Η συμμετοχή των
γυναικών στο πολιτικά δρώμενα ήρθε μετά από αγώνες που σημάδεψαν κυρίως τις
αρχές του προηγούμενου αιώνα. Αγώνες παγκόσμιους, - ποιoς ξεχνά άλλωστε τις
περίφημες σουφραζέτες - αγώνες που έγιναν και στην δική μας "όμορφη και
παράξενη πατρίδα".
Το 1887 ήταν η χρονιά που ακούστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύνθημα «ψήφος στη γυναίκα». Το 1921 ο πρωθυπουργός Γούναρης υπόσχεται να κάνει το σύνθημα πραγματικότητα, αν και τελικά η πρότασή του δεν ευδοκιμεί. Βρισκόμαστε στα 1930, όταν μετά από σκληρούς αγώνες των γυναικών και ύστερα από πολλές συζητήσεις και παλινωδίες στον πολιτικό χώρο, δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα ψήφου υπό όρους.
α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.
β) Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται.
γ) Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν.
δ) Μόνο όσες ήταν πάνω από 30 χρονών.
Αλλά το 1930 το 70% των γυναικών στην Ελλάδα, άνω των 30 χρονών, ήταν αγράμματες. Επρόκειτο λοιπόν για καθαρή κοροϊδία. Το 1934 οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν, για πρώτη φορά, στις δημοτικές εκλογές. Στις εκλογές εκείνες, ψήφισαν μόνο 240 γυναίκες σε όλη την Ελλάδα. Οι εκλογές εκείνες, ήταν οι πρώτες στην ιστορία του τόπου, όπου οι γυναίκες, έστω και υπό όρους, είχαν το δικαίωμα ψήφου. Μερικά χρόνια αργότερα, το ανώτερο όργανο της πρώτης λαϊκής εξουσίας στην Ελλάδα (ΠΕΕΑ) αναγνωρίζει τυπικά και ουσιαστικά την ισότητα της γυναίκας. Έτσι, για πρώτη φορά οι γυναίκες έχουν ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άνδρες. Μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο, στις 23 Απρίλη του 1944 γίνονται οι πρώτες εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα και στο Εθνικό Συμβούλιο (Βουλή) εκλέγονται οι πρώτες γυναίκες βουλευτές: Χρύσα Χατζηβασιλείου, Μαρία Σβώλου, Καίτη Νισυρίου Ζεύγου, Μάχη Μαυροειδή, Φωτεινή Φιλιππίδη.
Τον Ιούλη του 1944 στις εκλογές για την Αυτοδιοίκηση και τη Λαϊκή Δικαιοσύνη εκλέγονται επίσης γυναίκες.
Ο εμφύλιος σήμανε το τέλος της ελπίδας. Πισωγύρισμα για την Ελλάδα, πισογύρισμα και για τις γυναίκες. Και πάμε στα 1952. Μια εποχή, όπου ο Ελληνικός λαός έβγαινε καταρημαγμένος από δύο πολέμους, το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο, με πληγωμένα όνειρα αναζητώντας εναγώνια τα χαμένα του οράματα. Ο νόμος 2159 του 1952 κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται. Η πρώτη γυναίκα βουλευτής είναι η Ελένη Σκούρα, με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός». Την εποχή εκείνη, απέκτησε η Ελληνίδα πλήρη πολιτικά δικαιώματα και στις δημοτικές εκλογές. Το 1954, ο λαός της Αθήνας, έστειλε με την ψήφο του, τρεις γυναίκες στο Δημοτικό Συμβούλιο του πρώτου δήμου της χώρας: Την Καίτη Φιλλιοπούλου, την Ευριδίκη Σπυρομήλιου και την Πέρη Δαράκου. Το Σύνταγμα του 1975 είναι το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας που ορίζει ρητά ότι «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου». Το 1981 και το 1985 εξελέγησαν στη Βουλή 13 γυναίκες και δύο στην Ευρωβουλή. Θα περίμενε κανείς στις μέρες μας που η δημοκρατία έχει εδραιωθεί και η χώρα μας ευημερεί και αναπτύσσεται ότι οι γυναίκες θα έπαιζαν προεξέχοντα ρόλο και στο πολιτικό γίγνεσθαι. Και όμως οι γυναίκες βουλευτίνες που από το 1952 μέχρι σήμερα τίμησαν την ελληνική Βουλή, είναι μόλις 56 τον αριθμό. Τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση όπου εκεί η παρουσία των γυναικών είναι πιο έντονη. Οφείλουμε ωστόσο να σημειώσουμε ότι παρά την μικρή τους ποσοστιαία συμμετοχή, οι γυναικείες παρουσίες στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας μας έδωσαν και δίνουν το δικό τους ιδιαίτερο στίγμα, ανοίγοντας τον δρόμο για την πραγματική ισότητα των δύο φύλλων στις επόμενες γενιές.
