Αν μέχρι σήμερα θεωρούσατε ότι τα συμπτώματα αυτά είναι επακόλουθα της κακής διατροφής ή της έλλειψης ύπνου, πρόσφατες έρευνες έρχονται να ανατρέψουν τα δεδομένα και να αναδείξουν το άγχος στον εργασιακό χώρο ως τον κύριο υπεύθυνο.
«Να αναπαύεσαι» έγραφε πριν είκοσι αιώνες ο Ρωμαίος ποιητής Οβίδιος. «Ένα χωράφι ξεκούραστο δίνει πλούσιους καρπούς». Δυστυχώς, οι σημερινοί εργαζόμενοι αλλά και εργοδότες δεν δείχνουν την απαιτούμενη προσοχή στη συμβουλή του με οδυνηρά αποτελέσματα της απερισκεψίας τους. Τα ευρήματα της ευρωπαίκής έρευνας που διενεργήθηκε σε περίπου 4.000 εργαζόμενους ηλικίας 42 - 62 ετών καταδεικνύουν ότι ο εργασιακός φόρτος, η έλλειψη συναδελφικής αλληλεγγύης και υποστηρικτικής δομής (προγράμματα στήριξης των εργαζομένων), η ένταση και οι διαξιφισμοί στη δουλειά, συνθέτουν το παζλ του εργασιακού στρες. Γιατί, όμως, είμαστε τόσο ευάλωτοι στη νέα επιδημία και τι μπορούμε να κάνουμε για να διορθώσουμε την κατάσταση;
Συμπτώματα
Παρά το γεγονός ότι το άγχος είναι υποκειμενική κατάσταση δυσφορίας, πολύ συχνά όταν παραμένει, συνοδεύεται ή προξενεί εμφανείς οργανικές εκδηλώσεις και διαταραχές της συμπεριφοράς. Τα συμπτώματα του άγχους, διακρίνονται σε σωματικά, ψυχολογικά και συμπτώματα στη συμπεριφορά.
Εργαζόμενοι που αντιμετωπίζουν αγχογόνους παράγοντες στην εργασία τους, έχουν χαμηλό βαθμό αυτοεκτίμησης, έλλειψη ενθουσιασμού, φτωχά κίνητρα, απώλειες ωρών εργασίας και απρόσφορη συμπεριφορά. Κάποια από τα συμπτώματα στη συμπεριφορά μπορεί να είναι η έλλειψη αυτοσυγκέντρωσης, η χαμηλή απόδοση, η τάση για ατυχήματα, λάθη, χαμηλή ποιότητα εργασίας, καθυστερήσεις, δυσκολία σωστής διαχείρισης του χρόνου και έλλειψη παραγωγικότητας, απουσίες, παραίτηση, αποφυγή της εργασίας, χαμηλά εργασιακά κίνητρα, κινητικότητα, επιθετικότητα προς συναδέλφους.
Παρουσιάζουν συχνότερα κεφαλαλγίες, ζάλη, αυχεναλγίες, αρτηριακή υπέρταση, στεφανιαία ανεπάρκεια, έλκος στομάχου, διαταραχές ύπνου, υπερχοληστεριναιμία και ψυχικές εκδηλώσεις. Τα συμπτώματα που προκαλούνται από τους αγχογόνους παράγοντες, αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, μπορούν να δημιουργήσουν ένα φαύλο κύκλο και να οδηγήσουν στην εξουθένωση και στη δυσπραγία του εργαζόμενου.
Αγχογόνοι παράγοντες
Οι συχνές απολύσεις εργαζομένων, η πρόσφατη και πρωτόγνωρη οικονομική ύφεση και η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού ασκούν διαρκώς εντονότερες πιέσεις στους εργαζόμενους από τους οποίους ζητούνται όλο και περισσότερα, αφού μάνατζερ και μέτοχοι ενδιαφέρονται για τον πολλαπλασιασμό των κερδών τους και τη μείωση των δαπανών.
