Σύνοδος φέρεται να δήλωσε αντίθετη με το αποτεφρωτήριο.
Το θέμα δεν εμπίπτει στην αρμοδιότητα του
δήμου και δεν μπορεί να αποφασιστεί από το συμβούλιο. Ήδη η Περιφέρεια
Κεντρικής Μακεδονίας έδωσε την άδεια για την δημιουργία του αποτεφρωτηρίου, το
οποίο ακολουθεί τα διεθνή δεδομένα για την λειτουργία του και αποτελεί ανάγκη
για τμήματα του πληθυσμού.
Οπωσδήποτε ουδέν περιβαλλοντικό ή άλλο
πρόβλημα υφίσταται και ουδέν έχει σημειωθεί σε οποιαδήποτε χώρα όπου
λειτουργούν αποτεφρωτήρια, οι κάτοικοι των οποίων είναι ίσως περισσότερο
ευαισθητοποιημένοι σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Η επίκληση περιβαλλοντικών
προβλημάτων ή οσμών αποτελεί πρόφαση, διότι πουθενά όπου λειτουργούν τέτοιοι
χώροι δεν έχει υπάρξει έστω ένδειξη τέτοιων φαινομένων.
Στην Ελλάδα λειτουργεί αποτεφρωτήριο μόνο στην
Ριτσώνα, αρκετά μακριά για να καλύψει την επικράτεια.
Οι υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων
στέκονται στο δικαίωμα επιλογής που έχουν οι Ευρωπαίοι, και το κέρδισαν έπειτα
από αιώνες..
Σκοταδιστικές αντιλήψεις που επιβλήθηκαν από
τον 4ο αι. με σκοπό να ξεχαστεί ο αρχαίος κόσμος και οι νεκρικές τελετές,
που περιελάμβαναν την καύση των νεκρών.
Η Ομηρική αφήγηση για την ταφή του Πατρόκλου
περιγράφει την αποτέφρωση και την επακόλουθη ταφή σε τύμβο των υπολειμμάτων της
καύσεως, ενώ η χρυσή λάρνακα του Φιλίππου Β΄ περιέχει τις στάχτες της καύσεως
του.
Η απαγόρευση της καύσεως κληροδοτήθηκε από τις
ανατολικές θρησκείες των σημιτικών λαών και μεταφέρθηκε μέσω του εβραϊκού
Mishna (γραπτός -προφορικός νόμος γύρω στο 220 μ.Χ.). Αυτός βρίσκεται στο 4ο κεφάλαιο
το Neziqin (ζημίες), συμπληρώνει τους νόμους που βρίσκονται στην Πεντάτευχο και
απαγορεύει την αποτέφρωση ως παγανιστικό έθιμο, επιβάλλοντας την ποινή του
θανάτου στους παραβάτες.
Η καύση απαγορεύτηκε επί ποινή θανάτου από την
εκκλησία, όπως και για την μη τήρηση της νηστείας, ή την άρνηση του βαπτίσματος,
γιατί παρέπεμπαν στην αρχαία θρησκεία, υπενθύμισε το 1842 ο καθηγητής
θεολογίας στο πανεπιστήμιο του Μονάχου, καθολικός ιερέας Ignaz von
Döllinger.[1] Στο νεοδημιουργηθέν ιταλικό κράτος το 1876, ο
παπισμός υπέστη την δεύτερη ήττα με την δημιουργία του πρώτου αποτεφρωτηρίου
στο Monumental Cemetery, ενός εκ των δυο μεγαλυτέρων κοιμητηρίων στο Μιλάνο. Με
την οδηγία “Piam et konstantem” ο Πάπας Ιωάννης ΧΧΙΙ ήρε την
απαγόρευση της καύσεως και τρία χρόνια αργότερα ο διάδοχός του Παύλος VI
επέτρεψε στους ιερείς να λειτουργούν στις τελετές αποτεφρώσεως.
Έλληνες υπήκοοι, ανήκοντες στο ελληνικό
θρησκευτικό δόγμα, που είχαν εκφράσει την επιθυμία της αποτεφρώσεως
πραγματοποίησαν το τελευταίο ταξίδι σε μια άλλη χώρα, όπου έγιναν δεκτοί από
την τοπική και θρησκευτική κοινότητα και έμειναν για πάντα μακριά από
οικογένεια και φίλους, γιατί τους αρνήθηκαν το δικαίωμα της επιλογής. Το Feuerhalle
Simmering στην Βιέννη, το πρώτο αποτεφρωτήριο στην Αυστρία, λειτουργεί από
το 1922, απέναντι από την κεντρική πύλη του μεγαλυτέρου κοιμητηρίου της πόλεως,
στο οποίο δεν υπάρχουν διακρίσεις, αναπαύονται άνθρωποι από διάφορες
θρησκευτικές ομάδες. Οι περισσότεροι από εκείνους που επιθυμούν την καύση
σχεδόν το 20% των Βιεννέζων επιλέγουν, η ταφή της τεφροδόχου τους να
συνοδεύεται με το γνωστό «I did it my way», του Φράνκ Σινάτρα. Άλλοι προτιμούν
μετά την τελετή οι στάχτες τους να ταξιδέψουν και να διασκορπιστούν στον
Δούναβη.
[1] Johann Joseph Ignaz von Döllinger, A History
of the Church, C. Dolman and T. Jomes 1842.
www.ertnews.gr
