Αντικομφορμισμός στη γύμνια της εξουσίας

Της Παρθένας Τσοκτουρίδου.

-Η γύμνια των πολιτικών της εκάστοτε κυβέρνησης τόσο της ελληνικής όσο και των υπόλοιπων κρατών της γης, μας απέδειξε κατά καιρούς και επί των ημερών μας πως είναι ασυναίσθητη και διαρκώς υποτροπιάζει. Είναι επιπλέον και μεταδοτική. Από τη μια κυβέρνηση στην επόμενη αντιπολιτευτική. Επιπλέον δε, και στο πλήθος.

-Αυτό εξηγεί γιατί ολόκληροι λαοί, όπως η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία, επεδίωκαν τρελούς σκοπούς. Συναισθηματική μετάδοση λέγεται αυτό το φαινόμενο στην ψυχολογία, η οποία μειώνει την κριτική ικανότητα των ατόμων που επιλέγουν τις πιο απλές λύσεις για την επίλυση πολιτικο-κοινωνικο-οικονομικών προβλημάτων που συνήθως είναι και οι λιγότερο έξυπνες.

Οι γυμνοί, λοιπόν, νυν παγκοσμίως πολιτικοί και πολίτες εν γένει, δεν έχουν όρια, γιατί, πολύ απλά, δεν τα γνωρίζουν. Παραμένουν προσκολλημένοι στις πεποιθήσεις τους και δεν ξέρουν πως να αλλάξουν. Ως αποτέλεσμα της γυμνώδους κατάστασης στην οποία έχουν παραπέσει είναι ή εκ γενετής ή αορίστως ηθελημένη βλακεία τους.

-Οι εξουσιαστές επαναλαμβάνουν επ' άπειρον τα ίδια πολιτικά λάθη, έχουν πάντα την ίδια πολιτική συμπεριφορά και δεν είναι σε θέση να αντιληφθούν δυστυχώς τη ζημιά που προκαλούν στον λαό ή γνωρίζουν ότι είναι βλάκες, αλλά δεν μπορούν να αυτοδιορθωθούν.  Ίσως έτσι θέλουν να είναι και παντοτινοί. Παντοτινοί βλάκες, δηλαδή.

-Οι βλάκες πολιτικοί, δηλαδή η εξουσία, φιλοσοφικώς αποβλακώνει.  Τα άτομα που έχουν εξουσία θεωρούν ότι είναι οι καλύτεροι, οι πιο ικανοί, οι πιο έξυπνοι, οι πιο σοφοί απ' όλη την ανθρωπότητα κι αυτή είναι μια ομολογία της μεγαλύτερης ανοησίας τους. Περιστοιχίζονται μάλιστα από αυλικούς, οπαδούς και κερδοσκόπους, που ενισχύουν διαρκώς αυτή την ανόητη ψευδαίσθηση. Έτσι αυξάνεται το βλαπτικό δυναμικό όλων των βλακωδών εξουσιαστών στην πολιτική, οικονομική ή γραφειοκρατική εξουσία.

-Γενικώς και ειδικώς, όμως, υπάρχει κι ένας βλάκας μέσα σε όλους μας, και πρέπει σαφώς ν' αναρωτηθούμε, τελικά, γιατί ψηφίζουμε τους βλάκες.άρα δεν μπορούμε να αποκλείσουμε ότι ήμαστε κι εμείς βλάκες. Δεν μπορούμε να πιστεύουμε πως μόνο οι άλλοι είναι βλάκες. Αυτό θεωρείται βλακεία πολύ μεγαλύτερη απ' όσο πιστεύουμε.

-Και προσοχή!  Η βλακεία έχει την εξής εξελικτική λειτουργία: μας αναγκάζει να κάνουμε ριψοκίνδυνες και παράλογες πράξεις, τέτοιες, που καλύτερη και χρησιμότερη να θεωρείται σε τελική ανάλυση η απραξία.

 -Εκτός κι αν οι βλάκες εξουσιαστές θεωρούν πως η βλακεία τους αυτή, θα τους επιτρέψει να κάνουν λάθη και να έχουν τέτοιες εμπειρίες απ' αυτά, που θα επέλθει η πρόοδος της γνώσης. Συνεπώς, αναγνωρίζοντας τα λάθη τους, θα εξαλειφθεί και η βλακεία τους και θα διορθωθεί. Άρα, παραδέχονται, εμμέσως πλην σαφώς, πως υπάρχει ένας βλάκας μέσα τους.

