Της
Θεοδώρας Τζανή.
Μπορεί η
νέα γενιά να έχει στραμμένα τα βλέμματα στα Social Media και σε… νόθες μορφές αγωγής της ψυχής, στον αντίποδα
βλέπουμε πως και οι μεταγενέστεροι επιλέγουν άλλους τρόπους ενημέρωσης και
ψυχαγωγίας παραγκωνίζοντας τη μελέτη βιβλίων. Η εικόνα ενός μοναχικού ανθρώπου
που τον συντροφεύει η ανάγνωση ενός βιβλίου γίνεται ολοένα και πιο
δυσεύρετη. Όπως αναφέρει ο Χανς-Γκέοργκ
Γκαντάμερ «Η νέα τεχνολογία προδιαγράφει το μέλλον, αν όχι την έλλειψη
μέλλοντος.
Η λειτουργία της ανάγνωσης περνά στο περιθώριο, αφού εισδύει παντού
η ηλεκτρονική. Δεν είμαστε πια αναγνώστες αυτού του κόσμου, είμαστε θεατές
του’’.
Γ’ αυτό
θεωρώ χρέος μου να ταράξω τα νερά στα οποία πλέουμε ελπίζοντας πως θα καταφέρω
μέσα σε λίγες έστω γραμμές να δημιουργήσω τρικυμία. Μια τρικυμία που θα
εξελιχθεί σε ισχυρό τσουνάμι, το οποίο θα καταπνίξει τον υλικό ευδαιμονισμό, τη
μακαριότητα και την υπεραπλούστευση των αξιών που κυριαρχούν στην εποχή μας και
οδηγούν στην αποστροφή μας από το βιβλίο».
Το βιβλίο
υπήρξε για πολλούς αιώνες το κύριο μέσο ενημέρωσης και ψυχαγωγίας του ανθρώπου
γ’ αυτό και δε θεωρείτο πρέπον να έχει τη σημερινή ανταπόκριση από το λαό. H
ειρωνεία έγκειται στο γεγονός ότι στην Ελλάδα το ποσοστό εκείνων που αποφοιτούν
από τις ανώτατες σχολές είναι αρκετά υψηλό, καθώς τα άτομα αυτά βλέπουν το
βιβλίο ως το μέσο που χρειάζονται για την απόκτηση του πολυπόθητου πτυχίου κι
έτσι βυθίζονται στην πλήρη αποστήθιση του περιεχομένου του από τη σχολική
κιόλας περίοδο. Ο μόχθος και ο κόπος που καταβάλλουν τούς οδηγεί στην απέχθεια
και στην αποστροφή τους από το βιβλίο.
Το βιβλίο
αποτελεί αστείρευτη δεξαμενή γνώσεων από τα βάθη της αρχαιότητας έως σήμερα.
Χάρη σ’ αυτό μπορούμε σήμερα να γνωρίζουμε τα γεγονότα που συνέβησαν στην
Αρχαία Ελλάδα, στο Βυζάντιο, στην Τουρκοκρατία, καθώς οι εμπειρίες
καταγράφονται, το παρελθόν βγαίνει από τον μύθο και αποκτά επικαιρότητα.
Δικαιολογημένα, λοιπόν, ο γραπτός λόγος υπήρξε ένα από τα κορυφαία επιτεύγματα
του ανθρώπου και η τυπογραφία θεωρήθηκε επανάσταση.
Οι
προγενέστεροι μάς κληροδότησαν μέσω του βιβλίου το βίο τους ως κτήμα
υπερηφάνειας και ιδιαιτερότητας. Και επειδή τα λάθη επαναλαμβάνονται καθώς η
μοίρα υφαίνει το μέλλον τον ανθρώπων κοιτώντας πίσω το παρελθόν τους, όταν
έχουμε εις γνώση τις πράξεις οι οποίες απέφεραν πολλά δεινά στους προγόνους μας
είμαστε σε θέση να τα αποφύγουμε ακόμη και να τα αποτρέψουμε. Οδηγούμαστε λοιπόν σε πνευματική κάθαρση,
ηθική πληρότητα και πολιτισμική εξέλιξη.
«Έχουμε
χρέος σ’ αυτούς που ήρθαν, πέρασαν, θα ’ρθουν και θα περάσουν» αναφέρει ο
Κωστής Παλαμάς’. Γίνεται λοιπόν το βιβλίο ο Άτλαντας που στους ώμους του κρατά
την κληρονομιά του παρελθόντος και του παρόντος προς το μέλλον.
Ακόμη και
οι επιστήμες οι οποίες ανακαλύφθηκαν και δοκιμάστηκαν στην εφαρμογή τους μέσα
στα εργαστήρια, έγιναν γνωστές όταν τυπώθηκαν σε βιβλία. Χάρη σ’ αυτό μπορούμε
σήμερα να μελετάμε τη σκέψη του Πυθαγόρα, του Δημόκριτου, του Νεύτωνα, του
Γαλιλαίου και χάρη σ’ αυτή τη μελέτη η επιστημονική γνώση ολοένα και θα
εξελίσσεται.
Το βιβλίο
αποτελεί την καλύτερη πνευματική τροφή για τον άνθρωπο, καλλιεργεί το πνεύμα,
εκλεπτύνει την φαντασία, καλλιεργεί τον ανθρώπινο λόγο, τη σκέψη, την ομιλία,
οξύνει τη φαντασία, διεγείρει τη συγκίνηση ενώ μετουσιώνει την ψυχή σε ανώτερες
σφαίρες.
Ακόμη και
αργά το βράδυ, μετά τον καθημερινό κάματο της εργασίας και των υποχρεώσεων
μπορεί ν’ αποτελέσει την ιδανική συντροφιά, έναν αχώριστο φίλο. Η ζεστασιά και
η αγαλλίαση που μας προσφέρει όταν η ψυχή μας κατατρύχεται από βάσανα είναι το
καλύτερο βάλσαμο.
Συμπερασματικά
θα πρέπει όλοι μας να εμφυσήσουμε την αγάπη μας για το βιβλίο και να μη το
θεωρούμε υποδεέστερη αξία επιλέγοντας τα ρηχά προγράμματα της τηλεόρασης και
των Social Media. Θα πρέπει να εμποδίσουμε, να θέσουμε μια ισχυρό τροχοπέδη
στην εισβολή όλων εκείνων των στοιχείων που διαστρεβλώνουν την ηθική μας,
αλλοτριώνουν το χαρακτήρα του έθνους με απώτερο σκοπό να οδηγηθούμε στο μέλλον
χωρίς πυξίδα και χωρίς προσανατολισμό.
Αν
διεισδύσουμε βαθιά στα λόγια του Βολταίρου θ’ αντηχήσει ένα ηχηρό μήνυμα το
οποίο θα γκρεμίσει κάθε τείχος παραγκωνισμού μεταξύ του βιβλίου και του
ανθρώπου.
«Όποιος
σκοτώνει έναν άνθρωπο, σκοτώνει ένα λογικό πλάσμα, μα όποιος καταστρέφει ένα
βιβλίο καταστρέφει την ίδια τη λογική».
