Πέμπτη 16 Νοεμβρίου 2023

Ἠλιού 19ο

19,15 καὶ εἶπε Κύριος πρὸς αὐτόν· πορεύου, ἀνάστρεφε εἰς τὴν ὁδόν σου καὶ ἥξεις εἰς τὴν ὁδὸν ἐρήμου Δαμασκοῦ καὶ ἥξεις καὶ χρίσεις τὸν Ἀζαὴλ εἰς βασιλέα τῆς Συρίας·

19,15 Καὶ τοῦ εἶπε τότε ὁ Κύριος· “Προχώρα, ξαναγύρισε στὸν δρόμο σου καὶ θὰ φθάσης στὸν δρόμο τῆς ἐρήμου τῆς Δαμασκού. Ἐκεῖ καὶ φθάσης καὶ θὰ χρίσης τὸν Ἀζαὴλ βασιλιά τῆς Συρίας.

Τοῦ εἶπε ὁ Κύριος νὰ πορευθῆ στὴν ἔρημο τὴς Δαμασκοῦ, καὶ ὅταν φθάση ἐκεῖ νὰ χρίση τὸν Ἀζαὴλ βασιλιά τῆς Συρίας. Σημειώνω ὅτι βρισκόμαστε ἀκόμα στὸ Χωρήβ, στὸ ὄρος Σινᾶ, στὸν νοτιότερο σημεῖο τῆς περιοχῆς τοῦ Ἰσραήλ. Ἀπὸ ἐδῶ θὰ διασχίση ὅλη τὴν χώρα πρὸς Βορρᾶ καὶ θὰ φθάση μέχρι τὴν Δαμασκό, στὴν περιοχὴ τῆς Συρίας, ὅπου θὰ χρίση βασιλιά τῆς Συρίας τὸν Ἀζαήλ. Ὁ προφήτης, ἂν καὶ φοβισμένος ποὺ ἐπεδίωξε τὴν μόνωσι μακρυὰ στὴν ἔρημο, ἔχει ἐξουσία ἀπὸ τὸν Θεὸ νὰ χρίση βασιλεῖς. 

19,16 καὶ τὸν Ἰοὺ υἱὸν Ναμεσσὶ χρίσεις εἰς βασιλέα ἐπὶ Ἰσραήλ· καὶ τὸν Ἑλισαιὲ υἱὸν Σαφὰτ χρίσεις εἰς προφήτην ἀντὶ σοῦ.

19,16 τὸν δὲ Ἰού, τὸν υἱὸ τοῦ Ναμεσσί, θὰ τὸν χρίσης βασιλιά τῶν Ἰσραηλιτῶν, καὶ τὸν Ἑλισσαῖο, τὸν υἱὸ Σαφάτ, θὰ τὸν χρίσης προφήτη στὴν θέσι σου.

Διότι ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Ἀζαήλ, τὸν βασιλιά τῆς Συρίας, παίρνει ἐντολὴ νὰ χρίση βασιλιὰ καὶ γιὰ τὸ κράτος τοῦ Ἰσραήλ. Αὐτὸς θὰ εἶναι ὁ Ἰού, ὁ γιὸς τοῦ Ναμεσσί.

Ἡ τρίτη ἐντολὴ εἶναι νὰ χρίση καὶ προφήτη. Θὰ ἐπιλέξη τὸν Ἐλισαιέ, δηλ. τὸν γνωστό μας Ἐλισσαῖο, τὸν υἱὸ τοῦ Σαφάτ.

19,17 καὶ ἔσται τὸν σῳζόμενον ἐκ ῥομφαίας Ἀζαήλ, θανατώσει Ἰού, καὶ τὸν σῳζόμενον ἐκ ῥομφαίας Ἰοὺ θανατώσει Ἑλισαιέ.

