Μπορεί
να υπάρχουν πολλοί παράγοντες και σε πολλά επίπεδα οι οποίοι επηρεάζουν το κατά
πόσον αισθανόμαστε επιτυχημένοι, πλήρεις και ευτυχείς, αλλά θεωρώ ότι ο
σημαντικότερος από αυτούς είναι ο βαθμός της δικής μας συναισθηματικής
ωρίμανσης.
Η
συναισθηματική ωριμότητα προσφέρει σταθερότητα, ψυχική δύναμη και
αυτοπεποίθηση.
Τα
συναισθήματά μας θεωρούνται μέρος του ψυχισμού μας, αλλά αυτό που τα ξεχωρίζει
ποιοτικά είναι ότι έχουν άμεση επίδραση στη φυσική μας υπόσταση· επηρεάζουν τις
λειτουργίες του σώματός μας και καθοδηγούν κάθε δράση μας. Χωρίς συναισθήματα
δεν θα είχαμε κίνητρο για να κάνουμε το οτιδήποτε. Κατά την αναλογία που δίνει
ο Χόρχε Μπουκάι στο βιβλίο του «Φύλλα Πορείας: Ο δρόμος της Αυτοεξάρτησης», αν
ο εαυτός μας ήταν μια άμαξα, τα συναισθήματα θα ήταν τα άλογα που την κινούν
και το μυαλό μας ο αμαξάς που κρατάει τα γκέμια.
Κατά
την οπτική γωνία του παρόντος άρθρου, οι συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι έχουν
φτάσει σε μια εσωτερική ισορροπία, όπου ο αμαξάς και τα άλογα συνεργάζονται
αρμονικά. Για κάποιους τυχερούς, η ισορροπία αυτή έρχεται με φυσικό, εξελικτικό
τρόπο, καθώς μεγαλώνουν και ωριμάζουν μέσα σε ένα οικογενειακό και κοινωνικό
περιβάλλον που την υποστηρίζει.
Σε
άλλους, ακόμα πιο τυχερούς, έρχεται λίγο ως πολύ έμφυτη. Για τους περισσότερους
από εμάς, είναι μια κατάκτηση που έρχεται μετά από συνεχή, συστηματική, επίπονη
και ειλικρινή εσωτερική εργασία.
Τα
γνωρίσματα της ψυχικής και συναισθηματικής ωριμότητας είναι πολλά, όπως πολλοί
είναι και τρόποι με τους οποίους εκδηλώνεται – ίσως υπερβολικά πολλοί για να
περιγραφούν. Σε αυτό το άρθρο, αντί να ακολουθήσουμε τη συνηθισμένη οδό, δηλαδή
να παραθέσουμε ένα δείγμα των «θαυμαστών» πραγμάτων που κάνουν οι άνθρωποι που
έχουν φτάσει σε υψηλό βαθμό ψυχικής και συναισθηματικής ωριμότητας, θα κάνουμε
κάτι που ίσως είναι χρησιμότερο· κάτι που δείχνει ποια όρια μπαίνουν χάρη στην
ωριμότητα και γιατί, τόσο προς τους εαυτούς μας, όσο και προς τους άλλους.
Ας
δούμε λοιπόν 15 πράγματα που δεν κάνουν οι ψυχικά και συναισθηματικά
ώριμοι άνθρωποι:
1. Δεν αποζητούν την αποδοχή των άλλων
1. Δεν αποζητούν την αποδοχή των άλλων
Η
ανάγκη να αποσπάσουμε την προσοχή και να κερδίσουμε την αποδοχή των άλλων είναι
απευθείας συνδεδεμένη με τον συναισθηματικό μας κόσμο. Κάποιοι από εκείνους που
έχουν την ανάγκη να γίνονται αποδεκτοί από τους άλλους, αισθάνονται ότι έχουν
αξία μόνο όταν παίρνουν την επιβεβαίωση από κάποιον τρίτο, όταν αυτός τους έχει
ανάγκη, όταν του είναι χρήσιμοι.
Είναι
λες και οι άνθρωποι αυτοί αμφιβάλλουν για την αξία τους ή ότι έχουν πολύ χαμηλή
αυτοεκτίμηση. Το να αμφιβάλλει κανείς για την αξία του είναι μια
αυτοεκπληρούμενη προφητεία: αν ούτε καν εσύ δεν είσαι σίγουρος για την αξία
σου, κανείς δεν θα πιστέψει ποτέ ότι αξίζεις.
Η
αναζήτηση της αποδοχής των άλλων κρύβει μεγάλες παγίδες. Η μεγαλύτερη, κατά τη
γνώμη μου, είναι ότι με τον τρόπο αυτό υπάρχει ο κίνδυνος οι συγκεκριμένοι
άνθρωποι στην πραγματικότητα να χαραμίζουν τη δική τους ζωή, ζώντας τη
φαντασιακή ζωή κάποιου άλλου, δηλαδή εκπληρώνοντας τις προσδοκίες κάποιου
άλλου.
