«ΠΤΟΛΕΜΑΙΔΑ –ΔΕΗ – ΕΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ», στο πλαίσιο του
προσυνεδριακού διαλόγου του ΣΥΡΙΖΑ, που πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 25/9/2016
στο Δημαρχείο Πτολεμαίδας.
[Σημεία της εισήγησης]
Με την εγκατάσταση της ΔΕΗ στην περιοχή της Πτολεμαίδας , η
περιοχή υπέστη μια βίαιη εκβιομηχάνιση.
Έτσι μια κλασική αγροτική περιοχή μετετράπη μέσα σε λίγα χρόνια σε μια
από τις πλέον βιομηχανικές περιοχές στην Ελλάδα. Πως προετοιμάστηκε η κοινωνία γι αυτή την
κοσμογονική για τη ζωή της αλλαγή;
- Η ΔΕΗ αναπτύχθηκε γρήγορα και εξελίχτηκε σε μια από τις
μεγαλύτερες σήμερα ελληνικές Δημόσιες Επιχειρήσεις. Πολλά συνέβησαν στο πέρασμα
του χρόνου. Η δραστηριότητα της ΔΕΗ συνοδεύτηκε -όπως ήταν φυσικό- και από την
οικονομική αναβάθμιση των κατοίκων της περιοχής. Όσοι θυμόμαστε στη δεκαετία του 60 τα φουγάρα
της ΔΕΗ και το μαύρο χιόνι στους χωμάτινους δρόμους, θυμόμαστε και μια πόλη
απλών λαϊκών ανθρώπων, μια πόλη όπου επιχειρούσαν έξη κινηματογραφικές αίθουσες
που προσέφεραν ανάσα στην ποιότητα ζωής των κατοίκων. Στη συνέχεια όλα είναι
γνωστά. Η κοινωνία άλλαζε με γρήγορους ρυθμούς, η Πτολεμαίδα από μια μικρή
επαρχιακή πόλη εξελισσόταν σε μια βιομηχανική πόλη, με ανθηρή οικονομία, την
οποία οι ελληνικές τράπεζες επέλεγαν ως έδρα τους, αφού εδώ χτυπούσε η καρδιά
του χρήματος. Ωστόσο, οφείλουμε να παραδεχτούμε πως η πόλη ποτέ δεν αξιοποίησε
τα πλεονεκτήματα της βιομηχανικής της φυσιογνωμίας.
Και πως γίνεται μια πόλη με σύγχρονη οικονομία να μην έχει
αποτύπωμα ανάπτυξης στον τομέα της ποιότητας ζωής;
Και πως συνέβη κανείς
διαχρονικά να μην υπερασπιστεί θεσμικά αυτό που η κοινωνία εδικαιούτο; Την
ποιότητα ζωής.
Σήμερα η περιοχή
διανύει μια από τις πλέον κομβικές περιόδους στην ιστορία της. Βρίσκεται σε
μεταβατική εποχή, την σημαντικότερη της ιστορίας της. Μια εποχή που οφείλει με
ειλικρίνεια να αναζητήσει το μέλλον της. Γιατί ο λιγνίτης,το φυσικό πλεονέκτημα
της περιοχής , ακολουθεί φθίνουσα πορεία, άλλωστε με καθαρά γεωγραφικά
κριτήρια, βλέπουμε πως αυτό μετακομίζει προς τα νότια του νομού και όπως
γνωρίζετε, νομοτελειακά: «τίποτε δεν διαρκεί για πάντα»
-Η μεταλιγνιτική εποχή.
Αν ζούσαμε σε μια ευνομούμενη πολιτεία, θα υπήρχε από καιρό,
ένας σχεδιασμός για την επόμενη μέρα. Όμως παρόμοιος σχεδιασμός δεν υπήρξε
ποτέ. Οι ιστορικοί του μέλλοντος και κυρίως οι κοινωνιολόγοι, θα προσπαθήσουν
να ερμηνεύσουν τους λόγους. Οφείλουμε λοιπόν να κοιτάξουμε το μέλλον με
ειλικρίνεια. Όσοι μιλάμε για μεταλιγνιτική εποχή, δεχόμαστε τις «επιθέσεις»
εκείνων που πιστεύουν πως ο λιγνίτης είναι –ακόμη- μονόδρομος για την περιοχή.
