Ο πληθωρισμός περιορίζει την αγοραστική δύναμη
των μισθών, αυτό που ονομάζεται πραγματικός μισθός. Ο πραγματικός μισθός δεν
μετριέται σε χρηματικούς όρους αλλά σε όρους αγαθών και υπηρεσιών. Προκύπτει ως
ο λόγος του ονομαστικού μισθού προς τονδείκτη τιμών.
Προφανώς ο πραγματικός μισθός μπορεί να
υπολογιστεί είτε σε όρους γενικού δείκτη τιμών είτε σε όρους επιμέρους δεικτών,
ανάλογα με το πώςθέλει κανείς να μετρήσει την αξία του. Στην ανάλυσή μας
χρησιμοποιείται ο τριμηνιαίος Δείκτης Μισθολογικού Κόστους (βλ. ΕΛΣΤΑΤ) με
εποχική διόρθωση και ο μέσος όρος των αντίστοιχων τριμήνων του Εθνικού Γενικού
Δείκτη Τιμών Καταναλωτή και του Δείκτη Τιμών Διατροφής και Μη Αλκοολούχων Ποτών
(βλ. ΕΛΣΤΑΤ). Η μόνη μετατροπή που έχει γίνει είναι στο σημείο αναφοράς ώστε να
ισοδυναμεί με 100 το πρώτο τρίμηνο του 2021.
Το διάγραμμα 1 δείχνει τους τρεις δείκτες
(μισθολογικό κόστος, γενικός δείκτης τιμών, δείκτης τιμών διατροφής) από το
πρώτο τρίμηνο του 2021 μέχρι το δεύτερο τρίμηνο του 2022.
Όπως φαίνεται, ο δείκτης μισθολογικού κόστους
(μπλε γραμμή) στο Β τρίμηνο 2023 βρίσκεται στο 106,9, που σημαίνει ότι ο
ονομαστικός μισθός έχει αυξηθεί κατά 6,9% σε σχέση με το Α τρίμηνο 2021. Στο
ίδιο χρονικό διάστημα, ο γενικός δείκτης τιμών (κόκκινη γραμμή) βρίσκεται στο
116,1 και ο δείκτης τιμών ειδών διατροφής (πράσινη γραμμή) στο 125,5, δηλαδή ο
πρώτος έχει αυξηθεί κατά 16,1% και ο δεύτερος κατά 25,5%. Είναι προφανές ότι η
αύξηση του ονομαστικού μισθού υπολείπεται σημαντικά από την αύξηση των τιμών.
Η αναμενόμενη συνέπεια είναι η μείωση του
πραγματικού μισθού, δηλαδή της ποσότητας αγαθών και υπηρεσιών που μπορούν να
αγοράσουν οι μισθωτοί. Είναι εύκολο να υπολογιστεί ποσοτικά η επίπτωση της
ταχύτερης αύξησης των τιμών σε σχέση με τον ονομαστικό μισθό
Το διάγραμμα 2 δείχνει τον πραγματικό μισθό σε
όρους γενικού δείκτη και σε όρους δείκτη τιμών διατροφής.Ο πραγματικός μισθός
υπολογίζεται ως ο λόγος του δείκτη μισθολογικού κόστους με τον αντίστοιχο
δείκτη τιμών.
Ο πραγματικός μισθός σε όρους γενικού δείκτη
(κόκκινη γραμμή), δηλαδή σε όρους ενός αντιπροσωπευτικού «καλαθιού» αγαθών και
υπηρεσιών, βρίσκεται στο 92 κατά το Β τρίμηνο του 2023 από 100 κατά το Α
τρίμηνο του 2021, δηλαδή έχει μειωθεί 8%. Ακόμα πιο έντονη είναι η μείωση του
πραγματικού μισθού σε όρους ειδών διατροφής (μπλε γραμμή) αφού βρίσκεται στο
85,1, δηλαδή η μείωση φτάνει το 14,9%.Με άλλα λόγια, οι μισθωτοί μπορούν να
αγοράσουν 8% λιγότερα αγαθά και, αν ξόδευαν ολόκληρο τον μισθό τους σε τρόφιμα,
θα μπορούσαν να αγοράσουν 14,9% λιγότερα τρόφιμα.