Πολλές
φορές αυτό έχει ρίζες στην παιδική ηλικία, όταν οι γονείς προβάλλουν πάνω στο
παιδί τις δικές τους προσδοκίες, αντί να του δίνουν αγάπη για αυτό που είναι,
όπως είναι, άνευ όρων. Βλέποντας το παιδί την αναγνώριση και την αποδοχή μόνο
όταν συμμορφώνεται με την εκπλήρωση των (εκφρασμένων ή υπονοούμενων) προσδοκιών
των γονιών του, αναπτύσσει τη συμπεριφορά της αποζήτησης αυτής της αναγνώρισης,
μπερδεύοντας την επιδοκιμασία (που εκδηλώνουν οι γονείς λόγω της ικανοποίησης
των δικών τους επιθυμιών) με την αγάπη (που έχουν ανάγκη και αποζητούν τα
παιδιά).
Αυτή
η αποζήτηση όμως ποτέ δεν φτάνει σε ολοκλήρωση, καθώς, όση αποδοχή και να
κερδίσουν στη ζωή τους (π.χ. μέσω της επαγγελματικής επιτυχίας), πάντα θα τους
λείπει το αρχικό ζητούμενο: η αγάπη).
2.
Δεν επιτρέπουν σε άλλους να τους ρίχνουν
Ο
υγιής ψυχισμός απαιτεί συναισθηματική ανθεκτικότητα. Ο κόσμος είναι γεμάτος
ανθρώπους με συμπλέγματα, απωθημένα και κακίες, οι οποίοι δεν θέλουν να βλέπουν
άλλους ανθρώπους να προοδεύουν και να προχωράνε στη ζωή τους. Μέσα σε κάθε
περίσταση της ζωής σας, μπορεί να υπάρχει κάποιος που σας φθονεί.
Η
ατυχής αλήθεια είναι ότι, πολύ συχνά, οι άνθρωποι που μας κρατάνε πίσω είναι
εκείνοι που βρίσκονται περισσότερο κοντά μας. Το να απαλλαγούμε από αυτούς τους
ανθρώπους είναι τις πιο πολλές φορές η καλύτερη λύση, αλλά ταυτόχρονα είναι και
η πιο δύσκολη. Αν μπορέσετε να απομακρύνετε διακριτικά αυτούς τους ανθρώπους
από κοντά σας, θα έχετε κάνει ένα μεγάλο βήμα για να καθαρίσετε τη ζωή σας από
συναισθηματικά φορτία που σας κρατάνε καθηλωμένους.
3.
Δεν κρατούν μνησικακία
Αν
κρατάτε μέσα σας απωθημένο θυμό, πικρία ή κακία για κάτι που σας έχουν κάνει,
τότε ήδη ασχολείστε περισσότερο απ’ ό,τι χρειάζεται με κάποια κατάσταση. Εάν
κάποιος ζητήσει ειλικρινά συγγνώμη, συγχωρέστε τον και προχωρήστε. Εάν δεν
ζητήσει συγγνώμη, τότε διακόψτε σχέσεις μαζί του, αποκόψτε τον εαυτό σας από
εκείνον και προχωρήστε· μόνο μην αφήσετε τα όποια σκοτεινά συναισθήματα να
παραμείνουν μέσα σας.
Η
μνησικακία (ανάμνηση του κακού), το να κουβαλάτε στις συναισθηματικές αποσκευές
σας θυμό ή πικρία για την κακία που αισθάνεστε ότι σας έχουν κάνει, καταναλώνει
πάρα πολλή ψυχική ενέργεια, σας κάνει δυστυχείς και βλάπτει την υγεία σας
(διαβάστε εδώ για παράδειγμα). Όπως είπε κάποιος κάποτε, η μνησικακία είναι σαν
να παίρνω εγώ το δηλητήριο και να περιμένω ότι θα πεθάνει ο άλλος.
4.
Δεν σταματούν να κάνουν αυτό που τους αρέσει
Οι
συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι κάνουν ό,τι κάνουν επειδή το αγαπούν και δεν το
αλλάζουν και δεν το σταματούν για κανέναν τρίτο που μπορεί να έχει τις δικές
του προτιμήσεις ή σκοπιμότητες.
5.
Δεν σταματούν να πιστεύουν στον εαυτό τους
Εκείνοι
που αγαπούν τον εαυτό τους και κατανοούν τον εαυτό τους — εκείνοι που δεν
φοβούνται να είναι υπερήφανοι για τους εαυτούς τους — δεν αμφιβάλουν ποτέ για
την αξία τους. Ξέρουν ακριβώς πόσο αξίζουν και φέρονται αναλόγως· ούτε
υπερεκτιμούν, ούτε υποτιμούν τους εαυτούς τους.
6.
Δεν φέρονται επιθετικά προς στους άλλους
Οι
άνθρωποι μπορούν να γίνουν κακοί. «Γιατί όμως να συμβαίνει αυτό;» μπορεί να
αναρωτηθεί κανείς. Η επιθετική ή καταπιεστική συμπεριφορά προς τους άλλους έχει
νόημα και μπορεί να χρησιμεύει μόνο σαν τρόπος επιβολής.