Αρνούνται να συζητήσουν την επόμενη μέρα και κυρίως αποκρύπτουν την σύγχρονη
παγκόσμια πραγματικότητα. Βλέπουν στην μεταλιγνιτική εποχή έναν εχθρό που βάζει
σε κίνδυνο κάποια συμφέροντα. Κι όμως η Πτολεμαίδα και η περιοχή της
Π.Ε.Κοζάνης, βρίσκεται στην μεταλιγνιτική της εποχή, εδώ και χρόνια. Αυτή είναι
η μόνη αλήθεια. Γιατί τελικά η μόνη αλήθεια είναι αυτή που δεν λέγεται.
Ταυτόχρονα η ΔΕΗ, δεν κινδυνεύει από την ύπαρξη σχεδιασμού για την επόμενη μέρα
της περιοχής. Το ερώτημα που τίθεται λοιπόν, είναι:
Ποια είναι η επόμενη ημέρα της περιοχής; Υπάρχει; Η
οικονομική ανάπτυξη της περιοχής θα στηρίζεται αποκλειστικά στην ανάπτυξη της
Δ.Ε.Η.;
ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
-Απαιτείται ένα ολοκληρωμένο σχέδιο ανάπτυξης . Η παράλληλη
εξέλιξη της περιοχής με τη ΔΕΗ. Η συμβολή της ΔΕΗ σε αυτό. Η ειρηνική
συνύπαρξη.
Αν θέλουμε να συμβάλλουμε στην αναπτυξιακή προοπτική της
περιοχής θα πρέπει και ειλικρινείς να είμαστε και να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες
μας.
Πριν από δύο μήνες στο συνέδριο του Σπάρτακου για το μέλλον
της ΔΕΗ, δήλωσα μαζί με άλλους πολλούς και κυρίως με το σύνολο της Ο.Μ.ΣΥΡΙΖΑ
Πτολεμαίδας [με ανακοίνωσή του], πως
στηρίζω και στηρίζουμε το αίτημα της διοίκησης της ΔΕΗ για 35% χρήση του
λιγνίτη στο ενεργειακό μείγμα. Παράλληλα εδώ και χρόνια μιλάμε για την ειρηνική
συνύπαρξη της περιοχής με την ΔΕΗ. Αντιπαλεύουμε τον κοινωνικό αυτοματισμό, για
κάθε κλάδο εργασίας. Η ΔΕΗ έχει ακόμη πολλά να προσφέρει στην εθνική και
επομένως στην τοπική κοινωνία, ωστόσο η περιοχή της Πτολεμαίδας, δεν μπορεί να
εγκλωβίζεται στη «μονοκαλλιέργεια». Άλλωστε και η ΔΕΗ θα βγαίνει κερδισμένη από
την παράλληλη ανάπτυξη της περιοχής. Χρειαζόμαστε σαφείς θέσεις για το πώς θα
αναπτύσσεται η επιχείρηση στην περιοχή. Χρειαζόμαστε σαφείς προτάσεις για το
πώς θα αναπτύσσεται παράλληλα-με τη ΔΕΗ- η περιοχή.
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση θα έχει ολέθριες συνέπειες για την
οικονομία της τοπικής κοινωνίας και αυτό θα πρέπει με κάθε μέσο και τρόπο να
αποτραπεί.
Παράλληλα η Πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα
της περιοχής της Εορδαίας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής, στην πραγματική τους διάσταση. Πρόκειται για
περιοχές με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και ιδιαίτερα προβλήματα. Γιατί πως
γίνεται να συμβαίνει το παράδοξο στην περιοχή που δραστηριοποιείται η
μεγαλύτερη ελληνική βιομηχανία να καλπάζει η ανεργία και να καταγράφει
εφιαλτικά ποσοστά κυρίως στους νέους ανθρώπους;
Οφείλουμε να προτείνουμε και να διεκδικήσουμε για λογαριασμό της
περιοχής ΕΙΔΙΚΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ και σαφή αναπτυξιακό προσανατολισμό, παράλληλο με τη λειτουργία της ΔΕΗ.
Η ανεργία μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο μέσα από την
πραγματική ανάπτυξη και όσο η πραγματική ανάπτυξη καθυστερεί, τόσο το πρόβλημα
της ανεργίας θα μεγεθύνεται.