19,17 Καὶ ἔτσι θὰ ἐξελιχθοῦν τὰ γεγονότα· Ἐκεῖνον ποὺ θὰ διασωθῆ ἀπὸ τὴν ρμφαία τοῦ Ἀζαήλ, θὰ τὸν θανατώση ὁ Ἰού. Καὶ ἐκεῖνον ποὺ θὰ διασωθῆ ἀπὸ τὸ μαχαῖρι τοῦ Ἰού, θὰ τὸν τιμωρήση ὁ Ἑλισσαῖος.

Ὁ προφήτης μὲ ἐντολὴ τοῦ Θεοῦ θὰ χρίση βασιλεῖς καὶ προφήτη. Ἡ πληροφορία αὐτὴ φαίνεται νὰ εἶναι μᾶλλον ἀδιάφορη, ὅμως ἔχει σημασία γιὰ τὸν προφήτη. Θὰ γίνουν πόλεμοι μεταξύ τῶν βασιλέων μὲ τελικὴ ἐπικράτησι τοῦ Ἐλισσαίου. Ὅσοι διασωθοῦν ἀπὸ τὸν στρατὸ τοῦ Ἀζαήλ, θὰ θανατωθοῦν ἀπὸ τὸν στρατὸ τοῦ Ἰού. Καὶ ὅσοι ἀπομείνουν ἀπὸ τὸν Ἰού, θὰ τιμωρηθοῦν ἀπὸ τὸν Ἐλισσαῖο. Καὶ σίγουρα θὰ πῆτε· Γιατὶ τόση σφαγή, γιατὶ τόσοι πόλεμοι; Ἀδελφοί, ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ μᾶς πληροφορεῖ ὅτι «πάσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβεν ἔνδικον μισθαποδοσίαν» (Ἑβρ. 2,2). Ἡ μεγάλη ἀποστασία, ποὺ στενοχωρεῖ τὸν προφήτη μας, δὲν θὰ μείνη ἀτιμώρητη. Πάντα βεβαίως, σὲ κάθε ἐποχή ἔχομε ἀποστασία καὶ ἀπομάκρυνσι ἀπὸ τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, καὶ οἱ πιστοὶ στενοχωροῦνται καὶ ἀπογοητεύονται, ἀλλὰ πρέπει νὰ ξέρουμε ὅτι καμμία παράβασις καὶ παρακοὴ δὲν μένει ἐτιμώρητη. Αὐτὸ εἶναι μάθημα γιὰ ὅλους μας. Πρέπει νὰ ξέρουμε ὅτι δὲν μποροῦμε νὰ παίζουμε μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν Νόμο του. Πρόσκαιρα φαίνεται ὅτι θριαμβεύει τὸ κακὸ καὶ ἡ ἀποστασία, ὅμως τελικὰ ἐπικρατεῖ τὸ δίκαιο. Ὅλοι ὅσοι ἀποστατοῦν καὶ περιφρονοῦν τὸν νόμο τοῦ Θεοῦ, ἀργὰ ἤ γρήγορα θὰ δοῦν τὴν ἐπικράτησι τοῦ θεϊκοῦ Νόμου.

  

19,18 καὶ καταλείψεις ἐν Ἰσραὴλ ἑπτὰ χιλιάδας ἀνδρῶν, πάντα γόνατα, ἃ οὐκ ὤκλασαν γόνυ τῷ Βάαλ, καὶ πᾶν στόμα, ὃ οὐ προσεκύνησεν αὐτῷ.

19,18 Καὶ θὰ ἀφήσης ἐπείραχτους μεταξὺ τῶν Ἰσρηλιτῶν ἑπτὰ χιλιάδες ἄνδρες, ὅλους ἐκείνους ποὺ δὲν ἔκαμψαν γόνυ, γιὰ νὰ προσκυνήσουν τὸν Βάαλ, τὰ στόματα ἐκεῖνα ποὺ δὲν τὸν προσκύνησαν”.

