Στις 9 Ιουνίου 1944, Κρήτες αντιστασιακοί, κυρίως από τα Κεραμειά
Χανίων, μαζί με Ιταλούς αιχμαλώτους πολέμου οι οποίοι είχαν αρνηθεί να
ενταχθούν στη γερμανική Βέρμαχτ μετά την ιταλική συνθηκολόγηση τον Σεπτέμβριο
του 1943, καθώς και ολόκληρη η εβραϊκή κοινότητα της Κρήτης, η παρουσία της
οποίας χρονολογείται από την Ελληνιστική εποχή, έχασαν τη ζωή τους μέσα στο
ατμόπλοιο «Τάναϊς», στο ταξίδι εκτοπισμού τους προς τα ναζιστικά στρατόπεδα
εξόντωσης. Το πλοίο, το οποίο είχε κατασχεθεί από τις γερμανικές δυνάμεις
κατοχής και ήταν ένα από τα τελευταία πλοία της Βέρμαχτ στη Μεσόγειο,
εντοπίστηκε από βρετανικό υποβρύχιο και στη συνέχεια τορπιλίστηκε. Αποτέλεσμα
της βύθισης ήταν ο θάνατος όλων των κρατουμένων που βρίσκονταν στο πλοίο.
Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος τελέσθηκε από κοινού θρησκευτικό
μνημόσυνο από τον Σεβασμιότατο Επίσκοπο Κυδωνίας και Αποκορώνου Δαμασκηνό, τον
πατέρα Λουκά Ρομάνι του Ιερού Ναού Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως και τον Ραβίνο
Αθηνών Γκαμπριέλ Νεγρίν, στο μνημείο θυμάτων του Τάναϊς, στο Κουμ Καπί.
Μαύρη επέτειος αλλά η μνήμη είναι αυτή που φωτίζει και δίνει το φως της
αρμονίας. Η μνήμη δίνει το φως της συμβίωσης και συνύπαρξης. Αν η λήθη
επικρατήσει της μνήμης τότε αντιλαμβάνεστε ότι το μίσος θα αυξηθεί. Να τονίσω
ότι το Άουσβιτς δεν αποτέλεσε την αρχή του μίσους. Ήταν το αποτέλεσμα της
ρητορικής μίσους» δήλωσε μεταξύ άλλων ο Γενικός Γραμματέας του Κεντρικού
Ισραηλιτικού Συμβουλίου Ελλάδος, Βίκτωρ Ισαάκ Ελιέζερ. Βίντεο με τις δηλώσεις
του ΓΓ ΚΙΣΕ εδώ
Στα Χανιά για το μνημόσυνο βρέθηκε και ο Μόνις Χαλέγουα, Αντιπρόεδρος
της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Αθήνας ο οποίος, μεταξύ άλλων, δήλωσε: «Το
μήνυμα της σημερινής ημέρας είναι ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε, πρέπει να θυμόμαστε
και να τιμούμε με μία μόνο σκέψη: Να μην ξανασυμβεί». Βίντεο με τις δηλώσεις
του Αντιπροέδρου της ΙΚΑ εδώ
Tο ίδιο βράδυ στο Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου – Μεγάλο Αρσενάλι
(ΚΑΜ), έγινε η κεντρική εκδήλωση κατά την οποία μίλησαν ο Αντιπεριφερειάρχης
Χανίων Νικόλαος Καλογερής, ο Αντιδήμαρχος Γιάννης Γιαννακάκης, ο Γ.Γ. του ΚΙΣΕ
Βίκτωρ Ελιέζερ, ο εκπαιδευτικός Σταύρος Σφακιωτάκης, και ο ποιητής και
συγγραφέας Ιωσήφ Βεντούρας. Την εκδήλωση παρουσίασε η Πρόεδρος της ΑΜΚΕ Ετς
Χαγίμ Βασιλική Γιακουμάκη. Ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με τον Βέλγο Shaya
Feldman και την πρεμιέρα της πρωτότυπης σύνθεσης "A Cretan Kaddish".
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της έκθεσης φωτογραφίας και
οπτικοακουστικών με τίτλο “Πρόσωπα από το παρελθόν μας: 80 χρόνια από τη βύθιση
του Τάναϊς” με υλικό και φωτογραφίες από τα θύματα του πλοίου. Η έκθεση θα
παρουσιάζεται στο ΚΑΜ μέχρι 23 Ιουνίου 2024.
Στόχος της έκθεσης είναι να προσεγγιστεί η τραυματική μνήμη του
εκτοπισμού και της απώλειας μέσα από μια προσωπική ματιά στα θύματα. Η έκθεση
φωτογραφίας περιλαμβάνει επιλογή φωτογραφιών από την προπολεμική εβραϊκή
κοινότητα Χανίων και από τα θύματα των χριστιανών αντιστασιακών από το χωριό
Κάμποι του Νομού Χανίων. Τα πρόσωπα που προβάλλονται στην έκθεση είναι μόνο
ενδεικτικά της απώλειας που συγκλόνισε την Κρήτη, ο ακριβής αριθμός των
ανθρώπων που ξεριζώθηκαν από τον τόπο τους και βρήκανε φριχτό θάνατο στα νερά
του Αιγαίου δεν είναι γνωστός ενώ για τους Ιταλούς αιχμαλώτους πολέμου δεν
υπάρχουν αρκετές πληροφορίες ούτε φωτογραφικά ντοκουμέντα. Επιπλέον, παράλληλα
με την έκθεση στο χώρο του Κέντρου Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, προβάλλονται
βίντεο με οπτικοποιημένο αρχειακό υλικό για τη μνήμη της βύθιση του πλοίου Τάναϊς,
σε σκηνοθεσία Βίκης Αρβελάκη.
Με στοιχεία από ιστοσελίδες zarpanews.gr & chania-culture.gr και το Facebook του Β.Ι. Ελιέζερ
kis.gr