Δυο προτάσεις για άμεση μείωση της ανεργίας:
Α. Σε συνεργασία με την Περιφέρεια και τον ΟΑΕΔ, άμεση
δημιουργία πιλοτικών προγραμμάτων για την περιοχή. Είναι μια πρόταση που ήδη
έχει συζητηθεί και πιστεύω πως θα υιοθετηθεί από το Υπουργείο Εργασίας στο
αμέσως επόμενο διάστημα. Η πρόταση αυτή αναφέρει: σε πρώτη φάση, η περιφέρεια θα δημιουργήσει
σε κάθε τοπική κοινότητα μικρά έργα υποδομής, τα οποία θα υπολοιηθούν μέσα από
ένα σχέδιο συνεργασίας με την ΑΝΚΟ, η οποία σε συνεργασία με τον ΟΑΕΔ θα
προσλάβει νέους επιστήμονες. Ο σχεδιασμός μικρών έργων, και η συνεργασία
Περιφερειας και ΟΑΕΔ, θα δημιουργήσει σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας, για
συγκεκριμένο όμως διάστημα -έως δύο χρόνια. Αυτό θα δώσει χρόνο στην εκπόνηση
σοβαρού αναπτυξιακού σχεδίου για την περιοχή.
Β. Για την κατασκευή του Πτολεμαίδα V, προβλέπεται να
εργαστούν περισσότεροι από 1.000 εργάτες και τριακόσιοι τεχνίτες διαφόρων
κατηγοριών. Είναι ηθική πλέον η υποχρέωση των εργολάβων, της αναδόχου εταιρείας
, αλλά και της διοίκησης της ΔΕΗ, να συμφωνήσουν ώστε οι προσλήψεις να γίνουν
αυστηρά από τους καταλόγους του ΟΑΕΔ, με προτεραιότητα στους μακροχρόνια
ανέργους. Ταυτόχρονα οι τεχνίτες μπορούν να εκπαιδευτούν στις σχολές της ΔΕΗ,
που θα πρέπει να λειτουργήσουν όχι από τον προσεχή Ιανουάριο-όπως
ανακοινώθηκε- αλλά άμεσα από τον προσεχή
Νοέμβριο.
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΣΕ ΠΕΝΤΕ ΑΞΟΝΕΣ:
α.ΔΕΗ
β.-ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ
γ. -ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
δ.-ΑΠΟΚΑΤAΣΤΑΣΕΙΣ-ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΔΑΦΩΝ
στ.Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ
50.001 κατοίκων
α. ΔΕΗ.
Οφείλουμε να στηρίξουμε την απρόσκοπτη λειτουργία και
δραστηριότητα της ΔΕΗ στην περιοχή μας. Η σταθερή λειτουργία της ΔΕΗ θα της
επιτρέψει να σχεδιάσει καλύτερα το μέλλον της και να καταθέσει τον
βραχυπρόθεσμο επιχειρησιακό σχεδιασμό της για την περιοχή. Οφείλουμε να
περάσουμε σε μια εποχή ειρηνικής συνύπαρξης, όπου η κοινωνία στηρίζει το έργο
της ΔΕΗ, αλλά ταυτόχρονα και η ΔΕΗ στηρίζει την περιοχή με το κοινωνικό της
έργο. Αυτός ο διάλογος πρέπει να ξεκινήσει άμεσα και να είναι ισότιμος.
ΤΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΔΕΗ, αποτελεί σημαντική
προυπόθεση. Ένα πρόσωπο που ενώ υπάρχει
επί δεκαετίες, δεν φαίνεται πουθενά καθώς επί δεκαετίες οι σημαντικές
κοινωνικές παροχές της ΔΕΗ, αποτελούσαν λάφυρο «παραγόντων» και «ειδικών» της
περιοχής. Η ΔΕΗ μπορεί να αναπτύξει τις δραστηριότητές της, στην περιοχή, να
σχεδιάσει το νέο οργανόγραμμά της και να βοηθήσει την περιοχή στο να
αποκαταστήσει μια διαχρονική αδικία.
Πέρα από τη δημιουργία του Βιομηχανικού πάρκου που θα
αναφερθώ στη συνέχεια η ΔΕΗ, μπορεί:
-Να δώσει γη σε νέους ή ομάδες νέων ανέργων, για τα επόμενα
είκοσι ή τριάντα χρόνια, με στόχο την ενασχόλησή τους με την γεωργία και να
μπορέσουν να παραμείνουν στην περιοχή.
-Εξωαστική τηλεθέρμανση για γεωργική χρήση.
-Συμμετοχή σε δημοτικά ή διαδημοτικά ή περιφερειακά
επιχειρηματικά σχέδια.