Καὶ ἡ πιὸ μεγάλη ἔκπληξις γιὰ τὸν προφήτη εἶναι ἡ πληροφορία ὅτι δὲν εἶναι «μονώτατος», ἀλλὰ ὑπάρχουν ἑπτὰ χιλιάδες ἄλλοι οἱ ὁποῖοι δὲν ἀποδέχθηκαν τὸν Βαάλ, τὸν θεὸ τῆς αἰσχύνης ποὺ ἐπέβαλε στανικὰ ἡ Ἰεζάβελ στοὺς Ἰσραηλῖτες. Οὔτε γονάτισαν νὰ προσκυνήσουν στὰ ἀγάλματα ποὺ ἔστησε ἡ βασίλισσα, οὔτε προσευχήθηκαν σὲ αὐτά. Τὸ κείμενο σημειώνει τό «οὐκ ὤκλασαν γόνυ» καὶ τό «καὶ πᾶν στόμα, ὃ οὐ προσεκύνησεν αὐτῷ», δηλαδὴ ἡ λατρεία γίνεται μὲ κίνησι, τὸ γονάτισμα, καὶ μὲ ὕμνους-προσευχές ὅσα λέγονται μὲ τὸ στόμα. Αὐτοὶ παρέμεινα πιστοὶ στὸν ἀληθινὸ Θεό. Καὶ πάντα θὰ ὑπάρχη τὸ «μικρὸ ποίμνιο». Καὶ στὶς πιὸ μεγάλες ἀποστασίες θὰ ὑπάρχουν οἱ πιστοὶ στὸν ἀληθινὸ Θεό. Σὲ πεῖσμα τοῦ διαβόλου καὶ τῶν σκοτεινῶν δυνάμεων πάντα στὸ τέλος θὰ θριαμβεύη ἡ ἀλήθεια τοῦ Θεοῦ.

Ὁ προφήτης Ἠλίας καλεῖ τὸν Ἐλισσαῖο (Βασ. Γ΄. 19,19-21)

19,19 Καὶ ἀπῆλθεν ἐκεῖθεν καὶ εὑρίσκει τὸν Ἑλισαιὲ υἱὸν Σαφάτ, καὶ αὐτὸς ἠροτρία ἐν βουσὶ -δώδεκα ζεύγη ἐνώπιον αὐτοῦ, καὶ αὐτὸς ἐν τοῖς δώδεκα- καὶ ἀπῆλθεν ἐπ᾿ αὐτὸν καὶ ἐπέῤῥιψε τὴν μηλωτὴν αὐτοῦ ἐπ᾿ αὐτόν.

19,19 Ὁ Ἠλίας ἀναχώρησε ἀπὸ ἐκεῖ καὶ βρίσκει τὸν Ἑλισσαῖο, τὸν υἱὸ Σαφάτ. Αὐτὸς τότε ἔκαμνε χωράφι μὲ τὰ βόδια του. (Δώδεκα ζευγάρια βόδια ὤργωναν μπροστά του, καὶ ὁ ἴδιος αὐτοπροσώπως ἔκαμνε χωράφι μὲ ἕνα ζευγάρι βόδια του). Ὁ Ἠλίας τὸν πλησίασε καὶ ἐπέρριψε πάνω του τὴν μηλωτή του.

