Κάπνισμα και παχυσαρκία: Προκαλούν απώλεια ακοής και μνήμης.

Το κάπνισμα και η παχυσαρ­κία προκαλούν απώλεια ακοής. Όπως και η έκθεση σε δυνατούς ήχους στο χώρο εργασίας, είναι παράγοντες κινδύνου για μόνιμη, μη ανατρέψιμη βλάβη στο ακουστικό σύ­στημα των ανθρώπων.
Αντίθετα, η ήπια κατανάλωση αλκοόλ, φαίνεται να βοηθά στη συντήρηση της ακοής από τις απώλειες που υφίσταται λόγω αύξησης της ηλικίας.
Η έναρξη της απώλειας ακοής αρχίζει σε ανθρώπους που καπνίζουν συστηματικά για περισσότερο από ένα χρόνο. Ακόμη και νέοι υφίστανται τις βλάβες στην ακοή τους λόγω καπνίσματος. Η αύξηση της ηλικίας επιδεινώνει το πρόβλημα.

Οι νέοι πρέπει να καταλά­βουν ότι οι μη ανατρέψιμες βλάβες στην ακοή λόγω καπνίσματος επέρχονται νω­ρίς. Είναι ψευδαίσθηση να νομίζουν ότι εάν σταματήσουν να καπνίζουν αργότερα στη ζωή τους, θα αποφύγουν την απώλεια ακοής και άλλα δεινά που τους επιφέρει το κάπνισμα.  
Η παχυσαρκία όπως προσδιο­ρίζεται από το δείκτη μάζας σώματος, συνοδεύεται επίσης από μη ανατρέψιμες βλάβες στην ακοή. (Για το δείκτη μάζας σώματος και τη σχέση του σωματικού βάρους με ασθένειες, διαβάστε περισσότερα στο άρθρο Το υπερβολικό βάρος προκαλεί σοβαρές χρόνιες ασθένειες <http://www.medlook.net/article.asp?item_id=776>  )
Ο μηχανισμός διαμέσου του οποίου το κάπνισμα και η παχυσαρκία βλάπτουν το ακουστικό σύστημα είναι οι βλαβερές συνέπειες και οι διαταραχές που προκαλούν στο κυκλοφορικό σύστημα. Όπως και σε άλλα όργανα, το κάπνισμα και η παχυσαρκία επηρεάζουν αρνητικά την κυκλοφορία του αίματος. Έτσι δεν επιτρέπουν την καλή οξυγόνωση των ιστών και δυσκολεύουν την αποτελεσματική απομά­κρυνση τοξικών ουσιών από ευαίσθητα κύτταρα.
Η μείωση παροχής οξυγόνου και η υπερβολική έκθεση σε τοξικές ουσίες, βλάπτουν μεταξύ άλλων το ακουστικό σύστημα, την καρδία, τους νεφρούς και τον εγκέφαλο. Εξάλλου έρευνες έχουν δείξει ότι το κάπνισμα είναι αιτία επιδείνωσης της μνήμης.
Οι βλάβες στη μνήμη συμ­βάλλουν στη γένεση της άνοιας. Η απώλεια της μνήμης και άλλων πνευματι­κών ικανοτήτων που χαρα­κτηρίζουν διάφορες μορφές άνοιας όπως η νόσος Αλτσχάιμερ και η γεροντική άνοια, παρουσιάζουν σημαντική αύ­ξηση και το πρόβλημα ανα­μένεται να επιδεινωθεί
στις επόμενες δεκαετίες. Για αυτό είναι σημαντικό να ανα­γνωριστούν όσο το δυνατό καλύτερα οι γενε­σιουργοί παράγοντες του προβλήματος και να εφαρμοστούν τα κατάλληλα μέτρα πρόληψης.
Η σχέση καπνίσματος, παχυ­σαρκίας και απώλειας ακοής εξετάστηκαν σε μεγάλη Ευρωπαϊκή έρευνα που συμπεριέλαβε 4.083 αν­θρώπους από 7 χώρες.
Πρόκειται για μια από τις πιο μεγάλες έρευνες που έγιναν ποτέ και οι οποίες εξέτασαν τους παρά­γοντες που προκαλούν απώ­λεια ακοής.
Οι ηλικίες των συμμετεχό­ντων ήταν μεταξύ 53 και 67 ετών. Συμπλήρωσαν ερωτηματολόγιο σχετικό με το ιατρικό τους ιστορικό και την έκθεση τους σε περιβαλλοντικούς νοση­ρούς παράγοντες.
Στη συνέχεια της έρευνας εξετάστηκε η ακοή τους σε 9 ακουολογικά κέντρα των 7 Ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν. Τα δεδο­μένα που προέκυψαν, αναλύθηκαν για να φανεί εάν υπήρχαν σχέσεις μεταξύ της απώλειας της ακοής τους και διαφόρων χαρακτηριστικών των ασθε­νών ή παραγόντων στους οποίους υποβάλλονταν.
Τα αποτελέσματα έδειξαν:
1. Η έκθεση σε ήχους ψηλής έντασης, συσχετιζόταν με σημαντική
απώλεια ακοής ιδιαίτερα στις ψηλές συχνότητες (>1 kHz)
2. Το κάπνισμα μείωνε σημαντικά την απώλεια ακοής στις ψηλές
συχνότητες. Ο βαθμός απώ­λειας της ακοής ήταν μεγα­λύτερος όταν οι
άνθρωποι κάπνιζαν περισσό­τερο
 3. Οι άνθρωποι με το με­γαλύτερο ύψος είχαν κατά μέσο όρο καλύτερη
ακοή και αυτό ήταν πιο έντονο στις χαμηλές συχνό­τητες ήχων (<2 kHz)         
4. Ο ψηλότερος δείκτης μάζας σώματος (υπέρβαροι και παχύσαρκοι
άνθρωποι) σχετιζόταν με απώλεια ακοής στις συχνότη­τες που αξιολογήθηκαν
5. Η ήπια κατανάλωση αλκοόλ σχετιζόταν αντί­στροφα με απώλεια ακοής,
δηλαδή η ήπια κατανάλωση με τουλάχιστον 1 αλκοο­λούχο ποτό εβδομαδιαίως,
μείωνε τον κίνδυνο απώλειας ακοής.

Ένα αλκοολούχο ποτό θεωρείτο στην έρευνα ένα ποτήρι με κρασί, μπίρα ή άλλο αλκοολούχο ποτό. Η μεγάλη κατανάλωση αλκοόλ και η σχέση της με την ακοή δεν εξετάστηκαν στην
έρευνα.
Είναι γεγονός ότι η απώλεια ακοής θεωρείτο ανέκαθεν ως αναπόσπαστο μέρος της γήρανσης. Ωστόσο όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι αυτό δεν είναι αναγκαστικά ο κανόνας. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν το ακου­στικό σύστημα. Με την πάροδο του χρόνου οι επι­δράσεις τους συσσωρεύονται και συναθροίζονται προκαλώντας αλλοιώσεις στην ακοή.

Είναι λοιπόν σημαντικό να γνωρίζουμε τους παράγοντες που βλάπτουν την ακοή μας όπως οι δυνατοί ήχοι στη δουλειά, στην ψυχαγωγία στο σπίτι ή αλλού, το κάπνισμα και η παχυσαρκία.

Λαμβάνοντας τα μέτρα πρόληψης, είναι δυνατόν να διασφαλίσουμε την καλή ποιότητα της ακοής μας προστατεύοντας την όσο το δυνατό καλύτερα από το πέρασμα του χρόνου.