-Στήριξη δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στην ποιότητα ζωής.
-Συμβολή στη δημιουργία μικρών αλλά σημαντικών έργων
υποδομής στην περιοχή.
β.-ΠΡΩΤΟΓΕΝΗΣ ΤΟΜΕΑΣ – ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ – ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΙ
Μετά από δεκαετίες, όπου η αγροτική δραστηριότητα στη
Εορδαία αποτελούσε δευτερεύουσα ή τριτεύουσα επιλογή στην απασχόληση των
κατοίκων [λόγω της απασχόλησης στη ΔΕΗ], διαφαίνονται πλέον εμφανή σημάδια
επιστροφής στην πρότερη και γνώριμη οικονομική δραστηριότητα, δηλαδή στον
πρωτογενή τομέα.Σήμερα σημαντικός αριθμός νέων επιστημόνων στρέφεται στον
πρωτογενή τομέα.
Η ανάκαμψη όμως αυτή θα πρέπει να γίνει με σύγχρονη,
επιχειρηματική προσέγγιση, ως επιλογή πλέον, ώστε να είναι βιώσιμη. Το προϊόν
που εμπορεύεται ο παραγωγός δεν μπορεί παρά να είναι το τελικό προιόν,
μεταποιημένο και συσκευασμένο. Προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι ο
συνεργατισμός, η δημιουργία ομάδων παραγωγών που θα μπορούν να διαχειρίζονται
και να μεταποιούν τα προϊόντα των μελών τους, αποκομίζοντας για τους ίδιους
τους παραγωγούς την προστιθέμενη αξία αλλά και δημιουργώντας θέσεις εργασίας.
Ο κάμπος της Εορδαίας, ιδιαίτερα εύφορος, καλλιεργείται
κυρίως με ζωοτροφές και σιτηρά, χαμηλής συνήθως προσόδου και προστιθέμενης
αξίας, απόρροια της απουσίας σχεδιασμού αλλά και υποδομών [αρδευτικά δίκτυα].
Ακόμα και στις περιοχές όπου κατασκευάστηκαν λιμνοδεξαμενές [Μηλοχώρι κ.α.],
δεν έχουν ακόμη αξιοποιηθεί με την κατασκευή αντίστοιχων αρδευτικών δικτύων.
Απαιτείται λοιπόν αφ’ ενός η δημιουργία υποδομών αλλά και η καθοδήγηση των
παραγωγών σε επιστημονικά και οργανωτικά ζητήματα.
Θερμοκηπιακό πάρκο. Πολύ σημαντικό κεφάλαιο για την περιοχή
είναι οι υφιστάμενες υποδομές του δικτύου τηλεθέρμανσης αλλά παραμένει
αναξιοποίητο για εξωαστικές – παραγωγικές χρήσεις. Ο συνδυασμός των άγονων
εδαφών των λιγνιτωρυχείων και της τηλεθέρμανσης θα δημιουργούσε ένα περιβάλλον
όπου θα μπορούσε να αναπτυχθεί με αξιώσεις η κοινωνική οικονομία με την ίδρυση
[αρχικά σε πιλοτικό επίπεδο] θερμαινόμενων θερμοκηπίων. Είναι πλάνο που θα
πρέπει να διερευνηθεί καθώς θα μπορούσε να προσφέρει εργασία και ικανοποιητικό
εισόδημα σε ανέργους, διαθέτοντας μικρές εκτάσεις γης.
Η συνεταιριστική δράση στην ευρύτερη περιοχή έχει να
επιδείξει αξιόλογα αποτελέσματα, με κύριους εκπροσώπους τόσο στη πόλη της Πτολεμαίδας [2 αγροτικοί
συν/σμοί], με σημαντική προσφορά στους αγρότες της περιοχής, όσο και στις Τ.Κ.
των Πύργων, του Μεσόβουνου και του Μηλοχωρίου. Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια
περαιτέρω ανάπτυξης του συνεργατισμού, τόσο ως προς την αύξηση της
προστιθέμενης αξίας της παραγωγής [τυποποίηση, μεταποίηση], όσο και η επέκταση
και σε νέους κλάδους [αγελαδινό γάλα, αρωματικά-φαρμακευτικά φυτά, κηπευτικά].
Από τους δυναμικούς κλάδους της γεωργίας ξεχωρίζουν, η δενδροκαλλιέργεια [μήλα
«ολοκληρωμένης διαχείρισης», κεράσια] και η πατατοκαλλιέργεια.