Ὑπάκουος στὸν λόγο τοῦ Θεοῦ ὁ προφήτης, ἀφοῦ πῆρε ἐντολὴ ἔσπευσε νὰ τὴν φέρη σὲ πέρας. Ἀφήνει τὸ Χωρὴβ καὶ ἀνεβαίνει πρὸς τὴν Δαμασκό καὶ βρίσκει τὸν Ἐλισσαῖο, τὸν υἱὸ Σαφάτ. Σημειώνεται τὸ πατρώνυμο πρὸς διάκρισι, διότι τὸ ὄνομα Ἐλισσαιὲ ἦταν σύνηθες. Φαίνεται ἀπὸ τὴν διήγησι ὅτι μᾶλλον ἦταν γνωστὸς στὸν προφήτη ἀπὸ προηγούμενες συναντήσεις, καὶ μᾶλλον ἦταν μαθητής του καὶ ἐπιθυμοῦσε νὰ γίνη προφήτης. Τὴν ἡμέρα ποὺ τὸ βρῆκε αὐτὸς ὤργωνε τὰ χωράφια του. Φαίνεται ὅτι ἦταν εὐκατάστατος γεωργός, ἀφοῦ ὤργωναν δώδεκα ζευγάρια βόδια συγχρόνως. Καὶ μάλιστα καὶ ὁ ἴδιος ἦταν ἕνας ἀπὸ αὐτούς καὶ ὤργωνε μὲ τὸ δικό του ζευγάρι βοδιῶν. Δὲν ἐπέβλεπε ἁπλῶς ὡς ἀφέντης τὸ ὄργωνα, ἀλλὰ καὶ ὁ ἴδιος συμμετεῖχε ὡς ἕνας ἀπὸ τοὺς γεωργούς. Τὸτε τὸν πλησίασε καὶ ἔριξε πάνω του τὴν μηλωτή του. Σημάδι ὅτι ἐκείνη τὴν στιγμὴ μὲ αὐτὴ τὴν κίνησι τοῦ Ἠλιού ἔγινε ἡ ἐπιλογὴ τοῦ Ἐλισσαίου γιὰ νὰ γίνη προφήτης. Καὶ ἀπὸ τὼρα πρέπει νὰ ἀκολουθήση τὸν Ἠλιού.

19,20 καὶ κατέλιπεν Ἑλισαιὲ τὰς βόας καὶ κατέδραμεν ὀπίσω Ἠλιοὺ καὶ εἶπε· καταφιλήσω τὸν πατέρα μου καὶ ἀκολουθήσω ὀπίσω σου· καὶ εἶπεν Ἠλιού· ἀνάστρεφε, ὅτι πεποίηκά σοι.

19,20 Ὁ Ἑλισσαῖος ἐγκατέλειψε τὰ βόδια του καὶ ἔτρεξε πίσω ἀπὸ τὸν Ἠλιού καὶ εἶπε·  “Ἑπίτρεψέ μου νὰ πάω, γιὰ νὰ ἀποχαιρετίσω καὶ νὰ καταφιλήσω τὸν πατέρα μου, καὶ μετὰ θὰ σὲ ἀκολουθήσω. Καὶ εἶπε ὁ Ἠλιού· Πήγαινε, ἀλλὰ γύρισε διότι σὲ ἔκανα προφήτη.

Ἀμέσως ὁ Ἑλισσαῖος ἄφησε τὰ βόδια, τὸ ὄργωμα, καὶ ἔτρεξε πίσω ἀπὸ τὸν Ἠλιού. Ζήτησε ὅμως τὴν ἄδεια ἀπὸ τὸν Ἠλιοὺ νὰ πάη νὰ ἀποχαιρετίση τὸν πατέρα του. Καὶ μετὰ ἐλεύθερος, καὶ μὲ τὴν ἄδεια καὶ τοῦ πατέρα του πλέον, θὰ ἀλκολουθήση τὴν Ἠλιού. Ὁ προφήτης δὲν ἔφερε ἀντίρρησι, τοῦ ἐπέτρεψε νὰ ἀποχαιρετίση τὸν πατέρα του, ἀλλὰ τοῦ τόνισε ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ μὴν τὸν ἀκολουθήση, διότι ἤδη τὸν ἔχρισε, τὸν ἔκανε προφήτη. 

19,21 καὶ ἀνέστρεψεν ἐξόπισθεν αὐτοῦ καὶ ἔλαβε τὰ ζεύγη τῶν βοῶν καὶ ἔθυσε καὶ ἥψησεν αὐτὰ ἐν τοῖς σκεύεσι τῶν βοῶν καὶ ἔδωκε τῷ λαῷ, καὶ ἔφαγον· καὶ ἀνέστη καὶ ἐπορεύθη ὀπίσω Ἠλιοὺ καὶ ἐλειτούργει αὐτῷ.

