ΤΣΟΚΤΟΥΡΙΔΟΥ ΠΑΡΘΕΝΑ.
«Η Κων/πολη το έτος 1821», που εξεδόθη στην Λιψία ένα χρόνο
μόλις αργότερα και που σελίδες του έδωσε ο λαμπρός ερευνητής και δημοσιογράφος
Κυριάκος Σιμόπουλος. Αμέσως έγιναν μαζικές συλλήψεις εκατοντάδων προυχόντων
Ελλήνων στην Πόλη και ξέσπασε το φοβερό πογκρόμ. Γράφει ο Στρέιτ:
«Ο οθωμανικός όχλος, σε φοβερή έξαψη, ρίχτηκε στα σπίτια των
Ελλήνων αρχόντων και άρχισε τη λεηλασία. Βασάνιζαν τους ενοίκους. Με θηριωδία,
έκοβαν μύτες και αφτιά και τους γκρέμιζαν, ύστερα, από τα παράθυρα στο δρόμο
(.)
«Πύρωναν στη φλόγα τα μεταλλικά τμήματα των όπλων και τα
έμπηγαν στα ξεγυμνωμένα κορμιά. Τους έψηναν στα κάρβουνα σιγά-σιγά, πρώτα τα
πόδια, ύστερα τα χέρια και ολόκληρο το κορμί, ώσπου να ξεψυχήσουν. Περνούσαν
πυρακτωμένα σύρματα στη μύτη, έκαιγαν τα βλέφαρα των θυμάτων με πυρωμένα σίδερα
(.)
«Εκείνο το πρωινό γύρω στα 4.000 πτώματα και των δύο φύλων,
κεφάλια, πόδια, κείτονταν στους δρόμους της Πόλης. Χωρίς να λογαριάσουμε όσους
σκοτώθηκαν στα σπίτια τους ή κρεμάστηκαν από τα παράθυρα (.)
«Μόνο στην πλατεία Μουφτή Μεϊντάν μέτρησα γύρω στα 300
πτώματα. Βραβεία ορίζονταν για την επινόηση των πιο φριχτών βασανιστηρίων».
Σε απόρρητη έκθεση του, που επέδωσε τον Σεπτέμβριο του 1821
στον Τσάρο Αλέξανδρο ο Γραμματέας της Ρωσικής πρεσβείας στην Κων/πολη Σεργκέι
Ιβάνοβιτς Τουργκένιεφ, συγγενής του ομώνυμου Ρώσου λογοτέχνη, περιγράφει κι
αυτός τις τρομακτικές σφαγές και το μαρτύριο του Πατριάρχη Γρηγορίου του Ε΄.
Γράφει:
«Ο Οικουμενικός Πατριάρχης απαγχονίστηκε μπροστά στο Μεγάλο
Βεζύρη, που κάπνιζε το τσιμπούκι του κατά την επαίσχυντη εκτέλεση. Και ο
απαγχονισμός είναι ποινή που επιφυλάσσεται στους πιο χυδαίους εγκληματίες.
Ακόμα και στα τουρκικά χρονικά δεν αναφέρεται πουθενά παρόμοια μεταχείριση
Πατριάρχη (.)
«Ενώ τον οδηγούσαν στο μαρτύριο, μερικοί Έλληνες έτρεξαν
κοντά του και ζήτησαν την ευλογία του. Μη μπορώντας να υψώσει τα χέρια που ήταν
δεμένα, τους ευλόγησε προφορικά. Μίλησε για τη συμφορά του και τους παρακίνησε
να δείξουν υπομονή και κυρίως να ην απαρνηθούν την άγια θρησκεία, που για χάρη
της τραβούσε στο θάνατο (.)
Η δε απάντηση της Υψηλής Πύλης στο ρωσικό τελεσίγραφο για
τον απαγχονισμό του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε΄ αποσπασματικά ήταν η εξής: (Απ.
Δασκαλάκη, Κείμενα - Πηγαί της Ιστορίας της Ελληνικής Επαναστάσεως τ. Α΄, 1967,
σ. 162):
«Ο Πατριάρχης, φανερός αρχηγός του έθνους του, ήτο
συγχρόνως ο μυστικός άρχοντας της συνωμοσίας. Η πλειονότης των ραγιάδων των
εγκατεστημένων εις τα μέρη ένθα εξέδωκε τα αναθέματα του, μακράν του να
παραμείνουν πιστοί υπήκοοι, υπερέβησαν τους άλλους εις την ανταρσίαν. Ούτω
μεταξύ άλλων, εις τα Καλάβρυτα, κώμην του Μωρέως, πρώτοι οι ραγιάδες
εξηγέρθησαν, εφόνευσαν πλείστους Μουσουλμάνους και διέπραξαν μυρίας βιοπραγίας
και φρικαλεότητας. Η Υψηλή Πύλη εβεβαιώθη ότι ο Πατριάρχης έλαβεν ενεργόν μέρος
εις την συνωμοσίαν και ότι η εξέγερσις των ραγιάδων των Καλαβρύτων ήτο έργον
ιδικόν του, όπως και άλλων υποκινητών, πρώτον εκ των εγγράφων τα οποία έπεσαν
εις τας χείρας της και δεύτερον εξ αυτών των δηλώσεων μερικών υπηκόων εκ του
Ελληνικού έθνους, οι οποίοι παρέμειναν πιστοί εις τα καθήκοντα των».
(ΕΠΑΙΝΟΣ ΝΑΝΑΣ ΚΟΝΤΟΥ ΤΩΝ
ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΩΝ - ΣΜΥΡΝΑΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ, 2010 )
