Ο θυμός που κάποτε αποτελούσε
«κλειδί» για την επιβίωση του ανθρώπου τη σήμερον ημέρα πυροδοτείται από
ασήμαντες αφορμές, αναφέρει μια κορυφαία ψυχολόγος στη Βρετανία.
Η δρ Σάντι Μαν από το
Πανεπιστήμιο του Κεντρικού Λάνκασιρ αναφέρει ότι η επιθετικότητα, η οποία ήταν
απαραίτητη στους προγόνους μας προκειμένου να επιβιώνουν και είναι βαθιά
«καλωδιωμένη» στον εγκέφαλό μας, μπορεί να στοχεύσει προς λάθος κατεύθυνση όταν
δεν υπάρχει άμεσος λόγος για να υφίσταται. Πού οδηγεί αυτό; Σε τρομερό θυμό για
ασήμαντα γεγονότα, όπως το να περιμένουμε στην αίθουσα αναμονής ενός γιατρού,
το να μας «κρασάρει» ο υπολογιστής ή το να μπλέξουμε με το αυτοκίνητο στην κίνηση.
Η ειδικός συνεχίζει
τονίζοντας ότι ο άνετος τρόπος ζωής σήμερα μας έχει «κακομάθει» και έχει
ανεβάσει τόσο τον πήχη των προσδοκιών μας ώστε να αντιμετωπίζουμε οτιδήποτε δεν
αγγίζει την τελειότητα σαν «οξύθυμα παιδιά».
Η ενέργεια που βοηθούσε τους
πρώτους ανθρώπους να επιβιώνουν – να βρίσκουν δηλαδή τροφή και καταφύγιο – έχει
χάσει τον στόχο της στον 21ο αιώνα. Αυτό συμβαίνει επειδή για τους
περισσότερους – τουλάχιστον στον δυτικό κόσμο – τα βασικά έχουν λυθεί αφήνοντας
τα κίνητρα τα οποία «τρέφουν» την επιβίωση χωρίς μια συναισθηματική διέξοδο.
Ο άνθρωπος εξελίχθηκε ώστε να
θυμώνει απέναντι σε ορισμένες καταστάσεις, επειδή το συναίσθημα δημιουργεί
κίνητρο για να κατακτούμε πράγματα. Για παράδειγμα, το αίσθημα της πείνας μάς
θυμώνει μειώνοντας τη σεροτονίνη στον εγκέφαλο και ωθώντας μας να βρούμε τροφή.
Αυτός ενδέχεται να είναι ένας από τους λόγους που οι επαναστάσεις γίνονται πιο
εύκολα όταν υπάρχει πείνα.
Το Τop 10 των αφορµών που µας
κάνουν (πολλές φορές) αναίτια έξαλλους
1. Το να περιμένουμε πολύ στην αίθουσα αναμονής ενός γιατρού.
2. Μποτιλιάρισμα.
3. Ασφυκτικά γεμάτα μέσα μαζικής μεταφοράς
4. Ενας φίλος που αστειεύεται με ένα ευαίσθητο ζήτημα.
5. Ενας φίλος που δεν μας επιστρέφει τα χρήματα που του δανείσαμε.
6. Το να κατηγορούμαστε άδικα από ανθρώπους που δεν μας ενδιαφέρουν.
7. Να πρέπει να καθαρίσουμε για κάποιον άλλον (κυριολεκτικά και μεταφορικά).
8. Να περιμένουμε για πολλή ώρα στην αναμονή του τηλεφώνου.
9. Το να μας δίνονται λάθος οδηγίες όταν αναζητούμε ένα μέρος.
10. Το να μας κλέβουν χρήματα.
Εξελικτική προσαρμογή
Ο θυμός έπαιξε επίσης πολύ
σημαντικό ρόλο για τους πρώτους ανθρώπους διατηρώντας ουσιαστικώς τη συνοχή της
ομάδας – λειτουργούσε ως προειδοποίηση όταν ένα μέλος της ομάδας ενοχλούσε τα
υπόλοιπα με τη συμπεριφορά του. «Αν οι πρόγονοί μας ήταν πολύ “χαλαροί” και
άφηναν τους υπόλοιπους να τους κλέβουν την τροφή ή επέτρεπαν στους εχθρούς τους
να πλησιάσουν με φόβο να τους σκοτώσουν, τότε το είδος δεν θα είχε επιβιώσει.
Ωστόσο ο σύγχρονος άνθρωπος των προηγμένων χωρών σπάνια αντιμετωπίζει πλέον
θανάσιμους κινδύνους τέτοιου είδους» γράφει η δρ Μαν.
Ολος αυτός ο θυμός λοιπόν που
δεν έχει τον σωστό τρόπο εκτόνωσης τελικώς βγαίνει στον δρόμο όπου μπορούν να
προκληθούν ομηρικοί καβγάδες λόγω της κίνησης, σε ένα εστιατόριο όπου είναι
πιθανό να γίνει σκηνή για το ότι το γεύμα δεν είχε την τέλεια θερμοκρασία ή σε
ένα λεωφορείο όπου άνθρωποι μπορεί να πιαστούν στα χέρια για μια θέση.
Πρόσφατες δημοσκοπήσεις
δείχνουν ότι το 90% των ανθρώπων σήμερα θυμώνει πολύ με τα τηλεφωνήματα που
δέχεται από τηλεφωνικά κέντρα που προτείνουν προσφορές, ενώ ένας στους δύο
γίνεται έξαλλος με τον υπολογιστή του (επειδή αργεί ή δεν δουλεύει σωστά), ώστε
να του επιτίθεται χτυπώντας τον. «Τώρα πια έχουν ικανοποιηθεί όλες οι βασικές
μας ανάγκες και οι προσδοκίες μας έχουν αυξηθεί» λέει η δρ Μαν και προσθέτει:
«Φερόμαστε πλέον σαν
κακομαθημένα παιδιά που περιμένουν να είναι όλα τέλεια και όταν αυτό δεν
συμβαίνει στυλώνουν τα πόδια».
Κατά την ειδικό, προκειμένου να ξεπερνούμε αυτές τις ανούσιες κρίσεις θυμού το
ερώτημα που πρέπει να θέτουμε στον εαυτό μας είναι ένα: Αυτό που συμβαίνει
απειλεί την επιβίωσή μου; Αν η απάντηση είναι αρνητική, τότε μάλλον θα πρέπει
να καταλαγιάσουμε τον θυμό μας.