Κάποιοι
προσπαθούν να επιβληθούν σε άλλους ή να τους μειώσουν, για παράδειγμα στα
πλαίσια των επαγγελματικών υποχρεώσεων (π.χ. σε διαπραγματεύσεις)· αν όμως
είναι η γενικότερη στάση ζωής τους, τότε αυτό είναι σαφής ένδειξη προσπάθειας
υπερκάλυψης της πολύ χαμηλής αυτοεκτίμησης που κατά βάθος τους βασανίζει.
7.
Δεν αφήνουν τον καθένα να μπαίνει μέσα στη ζωή τους
Οι
συναισθηματικά ώριμοι άνθρωποι έχουν συναισθηματική σταθερότητα για ένα λόγο:
δεν αφήνουν τον εαυτό τους να εκτεθεί στην επίδραση ανθρώπων που δεν έχουν
διαλέξει οι ίδιοι. Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο ζουν τη ζωή τους
χαοτικά, χωρίς κατεύθυνση και χωρίς προσανατολισμό (στην καλύτερη περίπτωση) ή
ακόμα με τάσεις αυτοκαταστροφής (στη χειρότερη) – και πολύ ευχαρίστως θα
έπαιρναν κι εσάς μαζί, για παρέα.
8.
Δεν φοβούνται να αγαπήσουν πραγματικά
Εάν
φοβάσαι να αγαπήσεις, τότε μάλλον δεν έχεις αρκετή εμπιστοσύνη στον εαυτό σου.
Ίσως να πιστεύεις ότι δεν είσαι αρκετά καλός ή αξιόλογος για τους άλλους για να
διατηρήσεις μακροχρόνια σχέση. Ίσως δεν μπορείς να διακρίνεις τι θα δουν οι
άλλοι σ’ εσένα για να θέλουν να είναι μαζί σου.
ίσως
πιστεύεις πως ό,τι και να δοκιμάσεις θα είναι καταδικασμένο έτσι κι αλλιώς να
αποτύχει και δε θες να μείνεις πάλι μόνος και πληγωμένος.
Προσπάθησε
να το δεις από την αντίθετη πλευρά. Κατά βάθος είσαι ένας υπέροχος άνθρωπος και
αυτό θα το αισθανθεί οποιοσδήποτε σε γνωρίσει καλύτερα. Ακόμα και αν κάτι δεν
προχωρήσει, δε σημαίνει ότι θα φταις εσύ. Σε μια σχέση υπάρχουν πάντα δύο. Αν
όλα πάνε καλά, θα είναι χάρη και στους δύο. Αν όχι, η ευθύνη θα είναι και των
δύο από κοινού. Εκτός βέβαια, αν είσαι ένας κακός και απαίσιος χαρακτήρας! Τότε
ναι, φταις εσύ.
9.
Δεν μένουν στο κρεβάτι, τρέμοντας τη μέρα μπροστά τους
Η
καλύτερη στιγμή της ημέρας θα έπρεπε να είναι η στιγμή που ξυπνάς και
συνειδητοποιείς ότι είσαι για άλλη μια μέρα ζωντανός, ότι έχεις την ευκαιρία να
δημιουργήσεις, να καταφέρεις πράγματα, να κάνεις τη ζωή σου καλύτερη! Πολύ
συχνά, δυστυχώς, παίρνουμε την ύπαρξή μας σαν αιωνίως δεδομένη.
10.
Δεν φοβούνται την ηρεμία
Οι
ψυχικά ώριμοι άνθρωποι δεν αισθάνονται την ανάγκη για συνεχή δράση, ούτε έχουν
την ανάγκη συνεχούς εύρεσης νέων ερεθισμάτων. Δεν έχουν την ανάγκη να γεμίζουν
με δραστηριότητες το χρόνο τους και να είναι συνέχεια στο πόδι, προκειμένου να
αποφεύγουν έτσι να αντιμετωπίσουν τους δαίμονές τους ή για να αποδείξουν στους
άλλους ή στον εαυτό τους την αξία τους.
Εκτιμούν
τις στιγμές γαλήνης και ανάπαυλας, καθώς τους υπενθυμίζουν το πώς είναι απλά να
υπάρχεις και να αναπνέεις. Με αυτό δεν εννοούμε ότι αποφεύγουν την ένταση, αλλά
ότι δεν τους "καίει" κάποια ιδιαίτερη ανάγκη συνεχούς εγρήγορσης και
δράσης, δεν είναι παθολογικά εξαρτημένοι από αυτήν. Αντιθέτως, πολύ ευχαρίστως
και χωρίς τύψεις ή ανασφάλειες θα πήγαιναν με την πρώτη ευκαιρία για έναν ήσυχο
περίπατο ή θα καθόντουσαν για λίγο σε ένα παγκάκι να παρατηρήσουν και να
νιώσουν με όλες τις αισθήσεις τους το περιβάλλον.