Τι μας αγχώνει;
Στην επιχείρηση
§ αλλαγές
§ ανεπαρκής επικοινωνία
§ διαπροσωπικές διαφορές
§ ασυμφωνία για τους σκοπούς
Στα καθήκοντα
§ υπερβολικά πολλά και δύσκολα
§ υπερβολικά απλά και ασήμαντα
§ ευθύνη
§ στενά όρια δικαιοδοσίας
Στη σταδιοδρομία
§ απουσία ευκαιριών προαγωγής
§ υπευθυνότητες
§ ανεργία
Στο εργασιακό περιβάλλον
§ ασχήμια
§ έκθεση σε φυσικούς παράγοντες
§ κακή εργονομία
§ επικινδυνότητα
Ο ρόλος
§ σύγκρουση ρόλων
§ ασάφεια ρόλου
§ ανεπαρκείς πόροι
§ ανεπαρκής δικαιοδοσία
Στο ωράριο εργασίας
§ συχνές αλλαγές ωραρίου
§ εξαντλητικά ωράρια
§ έλλειψη διακοπών
Πώς αντιμετωπίζεται;
Τι μπορεί να γίνει για να ξεπεραστεί το πρόβλημα; Πολλά λένε οι ειδικοί. Τα
στελέχη θα πρέπει να διερευνούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι υφιστάμενοί
τους και να τους βοηθούν να νιώσουν καλύτερα. Ιδιαίτερη σημασία έχει η εκμάθηση
διαχείρισης χρόνου. Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να μάθουν να μιλούν ελεύθερα με τα
αφεντικά τους ώστε να βρίσκονται τρόποι ανακούφισης της πίεσης. Θα πρέπει να ξεκουράζονται
κάνοντας μικρά διαλείμματα και να περνούν περισσότερη ώρα με την οικογένειά
τους ή δραστηριοποιούμενοι εκτός γραφείου.
Μικρά & σημαντικά
Αν λοιπόν ακούγοντας τη λέξη «εργασία οδηγείτε σχεδόν αυτόματα το σώμα σας σε
κατάσταση συναγερμού, ίσως είναι καιρός να αλλάξετε τον τρόπο με τον οποίο την
αντιμετωπίζετε, ή και την ίδια την εργασία σας, αν αυτό είναι εφικτό:
● Εντοπίστε τι ακριβώς είναι αυτό που σας προκαλεί τόση πίεση: οι εργασιακές
συνθήκες, ο τρόπος με τον οποίο σκέφτεστε για τη δουλειά σας, οι στόχοι που
έχετε θέσει, τα καθήκοντα που έχετε αναλάβει, οι σχέσεις με προϊσταμένους,
συναδέλφους ή συνεργάτες.
● Προετοιμαστείτε καλύτερα και αποκτήστε περισσότερα επαγγελματικά εφόδια:
αναπτύξτε τις ικανότητες και τις γνώσεις που σχετίζονται με το επάγγελμα και τα
καθήκοντά σας, ώστε να αισθάνεστε -και να είστε- περισσότερο επαρκής.
● Οργανωθείτε: αξιοποιήστε καλύτερα το χρόνο σας- τόσο στη δουλειά όσο και στις
υπόλοιπες δραστηριότητές σας. Θα «γλιτώσετε» πολύ άσκοπο άγχος και θα γίνετε
πιο αποτελεσματικός.
● Αναθέστε σε άλλους όσα καθήκοντα δεν σας αναλογούν. Έτσι θα κάνετε καλύτερα
και με λιγότερη πίεση αυτά που έχετε να φέρετε σε πέρας.
● Καταπολεμήστε την τελειοθηρία και τις μη ρεαλιστικές προσδοκίες από τον εαυτό
σας. Δεν θα σας οδηγήσουν πουθενά, παρά μόνο… στην απόγνωση.
● Διεκδικήστε πιο αποτελεσματικά. Πείτε «όχι», ζητήστε βοήθεια, θέστε όρια στις
απαιτήσεις των άλλων.
● Βελτιώστε τις σχέσεις με τους συναδέλφους σας. Κάντε τους «συμμάχους» στις
δύσκολες ώρες.
● Αναζητήστε την ποιότητα ζωής εκτός δουλειάς.
● Ξεκαθαρίστε τι σημαίνει για σας η εργασία σας. Δείτε την από άλλη οπτική
γωνία, αναθεωρήστε τις προτεραιότητές σας, βγάλτε την από το… κέντρο του κόσμου
σας.
Περιοδικό Life - Τεύχος 55.
