Η Παγκόσμια Ημέρα Διεθνούς Δικαιοσύνης γιορτάζεται με
πρωτοβουλία του «Συμμαχίας για το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο» (ενός συνασπισμού
μ.κ.ο.), κάθε χρόνο στις 17 Ιουλίου για να κάνει γνωστό σε παγκόσμια
κλίμακα το αναδυόμενο σύστημα της τακτικής διεθνούς ποινικής δικαιοσύνης, που
επιλαμβάνεται υποθέσεων για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας (γενοκτονία,
εγκλήματα πολέμου κ.ά.).
Στις 17η Ιουλίου 1998 υιοθετήθηκε η Σύμβαση της Ρώμης, με
την οποία συνεστήθη το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με έδρα τη Χάγη και τέθηκε σε
ισχύ από το 2002. Μέχρι τότε, των εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας
επιλαμβάνονταν τα λεγόμενα ad hoc δικαστήρια (δικαστήρια εκ των υστέρων,
συνιστώμενα για να δικάσουν μία υπόθεση), όπως της Νυρεμβέργης και του Τόκιο
για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, της Χάγης για τον πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας
και της Τανζανίας για τη γενοκτονία στη Ρουάντα).
Από το 2002, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας υπάγονται
στην αρμοδιότητα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, το οποίο έχει δικαιοδοσία
μόνο στα κράτη που έχουν επικυρώσει τη Σύμβαση της Ρώμης και αυτή την περίοδο
είναι 106 από τα 192 που συγκροτούν τον ΟΗΕ. Χώρες με μεγάλη επιρροή στη διεθνή
πολιτική σκηνή, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, η Ινδία, το Ισραήλ και η Τουρκία,
δεν είναι μέλη του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, δυσχεραίνοντας την απονομή
της διεθνούς δικαιοσύνης και αποτελώντας τροχοπέδη στην επιβολή της.