-Ας δούμε όμως ένα από τα πιο γνωστά και αγαπημένα παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν «Τα καινούρια ρούχα του Βασιλιά», στο οποίο ο μύθος του πλέκεται ως εξής:

Ο Βασιλιάς μας του παραμυθιού ενδιαφέρεται μόνο για το τι θα φορέσει! Έχει ένα διαφορετικό ρούχο για κάθε ώρα της ημέρας και που τον χάνεις που τον βρίσκεις στο δωμάτιό του να αλλάζει φορεσιές!.

(Φανταστείτε, λοιπόν, ένα Βασιλιά που ζει στον κόσμο του, ν' αδιαφορεί για τα προβλήματα του λαού και ν' ασχολείται μόνο με το τι πιο λαμπρό θα φορέσει για να εντυπωσιάσει).

.Κάποια μέρα έρχονται στην πόλη δυο ράφτες, που διαλαλούν πως έχουν τα πιο όμορφα υφάσματα, αλλά τα υφάσματα μπορούν να τα δουν μόνο όσοι είναι έξυπνοι και καλοί στη δουλειά τους.

Ο Βασιλιάς αμέσως δίνει διαταγή να του ράψουν καινούρια ρούχα και έτσι πιστεύει ότι θα μπορεί να ξεχωρίζει τους υπηκόους του, αυτοί που βλέπουν τα καινούρια ρούχα είναι οι έξυπνοι ενώ οι άλλοι όχι.

Κανένας όμως δεν τολμά να πει ότι δε βλέπει τα αόρατα υφάσματα και όλοι καμαρώνουν το βασιλιά, ο οποίος όλο καμάρι βγήκε βόλτα γυμνός!

Μόνο ένα παιδί θα φωνάξει την αλήθεια:

- Ο Βασιλιάς είναι γυμνός.
- Ο Βασιλιάς είναι γυμνός, ένα παιδί το βρήκε.
- Και με το θάρρος του σοφού, σε όλους μας το είπε.
- Ο Βασιλιάς είναι γυμνός κι οι ράφτες είναι ψεύτες.
- Γιατί μονάχα τα παιδιά, είναι οι σωστοί καθρέφτες.

Στο τέλος θα οδηγηθεί απ` το κενόδοξο και δουλικό περιβάλλον του σε μια πλήρη γελοιοποίηση.

 -Το αλληγορικό παραμύθι αυτό του Χ. Κ. Άντερσεν είναι μια καταπληκτική σάτιρα, κατά της ματαιοδοξίας, της φιλαυτίας και της δουλικότητας. (Αλήθεια, σας θυμίζει κάτι από τη σημερινή πολιτική κατάσταση;) Μπορεί να διασκευαστεί άνετα σε θεατρικό πολιτικό παραμύθι για παιδιά, όπου μέσα από τη μαγεία των σκηνικών, των κοστουμιών, της μουσικής, οι μικροί θεατές του έργου, να είναι σε θέση να καταλήγουν να κρίνουν τις πράξεις των ηρώων, να συμμετέχουν ενεργά και στο τέλος να αποτελέσουν κομμάτι της ειρηνικής διαδήλωσης με την οποία ο λαός της Σαρτουρίας εκθρονίζει τον ακατάλληλο μονάρχη.

 -Κάποτε βασίλευε ένας μονάρχης που τον ενδιέφερε μόνο ο προσωπικός του πλούτος, οι φορεσιές του κι η καλοπέραση του και δεν έδινε σημασία στο λαό του και τις ανάγκες του, μας λέει το παραμύθι. Έπνιγε κάθε φωνή διαμαρτυρίας κι έστελνε στο δήμιο, όποιον τολμούσε να αντιδράσει. Δύο απατεώνες αποφάσισαν να εκμεταλλευθούν την αδυναμία του βασιλιά για τα ωραία ρούχα και αποφάσισαν να του υφάνουν μία αόρατη φορεσιά που όμοια της δεν θα υπήρχε σε όλο το βασίλειο.

