Της Παρθένας Τσοκτουρίδου
Παρακινητής πρώτος κι
εμπνευστής της ιδέας της απελευθερώσεως της Ελλάδας από του Τουρκικό ζυγό
υπήρξε ο Αλέξανδρος Υψηλάντης (1792-1828), αξιωματικός του Ρωσικού στρατού, που
πήρε και το βαθμό του στρατηγού.
Διοργανώνει
τη Φιλική Εταιρία και γίνεται αρχηγός της Μεγάλης μυστικής Εθνικής Οργανώσεως
κι αρχίζει τη δραστηριώδη δράση του. Αργότερα, ρίχνεται στον αγώνα του 1821
πολεμώντας σαν αρχιστράτηγος πρώτος στη γραμμή.
Ο
αδερφός του Δημήτριος (1793-1832) είχε καταταγεί στο ρωσικό στρατό και είχε
προαχθεί στο βαθμό του λοχαγού στις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης.
Ανέλαβε να αντιπροσωπεύσει τον αδερφό του Αλέξανδρο στην Πελοπόννησο ως
«Πληρεξούσιος του Γενικού Επιτρόπου της Αρχής» φέρνοντας μαζί του 3.000.000
γρόσια-προσφορά της οικογένειας του στον αγώνα-με σκοπό να συντονίσει τις
πολιτικές και στρατιωτικές δυνάμεις του τόπου, να συγκροτήσει τακτικό στρατό
στην Πελοπόννησο, να οργανώσει το στόλο και κυρίως να θέσει την επανάσταση κάτω
από ενιαία και ισχυρή στρατιωτική και πολιτική ηγεσία.
Όταν
ο Δημήτριος δέχτηκε με ιδιαίτερη οικειότητα τον Παπαφλέσσα, τον Αναγνωσταρά και
τον Κολοκοτρώνη, ήρθε σε μεγάλη ρήξη με τους προκρίτους, οι οποίοι αντέδρασαν
εναντίον του. Είχε όμως συμπαράσταση από τους τρεις φίλους του (αρχιστράτηγος
από τους προκρίτους διορίστηκε ο Κολοκοτρώνης και τον δέχτηκαν με ενθουσιασμό
κι οι επαναστάτες) και τον λαό και ανέλαβε αρκετές και σοβαρές επιχειρήσεις
στον στρατιωτικό τομέα. Κατορθώνοντας να συνδυάσει τις στρατιωτικές του αρετές
με τις προοδευτικές ιδέες του γαλλικού διαφωτισμού και τον ανώτερο χαρακτήρα
του, υπήρξε μια από τις σημαντικότερες κι ευγενέστερες μορφές του αγώνα του
1821.