19,21 Ὁ Ἑλισσαῖος ἀποχωρίσθηκε ἀπὸ τὸν Ἠλιού. Ἔλαβε καὶ τὰ εἴκοσι τέσσερα βόδια του, τὰ ἔφαξε καὶ τὰ θυσίασε. Τὰ ἔψησε μὲ τὰ ξύλα ἀπὸ τὰ ἄροτρα τῶν βοδιῶν καὶ παρέθεσε τράπεζα στὸν λαὸ καὶ ἔφαγαν. Ἔπειτα ἑτοιμάσθηκε καὶ ἀκολούθησε πίσω ἀπὸ τὸν Ἠλιού καὶ τὸν ὑπηρετοῦσε.

Σημείωσα πιὸ πάνω ὅτι ὁ Ἑλισσαῖος θὰ ἦταν γνωστὸς στὸν Ἠλιού, μᾶλλον μαθητής του ποὺ ἤθελε νὰ γίνη προφήτης. Τώρα ἐπιβεβαιώνεται ἀπὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ ἐπιλέχθηκε ἀπὸ τὸν Ἠλιού γιὰ νὰ γίνη προφήτης ἐνθουσιάσθηκε καὶ χάρηκε τόσο ποὺ ἐγκατέλειψε χωρὶς σκέψεις καὶ ἐνδοιασμούς τὸ ἔργο του, τὸ ἐπάγγελμα τοῦ κτηματία γεωργοῦ, καὶ ἀκολουθεῖ εὐθὺς τὸν προφήτη. Τόσος εἶναι ὁ ἐνθουσιασμός του, ὥστε κόβει καὶ καίει κάθε δεσμὸ μὲ τὸν μέχρι τότε Ἐλισσαῖο καὶ γίνεται ἕνας καινούργιος. Ὄχι ἁπλῶς ἀλλὰζει, ἀλλὰ καὶ ἀποκλείει ὁποιαδήποτε δυνατότητα ἐπιστροφῆς στὸν παλαιὸ Ἑλισσαῖο. Ἔτσι σφάζει τὰ βόδια μὲ τὰ ὁποῖα ὤργωνε καὶ τὰ μαγειρεύει μὲ τὰ ξύλα τῶν ἀρότρων, δεῖγμα ἀποφασιστικότητος καὶ ὁριστικῆς ἀφιερώσεως στὸ προφητικὸ ἔργο. Σβήνει τὸ παρελθόν του, ὅπως πρέπει νὰ γίνεται μὲ ὅλους ἐκείνους, ποὺ ἀποφασίζουν τὴν ἀφιέρωσι στὸν Θεό, ἐννοῶ τὴν μοναχικὴ ἀφιέρωσι. Ὑπόδειγμα εἶναι ὁ Ἑλισσαῖος. Ἀποχαιρετάει καὶ τοὺς συνεργάτες του μὲ ἕνα πλούσιο τραπέζι προσφέροντας τὰ κρέατα τῶν σφαγμένων βοδιῶν. Ἐλεύθερος ἀπὸ τὸ δέσιμο μὲ τὴν γῆ, ἀφοῦ ἦταν γεωργός, ἀκολουθεῖ τὸν προφήτη καὶ τὸν ὑπηρετεῖ ὡς ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ. Τὸ κείμενο σημειώνει· «Ἐπορεύθη ὀπίσω Ἠλιοὺ καὶ ἐλειτούργει αὐτῷ». Αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο δεῖγμα τὴς φροντίδος τοῦ Θεοῦ πρὸς τὸν ἀπογοητευμένο Ἠλιού. Γιὰ τὸν Ἠλιού ὁ Ἑλισσαῖος ἀποτελεῖ χάρι τοῦ Θεοῦ μέσα στὴν μεγάλη του στενοχώρια, μία ἀνέλπιστη παρηγοριά, γιὰ νὰ βεβαιωθῆ ὅτι δὲν εἶναι «μόνος μονώτατος» μέσα στὸ γενικότερο περιβάλλον ἀποστασίας τοῦ λαοῦ.