Το 1887 ήταν η χρονιά που ακούστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα το σύνθημα «ψήφος στη γυναίκα». Το 1921 ο πρωθυπουργός Γούναρης υπόσχεται να κάνει το σύνθημα πραγματικότητα, αν και τελικά η πρότασή του δεν ευδοκιμεί. Βρισκόμαστε στα 1930, όταν μετά από σκληρούς αγώνες των γυναικών και ύστερα από πολλές συζητήσεις και παλινωδίες στον πολιτικό χώρο, δίνεται στην Ελληνίδα το δικαίωμα ψήφου υπό όρους.
α) Μόνο για τις δημοτικές εκλογές.
β) Μόνο για να εκλέγει, όχι να εκλέγεται.
γ) Μόνο οι εγγράμματες είχαν δικαίωμα να ψηφίσουν.
δ) Μόνο όσες ήταν πάνω από 30 χρονών.
Αλλά το 1930 το 70% των γυναικών στην Ελλάδα, άνω των 30 χρονών, ήταν αγράμματες. Επρόκειτο λοιπόν για καθαρή κοροϊδία. Το 1934 οι γυναίκες καλούνται να ψηφίσουν, για πρώτη φορά, στις δημοτικές εκλογές. Στις εκλογές εκείνες, ψήφισαν μόνο 240 γυναίκες σε όλη την Ελλάδα. Οι εκλογές εκείνες, ήταν οι πρώτες στην ιστορία του τόπου, όπου οι γυναίκες, έστω και υπό όρους, είχαν το δικαίωμα ψήφου. Μερικά χρόνια αργότερα, το ανώτερο όργανο της πρώτης λαϊκής εξουσίας στην Ελλάδα (ΠΕΕΑ) αναγνωρίζει τυπικά και ουσιαστικά την ισότητα της γυναίκας. Έτσι, για πρώτη φορά οι γυναίκες έχουν ίσα πολιτικά δικαιώματα με τους άνδρες. Μετά τον β' παγκόσμιο πόλεμο, στις 23 Απρίλη του 1944 γίνονται οι πρώτες εκλογές στην ελεύθερη Ελλάδα και στο Εθνικό Συμβούλιο (Βουλή) εκλέγονται οι πρώτες γυναίκες βουλευτές: Χρύσα Χατζηβασιλείου, Μαρία Σβώλου, Καίτη Νισυρίου Ζεύγου, Μάχη Μαυροειδή, Φωτεινή Φιλιππίδη.
Τον Ιούλη του 1944 στις εκλογές για την Αυτοδιοίκηση και τη Λαϊκή Δικαιοσύνη εκλέγονται επίσης γυναίκες.
Ο εμφύλιος σήμανε το τέλος της ελπίδας. Πισωγύρισμα για την Ελλάδα, πισογύρισμα και για τις γυναίκες. Και πάμε στα 1952. Μια εποχή, όπου ο Ελληνικός λαός έβγαινε καταρημαγμένος από δύο πολέμους, το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τον Εμφύλιο, με πληγωμένα όνειρα αναζητώντας εναγώνια τα χαμένα του οράματα. Ο νόμος 2159 του 1952 κατοχυρώνει το δικαίωμα της γυναίκας όχι μόνο να εκλέγει, αλλά και να εκλέγεται. Η πρώτη γυναίκα βουλευτής είναι η Ελένη Σκούρα, με το κόμμα «Ελληνικός Συναγερμός». Την εποχή εκείνη, απέκτησε η Ελληνίδα πλήρη πολιτικά δικαιώματα και στις δημοτικές εκλογές. Το 1954, ο λαός της Αθήνας, έστειλε με την ψήφο του, τρεις γυναίκες στο Δημοτικό Συμβούλιο του πρώτου δήμου της χώρας: Την Καίτη Φιλλιοπούλου, την Ευριδίκη Σπυρομήλιου και την Πέρη Δαράκου. Το Σύνταγμα του 1975 είναι το πρώτο Σύνταγμα της Ελλάδας που ορίζει ρητά ότι «όλοι οι Έλληνες και οι Ελληνίδες είναι ίσοι ενώπιον του Νόμου». Το 1981 και το 1985 εξελέγησαν στη Βουλή 13 γυναίκες και δύο στην Ευρωβουλή. Θα περίμενε κανείς στις μέρες μας που η δημοκρατία έχει εδραιωθεί και η χώρα μας ευημερεί και αναπτύσσεται ότι οι γυναίκες θα έπαιζαν προεξέχοντα ρόλο και στο πολιτικό γίγνεσθαι. Και όμως οι γυναίκες βουλευτίνες που από το 1952 μέχρι σήμερα τίμησαν την ελληνική Βουλή, είναι μόλις 56 τον αριθμό. Τα πράγματα είναι κάπως καλύτερα στην τοπική αυτοδιοίκηση όπου εκεί η παρουσία των γυναικών είναι πιο έντονη. Οφείλουμε ωστόσο να σημειώσουμε ότι παρά την μικρή τους ποσοστιαία συμμετοχή, οι γυναικείες παρουσίες στην κεντρική πολιτική σκηνή της χώρας μας έδωσαν και δίνουν το δικό τους ιδιαίτερο στίγμα, ανοίγοντας τον δρόμο για την πραγματική ισότητα των δύο φύλλων στις επόμενες γενιές.
Μιχάλης Πολίτης.
