ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ.
Η ίδια λέξη δράμα μας οδηγεί
στα «δρώμενα», δηλ. στις τελετές προς τιμή του Διόνυσου, στις οποίες
μπροστά στους πιστούς θεατές Δε διηγούνταν μόνο, αλλά και μιμούνταν,
παράσταιναν, δηλ. τα σχετικά με το θεό. Τέτοιες μιμικές παραστάσεις είχαν
βέβαια και οι μύθοι άλλων θεών, αλλά στα περισσότερα μέρη της Ελλάδας αυτές
συνδέονταν με τη λατρεία του Διόνυσου και της Δήμητρας. Ιδιαίτερα η λατρεία του
Διόνυσου είχε μεταμφιέσεις και φαιδρές γιορτές.
Η ευθυμία από την οινοποσία, οι
τραγοπόδαροι ακόλουθοι του θεού Σάτυροι, τα χοντρά αστεία που έλεγαν μεταξύ
τους αυτοί που γιόρταζαν, προκαλούσαν το γέλιο των θεατών.
Η συνάφεια του Διόνυσου με τη φύση, που πεθαίνει το
φθινόπωρο και το χειμώνα και ξαναγεννιέται την άνοιξη, έκανε να αναπτυχθούν
σοβαροί μύθοι που έδωσαν υλικό στο διθύραμβο, από τον οποίο προήλθε η τραγωδία.
Ουσιώδες γνώρισμα της διονυσιακής λατρείας ήταν η έκσταση, η συναισθηματική
μέθη, που ανύψωνε τον πιστό πάνω από την πραγματικότητα και τον έκανε να αισθάνεται
τον εαυτό του άλλο πρόσωπο, που το κατείχε το πνεύμα του Διόνυσου. Η μεταμφίεση
στις διονυσιακές γιορτές ήταν απαραίτητη.
Οι πιστοί τυλίγονταν με δέρματα ζώων, άλειφαν το πρόσωπο
τους με το κατακάθι του κρασιού (τρυγία) ή τα σκέπαζαν με φύλλα δέντρων, φορούσαν
στεφάνια από κισσό κ.λ.π. Οι μεταμφιέσεις των «εορταστών» του
Διόνυσου συνεχίστηκαν και στο δράμα, γιατί οι ηθοποιοί (υποκριτές) και οι
χορευτές μεταμφιέζονταν και φορούσαν προσωπείο.
Το δράμα, ως ποιητικό είδος, προήλθε από την αρμονική
ένωση της επικής και της λυρικής ποίησης και η γλώσσα και το μέτρο του έχει
μικτό χαρακτήρα. Ειδικότερα: η γλώσσα στα λυρικά μέρη και στα τρία είδη του
δράματος είναι η δωρική και μέτρο τα διάφορα μέτρα της λυρικής ποίησης. Η
γλώσσα στα διαλογικά μέρη είναι στην τραγωδία και στο σατυρικό δράμα η
παλαιότερη μορφή της αττικής διαλέκτου, που μοιάζει με την ιωνική και τη γλώσσα
του έπους. Στην αττική κωμωδία η σύγχρονη ομιλούμενη, στη Σικελλιωτική του
Επίχαρμου η δωρική. Το μέτρο που χρησιμοποιείται στα διαλογικά μέρη και στα
τρία είδη του δράματος είναι όχι το δακτυλικό εξάμετρο, αλλά στα πρώτα δράματα
το τροχαικό τετράμετρο και μετά το ιαμβικό τρίμετρο.