γ.-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΠΟΙΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ
[ενδεικτικά]
-ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΠΑΡΚΟ ΔΕΗ.
Πρόκειται για το μοναδικό αναπτυξιακό έργο αναφοράς της
Περιοχής. Από τις 12 Δεκεμβρίου 2015 , με επιστολή μου, στον υπουργό Ενέργειας
και στον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Δεη, αναφέρομαι αναλυτικά στην σημασία
δημιουργίας του Ιστορικού Βιομηχανικού Πάρκου ΔΕΗ. Η δημιουργία του Ι.Β.Π., θα
συμβάλλει στην ανάπτυξη του βιομηχανικού τουρισμού και παράλληλα θα βοηθήσει
στη δημιουργία νέων πανεπιστημιακών τμημάτων [περιβαντολόγοι κ.ά.].Ένα έργο που
φαίνεται να δομολογεί το Δ.Σ. της ΔΕΗ.Δεν στέκομαι περισσότερο σε αυτό αφού έχω
δημόσια τοποθετηθεί αναλυτικά.
-Διεκδίκηση ενός ολοκληρωμένου πλέγματος σχολών τριτοβάθμιας
εκπαίδευσης.
-Η ανάδειξη της ιστορικότητας της περιοχής, [καταγραφή
ιστορίας, συγγραφείς, μαρτυρικά χωριά, παραδοσιακοί οικισμοί κ.ά.] .
-Τηλεθέρμαση με βιομάζα , όπου αυτό είναι βιώσιμο.
-Το φεστιβάλ του χειμώνα.[Η πόλη Γιορτάζει]
-Αγορά ενός εκ των παλιών κινηματογράφων της περιοχής [π.χ.
ΖΩΡΖ], ώστε η περιοχή να διαθέτει ένα σοβαρό χώρο παραστατικών τεχνών.
-Ενθάρρυνση και βοήθεια της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, στη
δημιουργία νέων χώρων, αλλά και εγκατάστασης καλλιτεχνικών ομάδων.
-Συνάντηση με πρωτοβουλία της τοπικής αυτοδιοίκησης με θέμα
την ανάπτυξη της περιοχής.
-Οδική σύνδεση της Εορδαίας με το Βόιο [δρόμος Αρδασσας –
Γαλατινής], αλλά και τη Φλώρινα.
-Παραχώρηση αποκατεστημένων εδαφών σε ομάδες ανέργων.
δ.-ΑΠΟΚΑΤAΣΤΑΣΕΙΣ-ΕΠΑΝΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΕΔΑΦΩΝ.
Πρόκειται ασφαλώς για το μεγαλύτερο αναπτυξιακό έργο της
περιοχής. Μεγαλύτερο από τον Πτολεμαίδα V. Ένα έργο που θα πρέπει απαραίτητα να
εγγράφεται ως ιδιαίτερος κωδικός, στους προυπολογισμούς της επιχείρησης.
Οι αποκαταστάσεις θα χρειαστούν πολλά χρόνια και θα δώσουν
σημαντικό αριθμό θέσεων εργασίας, αλλά θα συμβάλλει σημαντικά και στην
οικονομία της περιοχής.
Πάγια διεκδίκηση της περιοχής είναι η επαναπόδοση των εδαφών
στις τοπικές κοινωνίες και στην τοπική αυτοδιοίκηση.
Κλείνοντας θα πρέπει
να αναφερθώ στην ανάγκη του τελευταίου άξονα-προυπόθεσης:
ε.Ο ΣΤΟΧΟΣ ΤΩΝ 50.001 κατοίκων
Κοινή θα πρέπει να είναι η προσπάθεια ώστε η Εορδαία στην
επόμενη απογραφή να εγγράφει περισσότερους από 50.001 κατοίκους. Αριθμός
απαραίτητος για την βιώσιμη ανάπτυξη της πόλης, αφού και το επόμενο σχέδιο
αυτοδιοικητικής ανασυγκρότησης θα περιλλαμβάνει και πληθυσμιακά κριτήρια ,
καθώς η αμέσως προηγούμενη κατηγορία θα την αδικεί , καθώς σήμερα, οριακά
υπολείπεται του αριθμού των 50.000 κατοίκων.
Ομιλία του βουλευτή ΣΥΡΙΖΑ Κοζάνης
Θέμη Μουμουλίδη
