Έχεις πιάσει ποτέ τον εαυτό
σου να βιώνει μια κατάσταση ως μια οδυνηρή δοκιμασία, την ίδια στιγμή που
κάποιος άλλος την χαρακτηρίζει ως ελάχιστα ενοχλητική; Έχεις νιώσει ποτέ πως
όλα πάνε στραβά στη ζωή σου, έως ότου ακούς τα προβλήματα κάποιου άλλου και
συνειδητοποιείς πως οι δυσκολίες που αντιμετωπίζεις δεν είναι τελικά τόσο
τρομερές; Έχεις έρθει ποτέ αντιμέτωπος με μια πρόκληση στη ζωή σου η οποία
αρχικά φάνταζε αρνητική, αλλά που τελικά ήταν προς όφελός σου, με αποτέλεσμα
κοιτώντας πίσω να την αξιολογήσεις ως κάτι θετικό που σου συνέβη; Όλες αυτές οι
καταστάσεις έχουν να κάνουν με αυτό που στην ψυχολογία ονομάζεται:
«αναπλαισίωση».
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΑΝΑΠΛΑΙΣΙΩΣΗ;
Η αναπλαισίωση είναι ένας
τρόπος να βλέπεις τα γεγονότα και τις καταστάσεις από διαφορετική οπτική γωνιά
και έτσι να αλλάζεις τον τρόπο που τα βιώνεις. Ένα στρεσογόνο γεγονός, για
παράδειγμα, μπορεί να αντιμετωπιστεί ως «απειλή» και να σε κάνει να βιώσεις
άγχος, θυμό, ματαίωση ή ως «πρόκληση», δίνοντάς σου ικανοποίηση, αισιοδοξία,
δύναμη. Σκέψου μια πραγματικά δύσκολη μέρα. Θέλεις να κυριαρχήσουν μέσα σου
σκέψεις όπως: «Είμαι πραγματικά άτυχος», «Αυτό είναι μεγάλη αδικία», «Όλα
στραβά μου πηγαίνουν» ή να την αντιμετωπίσεις ως ένα μικρό σημείο καμπής σε μια
γενικά επιτυχημένη ζωή;
Η αναπλαισίωση είναι ένας
τρόπος με τον οποίο μπορείς να αλλάξεις τις αντιλήψεις σου για τις δυσκολίες
της ζωής, έτσι ώστε να αποφύγεις τη βίωση υψηλών επιπέδων στρες και να
δημιουργήσεις μια πιο θετική στάση για τη ζωή, κάνοντας τις αλλαγές που
πραγματικά χρειάζεσαι.
ΠΩΣ Η ΑΝΑΠΛΑΙΣΙΩΣΗ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ
ΤΟ ΣΤΡΕΣ;
Η τεχνική της αναπλαισίωσης
μπορεί να αλλάξει τις φυσιολογικές αντιδράσεις του οργανισμού σου στο στρες,
γιατί τα σωματικά συμπτώματα του στρες δεν προκαλούνται τόσο από τα πραγματικά
γεγονότα, όσο από αυτό που ονομάζουμε «αντιλαμβανόμενο στρες» (perceived stress).
Εάν νιώσεις κάποιου είδους απειλή – σωματική ή ψυχολογική – εξαιτίας ενός
γεγονότος, ο οργανισμός σου θα προετοιμαστεί για «μάχη ή φυγή» (fight or flight). Όμως, το σύστημα του
στρες μπορεί να παραμείνει ενεργοποιημένο ακόμα κι όταν το γεγονός που το
πυροδότησε έχει πια περάσει, με αποτέλεσμα να συνεχίσεις να βιώνεις τις
αρνητικές του συνέπειες, ειδικά εάν δεν έχεις μάθει να εφαρμόζεις κάποιες
τεχνικές χαλάρωσης. Μέσω της αναπλαισίωσης, μειώνεις τα γεγονότα που
αντιλαμβάνεσαι ως απειλητικά και έτσι διευκολύνεται η διαδικασία της χαλάρωσης.
ΜΕΡΙΚΕΣ ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ:
Αναγνώρισε τις αρνητικές σου
σκέψεις. Συχνά είναι δύσκολο να αντιληφθείς τις αρνητικές σκέψεις ή τα καταστροφολογικά
σενάρια που κάνεις, γιατί γίνονται τόσο αυτόματα που μοιάζουν σαν κομμάτι του
εαυτού σου. Κράτα ένα ημερολόγιο όπου θα καταγράφεις τις δύσκολες καταστάσεις
που αντιμετωπίζεις, καθώς και τις αρνητικές σκέψεις που πυροδοτούν
Έλεγξε το κατά πόσο οι
αρνητικές σου σκέψεις ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, βάσει πάντα
ενδείξεων. Μήπως υπάρχει και κάποιος άλλος τρόπος για να ερμηνεύσεις το ίδιο
γεγονός; Ποιος τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης είναι πιο εποικοδομητικός;
Ένα παράδειγμα:
ΓΕΓΟΝΟΣ: Τηλεφώνησα στην φίλη
μου την Ελένη και δεν το σήκωσε
ΣΚΕΨΕΙΣ: «Μάλλον με θεωρεί
βαρετή», «Προσπαθεί να με αποφύγει ευγενικά», «Ποτέ δε θα αποκτήσω μία
πραγματική φίλη»
ΝΕΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ: «Η Ελένη μου
προτείνει πολλές φορές να βγούμε παρέα», «Είναι πιθανό να είχε δουλειά και να
με καλέσει αργότερα»
Αντί να συνεχίσεις να βλέπεις
τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που χρησιμοποιούσες μέχρι σήμερα, αμφισβήτησε την
κάθε αρνητική σου σκέψη και δες εάν μπορείς να υιοθετήσεις εναλλακτικές σκέψεις
που ταιριάζουν στην περίπτωσή σου, αλλά αντανακλούν μια πιο θετική θεώρηση των
πραγμάτων
Αντικατάστησε τις σκέψεις σου
με νέες, πιο θετικές. Ψάξε για τα οφέλη από κάθε κατάσταση, ακόμα και από την
πιο άσχημη. Κάνε σκέψεις που να ανταποκρίνονται μεν των περιστάσεων, αλλά που
θα είναι λιγότερο φορτισμένες αρνητικά. Σε αυτό μπορεί να σε βοηθήσει και η
θετική διατύπωση των σκέψεών σου. Πες, για παράδειγμα, «Μπορώ να τα καταφέρω,
αλλά θα χρειαστεί προσπάθεια», αντί «Δεν μπορώ να το κάνω»
Μπορεί να μην το πιστεύεις,
αλλά ο διαφορετικός τρόπος που διατυπώνεις τις σκέψεις σου είναι ικανός να σου
αλλάξει τη ζωή! Δοκίμασέ το!
Ελπίδα Μ. Παναγιωτουνάκου
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια
Ειδ. Αιγινήτειο Παν/κο νοσ.
Diploma in Dyslexia
Msc Έλεγχος του
Στρες και Προαγωγή της Υγείας
Ιατρική Αθηνών
Τηλ.: 210 81 41 570, Κιν.: 697 40 12 477
Ανοίξεως – Σταμάτας 2, Άνοιξη
Web page: http://www.wix.com/elpidapan/panagiotounakou