 -Οι απατεώνες καμώθηκαν πως η μεγάλη αρετή του υφάσματος ήταν πως δεν είναι ορατό από τους ψεύτες και από τους ανάξιους για το αξίωμά τους!! Πώς να τολμήσει λοιπόν κανείς, μέσα στο παλάτι να πει στο βασιλιά ότι είναι γυμνός; Ακόμα και η ίδια η βασίλισσα, φοβούμενη ότι θα θεωρηθεί ανάξια για τον τίτλο της, υποστηρίζει θερμά ότι η αόρατη φορεσιά είναι η καλύτερη που έβαλε ποτέ του ο βασιλιάς.

-Μέσα στη ματαιοδοξία του, το βασιλικό ζεύγος βολτάρει στους κήπους του παλατιού και δεν ακούν τις φωνές του λαού που έχει αρχίσει να αντιδρά και αγνοούν τα συνθήματα που ακούγονται έξω από τις πύλες του παλατιού. Και ενώ ο λαός φωνάζει «θέλουμε σχολεία, όχι μεγαλεία» ή «ψωμί, παιδεία, ελευθερία», ο βασιλιάς αποφασίζει να πάρει μέρος στη μεγάλη παρέλαση φορώντας την αόρατη στολή του. Βγαίνει λοιπόν από το παλάτι σχεδόν γυμνός και στο σημείο αυτό ο λαός, με τη συμμετοχή του κοινού του έργου, τον τρέπουν σε φυγή.

 -Το παραμύθι αυτό θα μπορούσε να είναι η κεντρική απορία του σήμερα. Εθελοτυφλούμε συνεχώς μπροστά στην αυτονόητη Αλήθεια. Η φτώχεια, ο πλούτος, η εξουσία, η Μόδα, ο καταναλωτισμός, το ντυμένο και... το γυμνό, μέσα σε ένα γνήσια προκλητικό σκηνικό. Κύριο γνώρισμα του παραμυθιού είναι ο αυθορμητισμός ενός νέου παιδιού, που η καρδιά του είναι δροσερή ακόμη σαν ανοιξιάτικο λουλούδι. Μόνο ένα παιδί φωνάζει δυνατά ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός, αποκαλύπτοντας την απάτη.

 -Ο αυθορμητισμός του, συμμαχώντας με το θάρρος και την αποκοτιά,  βγήκε μέσα από τα βάθη της ψυχής του όπως αναβλύζει το καθαρό νερό της πηγής από τα σπλάχνα της γης, εκφράζοντας ελεύθερα τη σκέψη του αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Η ενέργεια του αυτή, ενάντια στη βλακεία, είχε τη σφραγίδα της ειλικρίνειας και της γνησιότητας, γιατί η νεανική του ψυχή είναι ακόμη αμόλυντη. Το παιδί εκείνο ήταν αντικομφορμιστής, δηλ. αυθόρμητος.

 -Να, λοιπόν, τι ταιριάζει στους σημερινούς μας νέους: Με τον αυθορμητισμό τους να αγωνίζονται να διορθώνουν ό,τι δεν πάει καλά στο χώρο τους. Να τολμούν να μιλούν, αντί να σωπαίνουν. Να τολμούν να δουν αυτό που οι άλλοι δεν βλέπουν. Να είναι έτοιμοι να δώσουν και τη ζωή τους ακόμη (π.χ. γεγονότα Πολυτεχνείου), φτάνει να εξαφανιστεί αυτό που κατά τη γνώμη τους είναι κακό και κυρίως βλακώδες, δίχως όμως να ξεφεύγουν από τα όρια του μέτρου με κάθε λογής απρέπειες, χοντροκοπιές και χυδαιότητες. Να κάνουν ευγενικές εκδηλώσεις ασυμβίβαστες με την αγένεια, την απρέπεια, το χαμερπές ήθος, τη βλακεία.
-Να είναι αυθόρμητοι να χτίσουν ένα καλύτερο κόσμο και όχι να το γκρεμίσουν. Ένα κόσμο αλήθειας, ομορφιάς κι όχι βλακείας. Ένα κόσμο που δεν θα βασίζεται στη δουλοπρέπεια και το πνεύμα του ωφελιμισμού και της χρησιμοθηρίας, αλλά στην κοινωνική-ατομική ελευθερία και το χτίσιμο του πολιτισμικού μέλλοντος.