Απόφαση- σταθμός από το ΔΕΕ για το δικαίωμα διαγραφής δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα
καταδικασθέντων, καθώς το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναγνώρισε πως «η
αποθήκευση, γενικώς και αδιακρίτως, βιομετρικών και γενετικών δεδομένων
προσώπων καταδικασμένων με ποινική απόφαση μέχρι τον θάνατο των προσώπων αυτών
αντιβαίνει στο δίκαιο της Ένωσης».
Όπως τονίζεται «οι αστυνομικές αρχές δεν μπορούν να διατηρούν,
χωρίς κανέναν άλλον χρονικό περιορισμό πέραν της επέλευσης του θανάτου του
καταδικασθέντος, βιομετρικά και γενετικά δεδομένα υποκείμενα των οποίων
είναι πρόσωπα που έχουν καταδικαστεί με αμετάκλητη απόφαση για εκ προθέσεως
τελεσθέν ποινικό αδίκημα».
Και όπως προσθέτει το ΔΕΕ «ακόμη και αν η γενικώς και αδιακρίτως
διατήρηση των δεδομένων δικαιολογείται από τους σκοπούς της πρόληψης, της
διερεύνησης, της ανίχνευσης ή της δίωξης ποινικών αδικημάτων ή της εκτέλεσης
ποινικών κυρώσεων, οι εθνικές αρχές οφείλουν να επιβάλλουν στον υπεύθυνο
επεξεργασίας την υποχρέωση να επανεξετάζει περιοδικά εάν η διατήρηση
εξακολουθεί να είναι αναγκαία και να αναγνωρίζουν στα υποκείμενα των δεδομένων
το δικαίωμα να ζητήσουν τη διαγραφή τους εφόσον η διατήρηση των δεδομένων
έχει παύσει να είναι αναγκαία».
Απόφαση- σταθμός του ΔΕΕ για δικαίωμα διαγραφής δεδομένων
καταδικασθέντων: Η απόρριψη της αίτησης από το αστυνομικό μητρώο
Η υπόθεση έφτασε στο ΔΕΕ μετά από προδικαστικό ερώτημα που υπέβαλε
το βουλγαρικό Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο. Ειδικότερα, η υπόθεση αφορούσε
πρόσωπο που ενεγράφη στο αστυνομικό μητρώο των βουλγαρικών Αρχών στο πλαίσιο
ποινικής διαδικασίας για ψευδομαρτυρία.
Το πρόσωπο αυτό κηρύχθηκε ένοχο για το προαναφερθέν αδίκημα και
καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης ενός έτους με αναστολή. Μετά την έκτιση της
επιβληθείσας ποινής τού δόθηκε το ευεργέτημα της αποκατάστασης καταδικασθέντος.
Ο καταδικασθείς υπέβαλε αίτηση διαγραφής του από το αστυνομικό
μητρώο, ωστόσο η απάντηση που εισέπραξε ήταν πως κατά το βουλγαρικό δίκαιο, τα
δεδομένα που αφορούν τον καταδικασθέντα αποθηκεύονται στο αστυνομικό μητρώο και
μπορούν να υποβάλλονται σε επεξεργασία από τις αρχές που έχουν πρόσβαση σε αυτά
χωρίς κανέναν άλλον χρονικό περιορισμό πέραν της επέλευσης του θανάτου του
υποκειμένου των δεδομένων.
Στη συνέχεια υπέβαλε στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο της χώρας, αίτηση
αναιρέσεως για την απόρριψη με επίκληση του λόγου ότι τυχόν αμετάκλητη ποινική
καταδίκη, ακόμη και σε περίπτωση αποκατάστασης του καταδικασθέντος, δεν
περιλαμβάνεται μεταξύ των λόγων διαγραφής από το αστυνομικό μητρώο.
Η απόφαση του ΔΕΕ: Δικαίωμα να ζητήσουν τη διαγραφή τους οσάκις η
διατήρησή τους παύει να είναι αναγκαία»
Με την απόφασή του, το ΔΕΕ έκρινε ότι «η αποθήκευση, γενικώς και
αδιακρίτως, βιομετρικών και γενετικών δεδομένων προσώπων που έχουν καταδικαστεί
με ποινική απόφαση μέχρι τον θάνατο των προσώπων αυτών αντιβαίνει στο δίκαιο
της Ένωσης».
Όπως αναφέρεται «στα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αποθηκεύονται στο
αστυνομικό μητρώο στη Βουλγαρία συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, τα
δακτυλικά αποτυπώματα, η φωτογραφία του υποκειμένου καθώς και δείγμα για την
κατάρτιση προφίλ DNA. Το μητρώο περιλαμβάνει επίσης δεδομένα σχετικά με τα
ποινικά αδικήματα που έχει διαπράξει το υποκείμενο των δεδομένων και τις
καταδικαστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί εις βάρος του.
Παράλληλα, όμως, επισημαίνεται ότι «τα δεδομένα αυτά μπορεί να
αποδειχθούν απαραίτητα προκειμένου να εξακριβωθεί εάν το υποκείμενο των
δεδομένων εμπλέκεται στη διάπραξη και άλλων ποινικών αδικημάτων πέραν εκείνων
για τα οποία καταδικάστηκε αμετάκλητα. Ωστόσο, δεν συντρέχει για όλα αυτά τα
πρόσωπα και στον ίδιο βαθμό ο κίνδυνος να εμπλακούν στη διάπραξη περαιτέρω
ποινικών αδικημάτων, όπερ θα δικαιολογούσε το να ισχύει ενιαίο χρονικό διάστημα
αποθήκευσης των δεδομένων που τα αφορούν».
Σημειώνεται δε πως «από τη συνεκτίμηση παραγόντων όπως η φύση και η
σοβαρότητα της διαπραχθείσας αξιόποινης πράξης ή η απουσία του στοιχείου της
υποτροπής μπορεί να συναχθεί ότι ο κίνδυνος που συνδέεται με το πρόσωπο
του καταδικασθέντος δεν δικαιολογεί, κατ’ ανάγκην, τη διατήρηση των δεδομένων
που τον αφορούν στο αστυνομικό μητρώο μέχρι τον θάνατό του. Κατά συνέπεια,
η προθεσμία αυτή μπορεί να θεωρηθεί ως «κατάλληλη» μόνον εφόσον συντρέχουν
ιδιαίτερες περιστάσεις που τη δικαιολογούν δεόντως.
Για τους λόγους αυτούς το ΔΕΕ καταλήγει: «Τούτο, όμως, προδήλως δεν
συμβαίνει όταν η προθεσμία αυτή εφαρμόζεται γενικώς και αδιακρίτως σε
οιονδήποτε έχει καταδικασθεί αμετάκλητα για εκ προθέσεως τελεσθέν ποινικό
αδίκημα. Το δίκαιο της Ένωσης επιτάσσει η νομοθετική ρύθμιση να προβλέπει την
υποχρέωση του υπευθύνου επεξεργασίας να επανεξετάζει περιοδικά εάν η διατήρηση
εξακολουθεί να είναι αναγκαία και να αναγνωρίζει στα υποκείμενα των δεδομένων
το δικαίωμα να ζητήσουν τη διαγραφή τους οσάκις η διατήρησή τους παύει να είναι
αναγκαία».
ΠΗΓΗ. dikastiko.gr